Friday

๐Ÿ’เคธुเคฐเค• เคธुเคฐเค•๐Ÿ’ - เคถिเคธเค• เคธिเคถเค•

เคญाเค—ीเคฐเคฅी เค•े เคฌเคนाเคต เค•ो เคคु เคธुเคจ เคฐเคนा  เคธुเคฐเค• เคธुเคฐเค•๐Ÿ’
เคœाเคจเคฌूเคเค•เคฐ เคฎौเคจ เคนोเค•เคฐ เคคु เคฆेเค– เคฐเคนा เคธुเคฐเค• เคธुเคฐเค• ๐Ÿ’

เคœเคจ्เคฎ เคญुเคฎि เคญी เคชเคนाเคก เคฌเคจเค•เคฐ
เคฐो เคฐเคนी เคฅी เคธिเคถเค• เคถिเคธเค•๐Ÿ’
เคซिเคฐ เคญी เคคुเคै เคฆเคฏा เคจ เค†เคˆ
เคฆेเค– เคฐเคนा เคธुเคฐเค• เคธुเคฐเค•๐Ÿ’

เคฎाเคงोเคธिंเคน เคคीเคฒु เค•ुเคซु เค•ि เคญुเคฎि เคคूเคฎ เคฆेเค– เคฐเคนे เคฅे เคธुเคฐเค• เคธुเคฐเค•๐Ÿ’
เคซिเคฐ เคญी เคคुเคे เคฆเคฏा เคจ เค†เคˆ
เคฎोเคจ เคฌเคจเค•เคฐ เคฆेเค– เคฐเคนा เคธुเคฐเค• เคธुเคฐเค•๐Ÿ’

เคตिเคงाเคคा เค•ि เคจเค—เคฐी เค•ैเคธी เคตिเคชเคฆा เคฎे เค†เคˆ๐Ÿ’
เคชเคนाเฅœ เคชुเคค्เคฐो เคธเคš เคฎे เค‰เคจ เคฆुเคท्เคŸो เค•ो เคถเคฐ्เคฎ เคจเคนी เค†เคˆ๐Ÿ’

เคถ्เคฐी เคฆेเคต เคธुเคฎเคจ เคคेเคฐा เคนिเคฎाเคฒเคฏ เคฆेเค– เคฐเคนा เคธुเคฐเค• เคธुเคฐเค•๐Ÿ’
เคตเคน เคนिเคฎाเคฒเคฏ เคญी เคตिเคฐเคน เคฌ्เคฏเคฅा เคฎै เคฐो เคฐเคนा เคธुเคฐเค• เคธुเคฐเค•๐Ÿ’

เคธाเคตเคจ เค•े เค‰เค—े เคซเคฒ เคซुเคฒो เคธे เคฒเคฆे เคชेเคก เคฆेเค– เคฐเคนे เคฅे เคธुเคฐเค• เคธुเคฐเค•๐Ÿ’
เคญुเค– เคคीเคธ เคคेเคฐी เคฎिเคŸाเคจे เคฎे เคนเคฎ เคญी เคตिเคฐเคน เคฎे เคฐो เคฐเคนे เคฅे เคถिเคถเค• เคถिเคถเค•๐Ÿ’

เค…เคจ्เคจ เคญुเคธा เคชिเคธा เค•ा़ंเคš เคฎोเคจ เคนोเค•เคฐ เคฆे เคฐเคนे เคฅे เคธुเคฐเค• เคธुเคฐเค•๐Ÿ’
เคตेเคถเคฐ्เคฎी เค•ि เคนเคฆे เคชाเคฐ เค•เคฐ เคตै
เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे เค–ुเคธเคฐ เคซुเคธเคฐ๐Ÿ’

 เคฏुเค—ो เคฏुเค—ो เคธे เค†เคœ เคคเค• เคฆेเคต เคธुเคฎเคจ เคœเคจ เคœเคจ เคฐो เคฐเคนा เคถिเคถเค• เคถिเคถเค•
เคฏुเค—ो เคฏुเค—ो เคคเค•   เคฆेเคต เคธुเคฎเคจ เคธเคฌ เคœเคจ เคฎเคจ เคฌोเคฒ เคฐเคนा เคจเคฎเคจ เคจเคฎเคจ 

25 เคœुเคฒाเคˆ เค•ी เคตเคน เคธाเคตเคจ เคคिเคฅी เคตीเคค เคฐเคนी เคฅी  เคธुเคฐเค• เคธुเคฐเค• ๐Ÿ’
เคธाเคตเคจ เค•ि  เคตเคน เคšांเคฆเคจी เคฐाเคค्เคฐि เคญी เคฐो เคฐเคนि เคฅी เคถिเคถเค• เคถिเคถเค•๐Ÿ’
76 เคตे เคฌเคฒिเคฆाเคจ เคฆिเคตเคธ เคชเคฐ เคถ्เคฐीเคฆेเคต เคธुเคฎเคจ เคœी เค•ो เคถเคค เคถเคค เคจเคฎเคจ
เค†เคชเคฃी เคฏा เคธ्เคตเคฐเคšिเคค เค•เคตिเคคा เค•เคจी เคฒเค—ी เค…เคตเคถ्เคฏ เคฌเคคाเคจ๐Ÿ‘๐Ÿ‘
๐Ÿ’เคงुเคฒ เค•ी เคถ्เคฐเคฆ्เคงांเคœเคฒि๐Ÿ’

Saturday

เคฌाเคตเคจ เค—เคข़ เค•ा เคฆेเคถ เค—เฅเคตाเคฒ เค‰เคค्เคคเคฐाเค–ंเคก - เค•ृเคชเคฏा เค†เคฐ्เคŸिเค•เคฒ เคชूเคฐा เคชเฅें

เค•ृเคชเคฏा เค†เคฐ्เคŸिเค•เคฒ เคชूเคฐा เคชเฅें  

เคฌाเคตเคจ เค—เคข़ เค•ा เคฆेเคถ เค—เฅเคตाเคฒ

เค—เคขเคตाเคฒ เค•ो เค•เคญी 52 เค—เคข़ों เค•ा เคฆेเคถ เค•เคนा เคœाเคคा เคฅा। เค…เคธเคฒ เคฎें เคคเคฌ เค—เคข़เคตाเคฒ เคฎें 52 เคฐाเคœाเค“ं เค•ा เค†เคงिเคชเคค्เคฏ เคฅा। เค‰เคจเค•े เค…เคฒเค— เค…เคฒเค— เคฐाเคœ्เคฏ เคฅे เค”เคฐ เคตे เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐ เคฅे। เค‡เคจ 52 เค—เคข़ों เค•े เค…เคฒाเคตा เคญी เค•ुเค› เค›ोเคŸे เค›ोเคŸे เค—เคข़ เคฅे เคœो เคธเคฐเคฆाเคฐ เคฏा เคฅोเค•เคฆाเคฐों (เคคเคค्เค•ाเคฒीเคจ เคชเคฆเคตी) เค•े เค…เคงीเคจ เคฅे। เคšीเคจी เคฏाเคค्เคฐी เคน्เคตेเคจเคธांเค— เคจे เค‡เคจเคฎें เคธे เค•ुเค› เค•ा เคœिเค•्เคฐ เค•िเคฏा เคฅा। เคน्เคตेเคจเคธांเค— เค›เค ी เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคฎें เคญाเคฐเคค เคฎें เค†เคฏा เคฅा। เค‡เคจ เคฐाเคœाเค“ं เค•े เคฌीเคš เค†เคชเคธ เคฎें เคฒเคก़ाเคˆ เคฎें เคšเคฒเคคी เคฐเคนเคคी เคฅी। เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै เค•ि เคจौเคตीं เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคฒเค—เคญเค— 250 เคตเคฐ्เคทों เคคเค• เค‡เคจ เค—เคข़ों เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฌเคจी เคฐเคนी เคฒेเค•िเคจ เคฌाเคฆ เคฎें เค‡เคจเค•े เคฌीเคš เค†เคชเคธी เคฒเคก़ाเคˆ เค•ा เคชเคตांเคฐ เคตंเคถ เค•े เคฐाเคœाเค“ं เคจे เคฒाเคญ เค‰เค ाเคฏा เค”เคฐ 15เคตीं เคธเคฆी เคคเค• เค‡เคจ เค—เคข़ों เค•े เคฐाเคœा เคชเคฐाเคธ्เคค เคนोเค•เคฐ เคชเคตांเคฐ เคตंเคถ เค•े เค…เคงीเคจ เคนो เค—เคฏे। เค‡เคธเค•े เคฒिเคฏे เคชเคตांเคฐ เคตंเคถ เค•े เคฐाเคœा เค…เคœเคฏเคชाเคฒ เคธिंเคน เคœिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐ เคฅे เคœिเคจ्เคนोंเคจे เคคเคฎाเคฎ เคฐाเคœाเค“ं เค•ो เคชเคฐाเคธ्เคค เค•เคฐเค•े เค—เคข़เคตाเคฒ เค•ा เคจเค•्เคถा เคเค• เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा। 
      เค—เคข़เคตाเคฒ เคฎें เคตैเคธे เค†เคœ เคญी เค‡เคจ เค—เคข़ों เค•ा เคถाเคจ เคธे เคœिเค•्เคฐ เคนोเคคा เค”เคฐ เคธंเคฌंเคงिเคค เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•े เคฒोเค—ों เค•ो เค‰เคธ เค—เคข़ เคธे เคœोเคก़ा เคœाเคคा เคนै। เคฎैं เคฌเคšเคชเคจ เคธे เค‡เคจ เค—เคข़ों เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคฒोเค—ों เค•ी เคชเคนเคšाเคจ เคธुเคจเคคा เค† เคฐเคนा เคนूं। เค—เคข़เคตाเคฒ เค•े 52 เค—เคข़ों เค•ा เคธंเค•्เคทिเคช्เคค เคตिเคตเคฐเคฃ เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนै …
เคชเคนเคฒा … เคจाเค—เคชुเคฐ เค—เคข़ : เคฏเคน เคœौเคจเคชुเคฐ เคชเคฐเค—เคจा เคฎें เคฅा। เคฏเคนां เคจाเค—เคฆेเคตเคคा เค•ा เคฎंเคฆिเคฐ เคนै। เคฏเคนां เค•ा เค…ंเคคिเคฎ เคฐाเคœा เคญเคœเคจเคธिंเคน เคนुเค† เคฅा।
เคฆूเคธเคฐा … เค•ोเคฒ्เคฒी เค—เคข़ : เคฏเคน เคฌเค›เคตाเคฃ เคฌिเคท्เคŸ เคœाเคคि เค•े เคฒोเค—ों เค•ा เค—เคข़ เคฅा।
เคคीเคธเคฐा … เคฐเคตाเคฃเค—เคข़ : เคฏเคน เคฌเคฆ्เคฐीเคจाเคฅ เค•े เคฎाเคฐ्เค— เคฎें เคชเคก़เคคा เคนै เค”เคฐ เคฐเคตाเคฃीเคœाเคคि เค•ा เคนोเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‡เคธเค•ा เคจाเคฎ เคฐเคตाเคฃเค—เคข़ เคชเคก़ा।
เคšौเคฅा … เคซเคฒ्เคฏाเคฃ เค—เคข़ : เคฏเคน เคซเคฒ्เคฆเค•ोเคŸ เคฎें เคฅा เค”เคฐ เคซเคฒ्เคฏाเคฃ เคœाเคคि เค•े เคฌ्เคฐाเคนเคฎเคฃों เค•ा เค—เคข़ เคฅा। เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เค•ि เคฏเคน เค—เคข़ เคชเคนเคฒे เค•िเคธी เคฐाเคœเคชूเคค เคœाเคคि เค•ा เคฅा। เค‰เคธ เคœाเคคि เค•े เคถเคฎเคถेเคฐ เคธिंเคน เคจाเคฎเค• เคต्เคฏเค•्เคคि เคจे เค‡เคธे เคฌ्เคฐाเคน्เคฎเคฃों เค•ा เคฆाเคจ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा।
เคชांเคšเคตां … เคตाเค—เคฐ เค—เคข़ : เคฏเคน เคจाเค—เคตंเคถी เคฐाเคฃा เคœाเคคि เค•ा เค—เคข़ เคฅा। เค‡เคคिเคนाเคธ เค•े เคชเคจ्เคจों เคชเคฐ เคांเค•เคจे เคชเคฐ เคชเคคा เคšเคฒเคคा เคนै เค•ि เคเค• เคฌाเคฐ เค˜िเคฐเคตाเคฃ เค–เคธिเคฏा เคœाเคคि เคจे เคญी เค‡เคธ เคชเคฐ เค…เคงिเค•ाเคฐ เคœเคฎाเคฏा เคฅा।
เค›เค ा … เค•ुเคˆเคฒी เค—เคข़ : เคฏเคน เคธเคœเคตाเคฃ เคœाเคคि เค•ा เค—เคข़ เคฅा เคœिเคธे เคœौเคฐाเคธी เค—เคข़ เคญी เค•เคนเคคे เคนैं।
เคธाเคคเคตां … เคญเคฐเคชूเคฐ เค—เคข़ : เคฏเคน เคญी เคธเคœเคตाเคฃ เคœाเคคि เค•ा เค—เคข़ เคฅा। เคฏเคนां เค•ा เค…ंเคคिเคฎ เคฅोเค•เคฆाเคฐ เคฏाเคจि เค—เคข़ เค•ा เคช्เคฐเคฎुเค– เค—ोเคตिंเคฆ เคธिंเคน เคธเคœเคตाเคฃ เคฅा।
เค†เค เคตां … เค•ुเคœเคฃी เค—เคข़ : เคธเคœเคตाเคฃ เคœाเคคि เคธे เคœुเคก़ा เคเค• เค”เคฐ เค—เคข़ เคœเคนां เค•ा เค†เค–िเคฐी เคฅोเค•เคฆाเคฐ เคธुเคฒ्เคคाเคจ เคธिंเคน เคฅा।
เคจौเคตां … เคธिเคฒเค—เคข़ : เคฏเคน เคญी เคธเคœเคตाเคฃ เคœाเคคि เค•ा เค—เคข़ เคฅा เคœिเคธเค•ा เค…ंเคคिเคฎ เคฐाเคœा เคธเคตเคฒเคธिंเคน เคฅा।
เคฆเคธเคตां … เคฎुंเค—เคฐा เค—เคข़ : เคฐเคตाเคˆ เคธ्เคฅिเคค เคฏเคน เค—เคข़ เคฐाเคตเคค เคœाเคคि เค•ा เคฅा เค”เคฐ เคฏเคนां เคฐौเคคेเคฒे เคฐเคนเคคे เคฅे।
11เคตां … เคฐैเค•ा เค—เคข़ : เคฏเคน เคฐเคฎोเคฒा เคœाเคคि เค•ा เค—เคข़ เคฅा।
12เคตां … เคฎोเคฒ्เคฏा เค—เคข़ : เคฐเคฎोเคฒी เคธ्เคฅिเคค เคฏเคน เค—เคข़ เคญी เคฐเคฎोเคฒा เคœाเคคि เค•ा เคฅा।
13เคตां … เค‰เคชुเค—เคข़ : เค‰เคฆ्เคฏेเคชुเคฐ เคธ्เคฅिเคค เคฏเคน เค—เคข़ เคšौเคนाเคจ เคœाเคคि เค•ा เคฅा।
14เคตां … เคจाเคฒाเค—เคข़ : เคฆेเคนเคฐाเคฆूเคจ เคœिเคฒे เคฎें เคฅा เคœिเคธे เคฌाเคฆ เคฎें เคจाเคฒाเค—เคข़ी เค•े เคจाเคฎ เคธे เคœाเคจा เคœाเคจे เคฒเค—ा।
15เคตां … เคธांเค•เคฐीเค—เคข़ : เคฐเคตाเคˆं เคธ्เคฅिเคค เคฏเคน เค—เคข़ เคฐाเคฃा เคœाเคคि เค•ा เคฅा।
16เคตां … เคฐाเคฎी เค—เคข़ : เค‡เคธเค•ा เคธंเคฌंเคง เคถिเคฎเคฒा เคธे เคฅा เค”เคฐ เคฏเคน เคญी เคฐाเคตเคค เคœाเคคि เค•ा เค—เคข़ เคฅा।
17เคตां … เคฌिเคฐाเคฒ्เคŸा เค—เคข़ : เคฐाเคตเคค เคœाเคคि เค•े เค‡เคธ เค—เคข़ เค•ा เค…ंเคคिเคฎ เคฅोเค•เคฆाเคฐ เคญूเคชเคธिंเคน เคฅा। เคฏเคน เคœौเคจเคชुเคฐ เคฎें เคฅा।
18เคตां … เคšांเคฆเคชुเคฐ เค—เคข़ : เคธूเคฐ्เคฏเคตंเคถी เคฐाเคœा เคญाเคจुเคช्เคฐเคคाเคช เค•ा เคฏเคน เค—เคข़ เคคैเคฒी เคšांเคฆเคชुเคฐ เคฎें เคฅा। เค‡เคธ เค—เคข़ เค•ो เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคชเคตांเคฐ เคตंเคถ เค•े เคฐाเคœा เค•เคจเค•เคชाเคฒ เคจे เค…เคชเคจे เค…เคงिเค•ाเคฐ เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคฒिเคฏा เคฅा।
19เคตां … เคšौंเคกा เค—เคข़ : เคšौंเคกाเคฒ เคœाเคคि เค•ा เคฏเคน เค—เคข़ เคถीเคฒी เคšांเคฆเคชुเคฐ เคฎें เคฅा।
20เคตां … เคคोเคช เค—เคข़ : เคฏเคน เคคोเคชाเคฒ เคœाเคคि เค•ा เคฅा। เค‡เคธ เคตंเคถ เค•े เคคुเคฒเคธिंเคน เคจे เคคोเคช เคฌเคจाเคฏी เคฅी เค”เคฐ เค‡เคธเคฒिเค เค‡เคธे เคคोเคช เค—เคข़ เค•เคนा เคœाเคจे เคฒเค—ा เคฅा। เคคोเคชाเคฒ เคœाเคคि เค•ा เคจाเคฎ เคญी เค‡เคธी เค•ाเคฐเคฃ เคชเคก़ा เคฅा।
21เคตां … เคฐाเคฃी เค—เคข़ : เค–ाเคธी เคœाเคคि เค•ा เคฏเคน เค—เคข़ เคฐाเคฃीเค—เคข़ เคชเคŸ्เคŸी เคฎें เคชเคก़เคคा เคฅा। เค‡เคธเค•ी เคธ्เคฅाเคชเคจा เคเค• เคฐाเคจी เคจे เค•ी เคฅी เค”เคฐ เค‡เคธเคฒिเค เค‡เคธे เคฐाเคฃी เค—เคข़ เค•เคนा เคœाเคจे เคฒเค—ा เคฅा।
22เคตां … เคถ्เคฐीเค—ुเคฐूเค—เคข़ : เคธเคฒाเคฃ เคธ्เคฅिเคค เคฏเคน เค—เคข़ เคชเคกिเคฏाเคฐ เคœाเคคि เค•ा เคฅा। เค‡เคจ्เคนें เค…เคฌ เคชเคฐिเคนाเคฐ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เคœो เคฐाเคœเคธ्เคฅाเคจ เค•ी เคช्เคฐเคฎुเค– เคœाเคคि เคนै। เคฏเคนां เค•ा เค…ंเคคिเคฎ เคฐाเคœा เคตिเคจोเคฆ เคธिंเคน เคฅा।
23เคตां … เคฌเคงाเคฃเค—เคข़ : เคฌเคงाเคฃी เคœाเคคि เค•ा เคฏเคน เค—เคข़ เคชिंเคกเคฐ เคจเคฆी เค•े เคŠเคชเคฐ เคธ्เคฅिเคค เคฅा।
24เคตां … เคฒोเคนเคฌाเค—เคข़ : เคชเคนाเคก़ เคฎें เคจेเค—ी เคธुเคจเคจे เคฎें เคเค• เคœाเคคि เคฒเค—เคคी เคนै เคฒेเค•िเคจ เค‡เคธเค•े เค•เคˆ เคฐूเคช เคนैं। เคเคธे เคนी เคฒोเคนเคฌाเคฒ เคจेเค—ी เคœाเคคि เค•ा เคธंเคฌंเคง เคฒोเคนเคฌाเค—เคข़ เคธे เคฅा। เค‡เคธ เค—เคข़ เค•े เคฆिเคฒेเคตเคฐ เคธिंเคน เค”เคฐ เคช्เคฐเคฎोเคฆ เคธिंเคน เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค•เคนा เคœाเคคा เคฅा เค•ि เคตे เคตीเคฐ เค”เคฐ เคธाเคนเคธी เคฅे।
25เคตां … เคฆเคถोเคฒीเค—เคข़ : เคฆเคถोเคฒी เคธ्เคฅिเคค เค‡เคธ เค—เคข़ เค•ो เคฎाเคจเคตเคฐ เคจाเคฎเค• เคฐाเคœा เคจे เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคงि เคฆिเคฒाเคฏी เคฅी।
26เคตां … เค•ंเคกाเคฐाเค—เคข़ : เค•ंเคกाเคฐी เคœाเคคि เค•ा เคฏเคน เค—เคข़ เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เค•े เคจाเค—เคชुเคฐ เคชเคฐเค—เคจे เคฎें เคฅे। เค‡เคธ เค—เคข़ เค•ा เค…ंเคคिเคฎ เคฐाเคœा เคจเคฐเคตीเคฐ เคธिंเคน เคฅा। เคตเคน เคชंเคตाเคฐ เคฐाเคœा เคธे เคชเคฐाเคœिเคค เคนो เค—เคฏा เคฅा เค”เคฐ เคนाเคฐ เค•े เค—เคฎ เคฎें เคฎंเคฆाเค•िเคจी เคจเคฆी เคฎें เคกूเคฌ เค—เคฏा เคฅा।
27เคตां … เคงौเคจाเค—เคข़ : เค‡เคกเคตाเคฒเคธ्เคฏू เคชเคŸ्เคŸी เคฎें เคงौเคจ्เคฏाเคฒ เคœाเคคि เค•ा เค—เคข़ เคฅा।
28เคตां … เคฐเคคเคจเค—เคข़ : เค•ुंเคœเคฃी เคฎें เคงเคฎाเคฆा เคœाเคคि เค•ा เคฅा। เค•ुंเคœเคฃी เคฌ्เคฐเคนเคฎเคชुเคฐी เค•े เคŠเคชเคฐ เคนै।
29เคตां … เคเคฐाเคธूเค—เคข़ : เคฏเคน เค—เคข़ เคถ्เคฐीเคจเค—เคฐ เค•े เคŠเคชเคฐ เคฅा।
30เคตां … เค‡เคกिเคฏा เค—เคข़ : เค‡เคกिเคฏा เคœाเคคि เค•ा เคฏเคน เค—เคข़ เคฐเคตाเคˆ เคฌเคก़เค•ोเคŸ เคฎें เคฅा। เคฐूเคชเคšंเคฆ เคจाเคฎ เค•े เคเค• เคธเคฐเคฆाเคฐ เคจे เค‡เคธ เค—เคข़ เค•ो เคคเคนเคธ เคจเคนเคธ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคฅा।
31เคตां … เคฒंเค—ूเคฐเค—เคข़ : เคฒंเค—ूเคฐเคชเคŸ्เคŸी เคธ्เคฅिเคคि เค‡เคธ เค—เคข़ เคฎें เคญैเคฐों เค•ा เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคฎंเคฆिเคฐ เคนै।
32เคตां … เคฌाเค— เค—เคข़ : เคจेเค—ी เคœाเคคि เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคชเคนเคฒे เคฒिเค–ा เคฅा। เคฏเคน เคฌाเค—ूเคฃी เคจेเค—ी เคœाเคคि เค•ा เค—เคข़ เคฅा เคœो เค—ंเค—ा เคธเคฒाเคฃ เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคฅा। เค‡เคธ เคจेเค—ी เคœाเคคि เค•ो เคฌाเค—เคฃी เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคฅा।
33เคตां … เค—เคข़เค•ोเคŸ เค—เคข़ : เคฎเคฒ्เคฒा เคขांเค—ू เคธ्เคฅिเคค เคฏเคน เค—เคข़ เคฌเค—เคก़เคตाเคฒ เคฌिเคท्เคŸ เคœाเคคि เค•ा เคฅा। เคจेเค—ी เค•ी เคคเคฐเคน เคฌिเคท्เคŸ เคœाเคคि เค•े เคญी เค…เคฒเค— เค…เคฒเค— เคธ्เคฅाเคจों เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคญिเคจ्เคจ เคฐूเคช เคนैं।
34เคตां … เค—เคก़เคคांเค— เค—เคข़ : เคญोเคŸिเคฏा เคœाเคคि เค•ा เคฏเคน เค—เคข़ เคŸเค•เคจौเคฐ เคฎें เคฅा เคฒेเค•िเคจ เคฏเคน เค•िเคธ เคตंเคถ เค•ा เคฅा เค‡เคธเค•ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคจเคนीं เคฎिเคฒ เคชाเคฏी เคฅी।
35เคตां … เคตเคจเค—เคข़ เค—เคข़ : เค…เคฒเค•เคจंเคฆा เค•े เคฆเค•्เคทिเคฃ เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคฌเคจเค—เคข़ เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคฅा เคฏเคน เค—เคข़।
36เคตां … เคญเคฐเคฆाเคฐ เค—เคข़ : เคฏเคน เคตเคจเค—เคข़ เค•े เค•เคฐीเคฌ เคธ्เคฅिเคค เคฅा।
37เคตां … เคšौंเคฆเค•ोเคŸ เค—เคข़ : เคชौเคก़ी เคœिเคฒे เค•े เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เค—เคข़ों เคฎें เคเค•। เคฏเคนां เค•े เคฒोเค—ों เค•ो เค‰เคจเค•ी เคฌुเคฆ्เคงिเคฎเคค्เคคा เค”เคฐ เคšเคคुเคฐाเคˆ เค•े เคฒिเคฏे เคœाเคจा เคœाเคคा เคฅा। เคšौंเคฆเค•ोเคŸ เค—เคข़ เค•े เค…เคตเคถेเคท เคšौเคฌเคŸ्เคŸाเค–ाเคฒ เค•े เคŠเคชเคฐ เคชเคนाเคก़ी เคชเคฐ เค…เคฌ เคญी เคฆिเค– เคœाเคंเค—े।
38เคตां … เคจเคฏाเคฒ เค—เคข़ : เค•เคŸुเคฒเคธ्เคฏूं เคธ्เคฅिเคค เคฏเคน เค—เคข़ เคจเคฏाเคฒ เคœाเคคि เคฅा เคœिเคธเค•ा เค…ंเคคिเคฎ เคธเคฐเคฆाเคฐ เค•ा เคจाเคฎ เคญเค—्เค—ु เคฅा।
39เคตां … เค…เคœเคฎीเคฐ เค—เคข़ : เคฏเคน เคชเคฏाเคฒ เคœाเคคि เค•ा เคฅा।
40เคตां … เค•ांเคกा เค—เคข़ : เคฐाเคตเคคเคธ्เคฏूं เคฎें เคฅा। เคฐाเคตเคค เคœाเคคि เค•ा เคฅा।
41เคตां … เคธाเคตเคฒीเค—เคข़ : เคฏเคน เคธเคฌเคฒी เค–ाเคŸเคฒी เคฎें เคฅा।
42เคตां … เคฌเคฆเคฒเคชुเคฐ เค—เคข़ : เคชौเคก़ी เคœिเคฒे เค•े เคฌเคฆเคฒเคชुเคฐ เคฎें เคฅा।
43เคตां … เคธंเค—ेเคฒाเค—เคข़ : เคธंเค—ेเคฒा เคฌिเคท्เคŸ เคœाเคคि เค•ा เคฏเคน เค—เคข़ เคฏเคน เคจैเคฒ เคšाเคฎी เคฎें เคฅा।
44เคตां … เค—ुเคœเคก़ूเค—เคข़ : เคฏเคน เค—ुเคœเคก़ू เคชเคฐเค—เคจे เคฎें เคฅा।
45เคตां … เคœौंเคŸเค—เคข़ : เคฏเคน เคœौเคจเคชुเคฐ เคชเคฐเค—เคจा เคฎें เคฅा।
46เคตां … เคฆेเคตเคฒเค—เคข़ : เคฏเคน เคฆेเคตเคฒเค—เคข़ เคชเคฐเค—เคจे เคฎें เคฅा। เค‡เคธे เคฆेเคตเคฒเคฐाเคœा เคจे เคฌเคจाเคฏा เคฅा।
47เคตां … เคฒोเคฆเค—เคข़ : เคฏเคน เคฒोเคฆीเคœाเคคि เค•ा เคฅा।
48เคตां … เคœौंเคฒเคชुเคฐ เค—เคข़
49เคตां … เคšเคฎ्เคชा เค—เคข़
50เคตां … เคกोเคกเคฐाเค•ांเคฐा เค—เคข़
51เคตां … เคญुเคตเคจा เค—เคข़
52เคตां … เคฒोเคฆเคจ เค—เคข़
เคœाเคจเค•ाเคฐी เคธे เคธंเคคुเคท्เคŸ เคนों เคคो เค•ृเคชเคฏा เคถेเคฏเคฐ เคญी เค•เคฐें

Wednesday

เคฌंเคŸเคตाเคฐा - เคเค• เคถाเคจเคฆाเคฐ เคซैเคธเคฒा - Must read

๐Ÿ“Œ *เคฌंเคŸเคตाเคฐा - เคเค• เคถाเคจเคฆाเคฐ เคซैเคธเคฒा*   

เคชिเคคा -           เค…เคฎเคฐ เคšंเคฆ
เคฌเฅœा เคชुเคค्เคฐ -       เคฐाเคœेเคถ
เคฎเคœเคฒा เคชुเคค्เคฐ -    เคธुเคฐेเคถ
เค›ोเคŸा เคชुเคค्เคฐ -      เคฎुเค•ेเคถ

*เคฐाเคœेเคถ -*
"เคชिเคคाเคœी  ! เคชंเคšाเคฏเคค เค‡เค•เค ्เค ी เคนो เค—เคˆ, เค…เคฌ เคฌँเคŸเคตाเคฐा เค•เคฐ เคฆो।" 

*เคธเคฐเคชंเคš -*
"เคœเคฌ เคธाเคฅ เคฎें เคจिเคฌाเคน เคจ เคนो เคคो เค”เคฒाเคฆ เค•ो เค…เคฒเค— เค•เคฐ เคฆेเคจा เคนी เค ीเค• เคนै, เค…เคฌ เคฏเคน เคฌเคคाเค“ เคคुเคฎ เค•िเคธ เคฌेเคŸे เค•े เคธाเคฅ เคฐเคนोเค—े ?" 

(เคธเคฐเคชंเคš เคจे เค…เคฎเคฐเคšंเคฆ เคœी เคธे เคชूเค›ा।)

*เคฐाเคœेเคถ  -*
"เค…เคฐे เค‡เคธเคฎें เค•्เคฏा เคชूเค›เคจा, เคšाเคฐ เคฎเคนीเคจे เคชिเคคाเคœी เคฎेเคฐे เคธाเคฅ เคฐเคนेंเค—े เค”เคฐ เคšाเคฐ เคฎเคนीเคจे เคฎंเคเคฒे เค•े เคชाเคธ เคšाเคฐ เคฎเคนीเคจे เค›ोเคŸे เค•े เคชाเคธ เคฐเคนेंเค—े।"

*เคธเคฐเคชंเคš*
" เคšเคฒो เคคुเคฎ्เคนाเคฐा เคคो เคซैเคธเคฒा เคนो เค—เคฏा, เค…เคฌ เค•เคฐें เคœाเคฏเคฆाเคฆ เค•ा เคฌँเคŸเคตाเคฐा !" 

*เค…เคฎเคฐ เคšंเคฆ -*
(เคœो เคธिเคฐ เคुเค•ाเคฏे เคฌैเค ा เคฅा, เคเค•เคฆเคฎ เคšिเคฒ्เคฒा เค•े เคฌोเคฒा,) 
เค•ैเคธा เคซैเคธเคฒा ? 
เค…เคฌ เคฎैं เค•เคฐूंเค—ा เคซैเคธเคฒा, เค‡เคจ เคคीเคจो  เค•ो เค˜เคฐ เคธे เคฌाเคนเคฐ เคจिเค•ाเคฒ เค•เคฐ "
"เคšाเคฐ เคฎเคนीเคจे เคฌाเคฐी เคฌाเคฐी เคธे เค†เค•เคฐ เคฐเคนें เคฎेเคฐे เคชाเคธ ,เค”เคฐ เคฌाเค•ी เคฎเคนीเคจों เค•ा เค…เคชเคจा เค‡ंเคคเคœाเคฎ เค–ुเคฆ เค•เคฐें ...."

*"เคœाเคฏเคฆाเคฆ เค•ा เคฎाเคฒिเค• เคฎैं เคนूँ เคฏे เคจเคนीं।"*

เคคीเคจो เคฒเฅœเค•ों เค”เคฐ เคชंเคšाเคฏเคค เค•ा เคฎुँเคน เค–ुเคฒा เค•ा เค–ुเคฒा เคฐเคน เค—เคฏा, เคœैเคธे เค•ोเคˆ เคจเคˆ เคฌाเคค เคนो เค—เคˆ เคนो.

๐Ÿ‘Œ *เค‡เคธे เค•เคนเคคे เคนैं เคซैเคธเคฒा*

*เคซैเคธเคฒा เค”เคฒाเคฆ เค•ो เคจเคนीं,*
*เคฎां-เคฌाเคช เค•ो เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค* 

๐Ÿ™ ๐Ÿ™๐Ÿ™๐Ÿ™

Tuesday

เคชเคคंเคœเคฒि เคฏोเค—เคชीเค  เค•ा เค•ोเคฐोเคจा เคฆเคตा เคฌเคจाเคจे เค•ा เคฆाเคตा, เค•ीเคฎเคค เคฎाเคค्เคฐ 103 เคฐूเคชเค।

เค…เคถ्เคตเค—ंเคงा, เค—िเคฒोเคฏ เค”เคฐ เคคुเคฒเคธी เค•ी เคฎाเคค्เคฐा เคฌเคคाเคˆ เคกॉเค•्เคŸเคฐ เคจे เค‰เคธी เค•े เคเค•्เคŸिเคต เค•ंเคชाเค‰ंเคก เค•ो เคฒेเค•เคฐ เคนเคฎเคจे เคฏเคน เค•ोเคฐोเคจिเคฒ เคจाเคฎ เค•ी เค†เคฏुเคฐ्เคตेเคฆिเค• เค”เคทเคงि เค‡เคธ เคธंเคธाเคฐ เค•ो เค•ोเคฐोเคจा เคฎुเค•्เคคि เค•े เคฒिเค เคเค• เค‰เคชเคนाเคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคฆी เคนै।  เค…เคญी เคนเคฎ เคœो เค•्เคฐिเคŸिเค•เคฒ เคชेเคถंเคŸ्เคธ เคนै เคŠเคชเคฐ เคญी เคŸ्เคฐाเคฏเคฒ เค•เคฐेंเค—े เคคो เคฏเคน เคธेเค•ंเคก เคฒेเคตเคฒ เค•ा เคŸ्เคฐाเคฏเคฒ เคนो เคœाเคฏेเค—ा เค”เคฐ เค•्เคฐเคฎ เค†เค—े เคฌเฅเคคा เคฐเคนेเค—ा เค”เคฐ เคนเคฎเคจे เคฏเคน เคตाเคฏเคฐเคฒ เคกिเคœीเคœ เค•े เคŠเคชเคฐ เคชเคนเคฒा เค•ाเคฐ्เคฏ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคนै, เค‡เคธเคธे เคชเคนเคฒे เคนเคฎ เคกेंเค—ूเคจीเคฒ เคญी เคฌเคจा เคšुเค•े เคนैं เค”เคฐ เคตเคน เคญी เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคถเคจเคฒ เคœเคฐ्เคจเคฒ เค•े เค…ंเคฆเคฐ เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค เคนो เคšुเค•ी เคนै। เคฌैเค•्เคŸीเคฐिเคฏเคฒ เคกिเคœीเคœ เค•े เคŠเคชเคฐ เคนเคฎ เคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे। เค†เคฏुเคฐ्เคตेเคฆ เคฎें เคญी เคตिเคฐाเคฒोเคœी เค•ा เค…เคฒเค— เคธे เคกिเคชाเคฐ्เคŸเคฎेंเคŸ เคนै।* - เคธ्เคตाเคฎी เคฐाเคฎเคฆेเคต เคœी

เคฏोเค— เค—ुเคฐु เคฌाเคฌा เคฐाเคฎเคฆेเคต เคจे เค†เคฏुเคฐ्เคตेเคฆिเค• เคฆเคตा เคธे เค•ोเคฐोเคจा เค•े เค‡เคฒाเคœ เค•ा เคฆाเคตा เค•िเคฏा เคนै। เค‡เคธเค•े เคฒिเค เค•ोเคฐोเคจिเคฒ เคจाเคฎ เคธे เคŸैเคฌเคฒेเคŸ เคฒॉเคจ्เคš เค•ी เคนै। เคฐाเคฎเคฆेเคต เคจे เค•เคนा เค•ि เค•ोเคฐोเคจिเคฒ เคฎें เค—िเคฒोเคฏ, เคคुเคฒเคธी เค”เคฐ เค…เคถ्เคตเค—ंเคงा เคนैं เคœो เค‡เคฎ्เคฏुเคจिเคŸी เคฌเคข़ाเคคे เคนैं। เคฏเคน เคฆเคตा เค•्เคฐॉเคจिเค• เคฌीเคฎाเคฐिเคฏों เคธे เคญी เคฌเคšाเคต เค•เคฐเคคी เคนै। เค‡เคธे เคชเคคंเคœเคฒि เคฐिเคธเคฐ्เคš เค‡ंเคธ्เคŸीเคŸ्เคฏूเคŸ เค”เคฐ เคจेเคถเคจเคฒ เค‡ंเคธ्เคŸीเคŸ्เคฏूเคŸ เค‘เคซ เคฎेเคกिเค•เคฒ เคธाเค‡ंเคธ (เคจिเคฎ्เคธ) เคฏूเคจिเคตเคฐ्เคธिเคŸी, เคœเคฏเคชुเคฐ เคจे เคฎिเคฒเค•เคฐ เคคैเคฏाเคฐ เค•เคฐ เค•िเคฏा เคนै।

100 เคฎเคฐीเคœों เคชเคฐ เค•्เคฒीเคจिเค•เคฒ เค•ंเคŸ्เคฐोเคฒ เคŸ्เคฐाเคฏเคฒ
เคฐाเคฎเคฆेเคต เค•ा เคฆाเคตा เคนै เค•ि เค•ोเคฐोเคจिเคฒ เค•ी เค•्เคฒीเคจिเค•เคฒ เค•ेเคธ เคธ्เคŸเคกी เคฎें 280 เคฎเคฐीเคœों เค•ो เคถाเคฎिเคฒ เค•िเคฏा। เคซिเคฐ 100 เคฎเคฐीเคœों เค•े เคŠเคชเคฐ เค•्เคฒीเคจिเค•เคฒ เค•ंเคŸ्เคฐोเคฒ เคŸ्เคฐाเคฏเคฒ เค•ी เค—เคˆ। 3 เคฆिเคจ เค•े เค…ंเคฆเคฐ 69% เคฎเคฐीเคœ เคชॉเคœिเคŸिเคต เคธे เคจिเค—ेเคŸिเคต เคนो เค—เค เค”เคฐ 7 เคฆिเคจ เค•े เค…ंเคฆเคฐ 100% เคฐोเค—ी เค ीเค• เคนो เค—เค। เคกेเคฅ เคฐेเคŸ 0% เคฐเคนा।


600 เคฐुเคชเค เคฎें เคฎिเคฒेเค—ी 3 เคฆเคตाเค“ं เค•ी เค•ोเคฐोเคจा เค•िเคŸ
เคฐाเคฎเคฆेเคต เคจे เคœो เค•ोเคฐोเคจा เค•िเคŸ เคฒॉเคจ्เคš เค•ी เคนै, เค‰เคธเคฎें เค•ोเคฐोเคจिเคฒ เค•े เค…เคฒाเคตा เคถ्เคตाเคธाเคฐि เคตเคŸी เค”เคฐ เค…เคฃु เคคेเคฒ เคญी เคนैं। เคฐाเคฎเคฆेเคต เค•ा เค•เคนเคจा เคนै เค•ि เคคीเคจों เค•ो เคธाเคฅ เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•เคฐเคจे เคธे เค•ोเคฐोเคจा เค•ा เคธंเค•्เคฐเคฎเคฃ เค–เคค्เคฎ เคนो เคธเค•เคคा เคนै เค”เคฐ เคฎเคนाเคฎाเคฐी เคธे เคฌเคšाเคต เคญी เคธंเคญเคต เคนै। เคฏเคน เค•िเคŸ 600 เคฐुเคชเค เคฎें เคฎिเคฒेเค—ी।


เคถ्เคตाเคธाเคฐि เคธเคฐ्เคฆी-เค–ांเคธी-เคœुเค•ाเคฎ เคธे เคเค• เคธाเคฅ เคกीเคฒ เค•เคฐเคคी เคนै
เคฐाเคฎเคฆेเคต เคจे เค•เคนा เค•ि เคถเคฐीเคฐ เคฎें เค‘เค•्เคธीเคœเคจ เค•ी เค•เคฎी เคนोเคจे เคชเคฐ เคถ्เคตाเคธाเคฐि เคฆेเคจे เคธे เคซाเคฏเคฆा เคนोเคคा เคนै। เคฏเคน เคฆเคตा เคธเคฐ्เคฆी, เค–ांเคธी, เคœुเค•ाเคฎ เค•ो เคญी เคเค• เคธाเคฅ เคกीเคฒ เค•เคฐเคคी เคนै। เคฏเคน เคฎुเคฒेเค ी, เคถเคนเคฆ, เค…เคฆเคฐเค• เค”เคฐ เคคुเคฒเคธी เคœैเคธी 16 เคœเคก़ी-เคฌूเคŸिเคฏों เคธे เคฌเคจी เคนै। เค…เคฃुเคคेเคฒ เคจाเค• เคฎें เคกाเคฒเคจा เคนोเคคा เคนै। เคฏे เคญी เค•ोเคฐोเคจा เคธे เคฌเคšाเคต เค•เคฐเคคा เคนै।

7 เคฆिเคจ เคฎें เคชเคคंเคœเคฒि เคธ्เคŸोเคฐ เคฎें เคฎिเคฒเคจे เคฒเค—ेเค—ी เค•िเคŸ
เคฐाเคฎเคฆेเคต เคจे เค•เคนा เค•ि เค…เค—เคฒे เคธोเคฎเคตाเคฐ เค•ो เค‘เคฐ्เคกเคฐ-เคฎी เคเคช เคฒॉเคจ्เคš เค•เคฐेंเค—े, เคœिเคธเคธे เคฆेเคถเคญเคฐ เค•े เคฒोเค— เค˜เคฐ เคฌैเค े เคฆเคตा เคฎंเค—เคตा เคธเค•ेंเค—े। เค‘เคฐ्เคกเคฐ เค•ी เคกिเคฒीเคตเคฐी 1-3 เคฆिเคจ เคฎें เค•เคฐ เคฆी เคœाเคเค—ी। เคธाเคฅ เคนी เค…เค—เคฒे 7 เคฆिเคจ เคฎें เคฆเคตा เคธเคญी เคชเคคंเคœเคฒि เคธ्เคŸोเคฐ เคฎें เคญी เคฎिเคฒเคจे เคฒเค—ेเค—ी।

Source - www.bhaskar.com

เคฏเคน เคฎाเคจเคจा เค•ि #เคšीเคจ เค•เคญी เค—ुเคฒाเคฎ เคจเคนीं เคฐเคนा, เคญाเคฐเคค เคฎें เคซैเคฒाเค เค—เค เคूเค  เค•ा เค…เคจुเคธเคฐเคฃ เคนै

เคฏเคน เคฎाเคจเคจा เค•ि #เคšीเคจ เค•เคญी เค—ुเคฒाเคฎ เคจเคนीं เคฐเคนा, เคญाเคฐเคค เคฎें เคซैเคฒाเค เค—เค เคूเค  เค•ा เค…เคจुเคธเคฐเคฃ เคนै। เคšीเคจ เค…เคจेเค• เคฌाเคฐ เค—ुเคฒाเคฎ เคฐเคนा เคนै

เคšीเคจ เคถเคคाเคฌ्เคฆिเคฏों เคคเค• #เคฎंเค—ोเคฒों เค•ा เค—ुเคฒाเคฎ เคฐเคนा ।
เคถเคคाเคฌ्เคฆिเคฏों เคคเค• #เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•ा เค—ुเคฒाเคฎ เคฐเคนा ।
เค•ुเค› เคธเคฎเคฏ #เคœाเคชाเคจ เค•ा เค—ुเคฒाเคฎ เคฐเคนा ।

เคšीเคจ เค•ा เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฐूเคช #เคฐूเคธ, #เค‡ंเค—्เคฒैंเคก, #เคซ्เคฐांเคธ เคคเคฅा #USA เค•ी เค•ृเคชा เคธे 1948 เคˆเคธ्เคตी เคฎें เคธंเคญเคต เคนुเค† เคนै। เค‰เคธเค•े เคชเคนเคฒे เคคเค• เคตเคน #เคช्เคฐเคถांเคค_เคฎเคนाเคธाเค—เคฐ เค•े เคชेเคŸे เคฎें เคšिเคชเค•ा เคนुเค† เคธा เค›ोเคŸा เคธा เคฐाเคœ्เคฏ เคฅा।

เคฏเคน เคฌाเคค เคฌเคก़े เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคธे เค…เคญिเคฒेเค–ों เค”เคฐ เคช्เคฐเคฎाเคฃ เคธเคนिเคค เคช्เคฐोเคซ़ेเคธเคฐ เค•ुเคธुเคฎเคฒเคคा เค•ेเคกिเคฏा เคœी เค…เคชเคจे เคฒेเค–ों เคฎें เคฆिเค–ा เคšुเค•ी เคนैं เค”เคฐ เคชुเคธ्เคคเค• เคญी เคฒिเค– เคฐเคนी เคนैं।

17 เคตीं เคธे เคฌीเคธเคตीं เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคˆเคธ्เคตी เค•ी เค…เคตเคงि เคฎें เคšीเคจ เค•े เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เคนिเคธ्เคธों เคฎें เค‡ंเค—्เคฒैंเคก, เคซ्เคฐांเคธ, #เคชुเคฐ्เคคเค—ाเคฒ เค”เคฐ #เคนाเคฒैंเคก เค•ा เค•เคฌ्เคœा เคฐเคนा।

#เค…เคซीเคฎ เค•ी เค–ेเคคी เคšीเคจ เคฎें เคจเคนीं เคนोเคคी เคฅी। เค•ेเคตเคฒ #เคญाเคฐเคค เคฎें เคนी เคนोเคคी เคฅी। เคฏเคนां เคธे เค…เคซीเคฎ เคฒेเค•เคฐ เค‡ंเค—्เคฒैंเคก,เคนॉเคฒैंเคก,เคชुเคฐ्เคคเค—ाเคฒ, เคซ्เคฐांเคธ เค†เคฆि เค—เค เค”เคฐ เค…เคซीเคฎ เค•ी เคฌिเค•्เคฐी เค‡เคธ เค•เคฆเคฐ เคฌเคข़ाเคˆ เค•ि  เคชूเคฐा เคšीเคจ เคฆेเคถ เค…เคซीเคฎเคšी เค•เคนเคฒाเคจे เคฒเค—ा เค”เคฐ เคตเคนां เค•े เคฒोเค— เคจिเค เคฒ्เคฒे เค”เคฐ เค•เคฎเคœोเคฐ เคนो เค—เค।

เคฆूเคธเคฐे เคฎเคนाเคฏुเคฆ्เคง เคฎें เคšीเคจ เคฆ्เคตाเคฐा เคฐूเคธ  เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เค•เคฐเคจे เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคฐूเคธ, เค‡ंเค—्เคฒैंเคก, เคซ्เคฐांเคธ เคคเคฅा เค…เคฎेเคฐिเค•ा เคจे เคšीเคจ เค•ो เค†เคธเคชाเคธ เค•े เค‡เคฒाเค•ों เคชเคฐ เค•เคฌ्เคœा เค•เคฐเคจे เคฆिเคฏा เค”เคฐ เคตเคนां #เค•เคฎ्เคฏुเคจिเคธ्เคŸ เคถाเคธเคจ เคญी เค‡เคจ เคถเค•्เคคिเคฏों เค•ी เคฏोเคœเคจा เค”เคฐ เคธंเค•ेเคค เคธे เคนी เคธंเคญเคต เคนुเค†।

เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ เคธे #เคœเคตाเคนเคฐเคฒाเคฒ_เคจेเคนเคฐू เคธเคนिเคค เค…เคจेเค• เคฒोเค—ों เคจे เคšीเคจ เค•ी เคธेเคตा เค•ा  เคฌเคนुเคค เค•ाเคฎ เค•िเคฏा। เคœเคตाเคนเคฐเคฒाเคฒ เคจेเคนเคฐू เคจे เคคो เคญाเคฐเคค เค•ा เคฌเคก़ा เค…ंเคถ เคšीเคจ เค•ो เคธเคฎเคฐ्เคชिเคค เค•เคฐ เคฆिเคฏा।เคคिเคฌ्เคฌเคค เคชเคฐ เคšीเคจ เค•ा เค•เคฌ्เคœा เคนोเคจे เคฆिเคฏा। เคคिเคฌ्เคฌเคค เคธे เคŠเคชเคฐ เค•ा เคญाเคฐเคคीเคฏ เคนिเคธ्เคธा เคšीเคจ เค•े เค•เคฌ्เคœे เคฎें เคœाเคจे เคฆिเคฏा।  

เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคšीเคจ เค•ा เคฏเคน เคฐाเค•्เคทเคธी  เคธ्เคตเคฐूเคช เคคो 100 เคตเคฐ्เคท เคธे เค•เคฎ เค•ी เคšीเคœ เคนै เค”เคฐ เค…เค—เคฒे เค•ुเค› เคตเคฐ्เคทों เคฎें เคฌिเค–เคฐเคจे เคตाเคฒा เคนै।

เค‡เคจเค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคœाเคจเค•ाเคฐी เคช्เคฐाเคช्เคค เค•िเค เคฌिเคจा เค‰เคธเค•ी เคธ्เคคुเคคि เค•เคฐเคจा เค‰เคšिเคค เคจเคนीं।
เคฒेเค–เค• : เคถ्เคฐी เคฐाเคฎेเคถ्เคตเคฐ เคฎिเคถ्เคฐ เคชंเค•เคœ

#เคšीเคจ เคธे เคฒोเคนा เคฒेเคจा เคนै เคคो เคšीเคจ เค”เคฐ #เคญाเคฐเคค เค•े เคธंเคฌंเคงों เค•े #เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ो เคญी เคธเคฎเคเคจा เคนोเค—ा। เค†เคœ เคœिเคธे เคšीเคจ เค•เคนा เคœा เคฐเคนा เคนै, เคตเคธ्เคคुเคคः เคตเคน เคธाเคฐा เค•्เคทेเคค्เคฐ เคšीเคจ เคจเคนीं เคนै। 

#เคคिเคฌ्เคฌเคค, #เคธिเค•्เคฏांเค— เค”เคฐ #เค‡เคจเคฐ_เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เคšीเคจ เคจเคนीं เคนैं। เคฌเคนुเคค เคชเคนเคฒे เคธे เค‡เคจ เคฐाเคœ्เคฏों เค•े เคธाเคฅ  เคญाเคฐเคค เค•े เคธंเคฌंเคง เคฐเคนे เคนैं เคœो เค†เค—े เคญी เคฐเคนเคจे เคšाเคนिเค।เคฏเคน เคญी เคธ्เคฎเคฐเคฃ  เคฐเค–เคจा เคšाเคนिเค เค•ि  เคฏे เคฐाเคœ्เคฏ เคนเคฎेเคถा เคธे เคญाเคฐเคค เค•े เคœเคจเคชเคฆ เคฐเคนे เคนैं เคฏा เคซिเคฐ เคธเคนเคฏोเค—ी เคฐเคนे เคนैं। เค‡เคธเค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคœो เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคšीเคจ เคนै, เค‰เคธเคธे เคญी เคญाเคฐเคค เค•े เคœो เคธंเคฌंเคง เคฐเคนे เคนैं। เคตเคน เคญी เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•ाเคฒ เคฎें เคญाเคฐเคค เค•ा เคธเคนเคฏोเค—ी เคœเคจเคชเคฆ เคฐเคนा เคนै เค”เคฐ เคฌाเคฆ เค•े เค•ाเคฒ เคฎें เคญी เคญाเคฐเคค เค‰เคจเค•े เคฒिเค เคชूเคœเคจीเคฏ เคคเคฅा เคถ्เคฐเคฆ्เคงाเค•ेंเคฆ्เคฐ เคฐเคนा เคนै। 

เค†เคœ เคญी เคšीเคจ เค•ी #เคœเคจเคคा เคญाเคฐเคค เค•े เคช्เคฐเคคि เค‰เคธ เคถ्เคฐเคฆ्เคงाเคญाเคต เค•ो เคชूเคฐी เคคเคฐเคน เคญूเคฒी เคจเคนीं เคนै, เคชเคฐंเคคु เคšीเคจ เค•ा เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคถाเคธเคจ เค‰เคธे เคจเคท्เคŸ เค•เคฐเคจे เค•े เคช्เคฐเคฏाเคธ เคฎें เค…เคตเคถ्เคฏ เคธंเคฒเค—्เคจ เคนै। เคฏเคน เคญी เคง्เคฏाเคจ เคฐเค–ें  เค•ि เคšीเคจ เค•ा เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ #เคธाเคฎ्เคฏเคตाเคฆी เคจेเคคृเคค्เคต เคšीเคจ เค•ी เค…เคชเคจी เคชเคฐंเคชเคฐाเค“ं เค•ो เคนी เคจเคท्เคŸ เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै। เค…เคค: เคนเคฎें เคญाเคฐเคค-เคšीเคจ เค•े เคเคคिเคนाเคธिเค• เคธंเคฌंเคงों เค•ा เคง्เคฏाเคจ เคฐเค–เคคे เคนुเค เคšीเคจ เค•ी เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคธเคค्เคคा เค•ो เคชเคฐाเคœिเคค เค•เคฐเค•े เคจเคท्เคŸ เค•เคฐเคจे เค•ा เค‰เคชाเคฏ เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค, เค”เคฐ เคตเคนाँ เคšीเคจी เคชเคฐंเคชเคฐाเค“ं เค•ी เคฐเค•्เคทเค• เคธเคค्เคคा เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•เคฐเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค। เคœैเคธे #เคฎเค—เคง เค•ो เคธ्เคตाเคงीเคจ เค•เคฐाเคจे เค•े เคฒिเค #เคœเคฐाเคธंเคง เค•ा เคตเคง เค•เคฐเคจा เคชเคก़ा เคฅा। เค‡เคธเคฎें เคนी เคšीเคจ เค•ा เคญी เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เคนै, เคญाเคฐเคค เค•ा เคญी เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เคนै เค”เคฐ เคธंเคชूเคฐ्เคฃ #เคตिเคถ्เคต เค•ा เคญी #เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เคนै। 

เคœाเคจें เคšीเคจ เค•ा เคธเคš 

เคนเคฎें เคฏเคน เคธเคฎเคเคจे เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนै เค•ि เคšीเคจ เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคชเฅœोเคธी เคฆेเคถ เคจเคนीं เคนै, เคตเคน เคเค• เค†เค•्เคฐाเคฎเค• เคชเฅœोเคธी เคนै। เคตเคน เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคญाเคฐเคค เค•े เค…เคจेเค• เคญूเคญाเค—ों เคชเคฐ เคฆाเคตा เค ोเค•เคคा เคฐเคนा เคนै เค”เคฐ เค‰เคธเคจे เคตเคฐ्เคท 1962 เคฎें เค†เค•्เคฐเคฎเคฃ เค•เคฐเค•े เคญाเคฐเคค เค•े เคเค• เคตिเคถाเคฒ เคญूเคญाเค— เคชเคฐ เค•เคฌ्เคœा เคญी เค•เคฐ เคฐเค–ा เคนै। เคชाเค•िเคธ्เคคाเคจ เคจे เคญी เค‰เคธे เคญाเคฐเคค เคธे เค•เคฌ्เคœाเค เค—เค เคช्เคฐเคฆेเคถ เคฎें เคธे เคเค• เคญाเค— เคธौंเคช เคฐเค–ा เคนै। เค…เคญी เคญी เค…เคฐुเคฃाเคšเคฒ เคช्เคฐเคฆेเคถ เคชเคฐ เคšीเคจ เคจे เคฆाเคตा เค ोंเค•เคจा เคฌंเคฆ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคนै। เค…เคญी เคนाเคฒ เคคเค• เคšीเคจ เค…เคชเคจे เคฏเคนां เคจเค•्เคถे เคฎें เค…เคฐुเคฃाเคšเคฒ เคช्เคฐเคฆेเคถ เค•ो เคšीเคจ เคฎें เคนी เคฆिเค–ाเคคा เคฐเคนा เคนै। เคเคธे เคฎें เค•ोเคˆ เคญी เคฐเคฃเคจीเคคि เคฌเคจाเคจे เคธे เคชเคนเคฒे เคนเคฎें เคšीเคจ เค•े เค‡เคคिเคนाเคธ เค”เคฐ เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฆोเคจों เค•ो เคนी เค ीเค• เคธे เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฐเค–เคจा เคนोเค—ा। เคญाเคฐเคค เคฆ्เคตाเคฐा เคฎिเคค्เคฐाเคคा เค•े เคจिเคฐंเคคเคฐ เคช्เคฐเคฏाเคธों เค•े เคฌाเคฆ เคญी เค†เค–िเคฐ เค•्เคฏों เคšीเคจ เคฒเค—ाเคคाเคฐ เคญाเคฐเคค เค•े เคธाเคฅ เคธंเค˜เคฐ्เคท เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฌเคจाเค เคนुเค เคนै? เค‡เคธ เคช्เคฐเคถ्เคจ เค•ो เคธเคฎเคเคจे เค•े เคฒिเค เคนเคฎें เคšीเคจ เค•े เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ो เค ीเค• เคธे เค–ंเค—ाเคฒเคจा เคนोเค—ा। เคคเคญी เคนเคฎ เค‰เคธเค•ी เค‡เคธ เคฎเคจोเคตृเคค्เคคि เค•ी เคชृเคท्เค เคญूเคฎि เค•ो เคธเคฎเค เคชाเคंเค—े เค”เคฐ เค‰เคธเค•ा เคจिเคฐाเค•เคฐเคฃ เคญी เค•เคฐ เคชाเคंเค—े।

เคšीเคจ เค•े เคฎिเคฅเค•
เคธเคฌเคธे เคชเคนเคฒे เคนเคฎें เคšीเคจ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค•ुเค› เคฎिเคฅเค•ों เค•ो เคธुเคงाเคฐ เคฒेเคจा เคšाเคนिเค। เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคšीเคจ เค•ा เค•्เคทेเคค्เคฐाเคซเคฒ เคญाเคฐเคค เคธे เคฒเค—เคญเค— เคคीเคจ เค—ुเคฃा เคนै। เคชเคฐंเคคु เคšीเคจ เค•ी เคœเคจเคธंเค–्เคฏा เคญाเคฐเคค เคธे เคฅोเฅœी เคธी เคนी เค…เคงिเค• เคนै। เคธเคฎเคเคจे เค•ी เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เคšीเคจ เค†เคœ เคœिเคคเคจा เคฌเฅœा เคนเคฎें เคฆिเค–เคคा เคนै, เคตเคน เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เค‰เคคเคจा เคฌเฅœा เคนै เคจเคนीं। เคšीเคจ เค•ा เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคช्เคฐเคฆेเคถ เคญाเคฐเคค เคœिเคคเคจा เคนी เคนै। เคฏเคฆि เคนเคฎ เค‡เคคिเคนाเคธ เคฎें เคฅोเฅœा เค”เคฐ เคชीเค›े เคœाเคंเค—े เคคो เคšीเคจ เคญाเคฐเคค เคœिเคคเคจा เคญी เคจเคนीं เคฐเคนा เคนै। เคฌाเคฐเคนเคตीं เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคธे เคชเคนเคฒे เคคเค• เค‰เคธเค•ा เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐाเคซเคฒ เคญाเคฐเคค เคธे เค•ाเคซी เค›ोเคŸा เคฐเคนा เคนै। เค‡เคธे เคนเคฎ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคถเคคाเคฌ्เคฆिเคฏों เคฎें เคšीเคจ เค•े เคจเค•्เคถे เคธे เคธเคฎเค เคธเค•เคคे เคนैं। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเค เค†เคญ्เคฏंเคคเคฐ เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा, เคคिเคฌ्เคฌเคค, เคถिเคจ เคœ्เคฏाเค™् เค”เคฐ เคฎांเคšूเคฐिเคฏा เค•เคญी เคญी เคšीเคจ เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคจเคนीं เคฐเคนे।
เคšीเคจ เค•ा เคฎूเคฒ เคช्เคฐเคฆेเคถ เคนाเคจ เคช्เคฐเคฆेเคถ เคนै। เค‡เคธเค•ा เค•्เคทेเคค्เคฐाเคซเคฒ เคญाเคฐเคค เค•े เคฌเคฐाเคฌเคฐ เคนै। เคนाเคจ เคœाเคคि เคนी เคฎूเคฒ เคšीเคจी เคœाเคคि เคนै। เคนाเคจों เค•ी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคนी เคฎूเคฒ เคšीเคจी เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคนै। เค”เคฐ เคนाเคจों เค•ा เคช्เคฐเคฆेเคถ เค•ाเคซी เคธीเคฎिเคค เคฐเคนा เคนै। เค‡เคจ เคชเคฐ เคคुเคฐ्เค•, เคฎंเค—ोเคฒ เค”เคฐ เคฎांเคšू เคœाเคคिเคฏों เคจे เคถเคคाเคฌ्เคฆिเคฏों เคคเค• เคฐाเคœ เค•िเคฏा। เคชเคฐंเคคु เคœैเคธे เคนी เค‡เคจเค•े เคฐाเคœ्เคฏ เคธเคฎाเคช्เคค เคนुเค, เคšीเคจ เคจे เค‡เคจเค•े เคช्เคฐเคฆेเคถों เค•ो เคนเฅœเคช เคฒिเคฏा। เคชเคฐिเคฃाเคฎเคธ्เคตเคฐूเคช เค†เคœ เคšीเคจ เคฎें เคคुเคฐ्เค•, เคฎंเค—ोเคฒ เค”เคฐ เคฎांเคšू เคช्เคฐเคฆेเคถ เคญी เคถाเคฎिเคฒ เคนै। เคฏเคนी เค•ाเคฐเคฃ เคญी เคนै เค•ि เคšीเคจ เคฎें เค‡เคจ เคธเคญी เค•्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เค–ाเคธเค•เคฐ เคถिเคจ เคœ्เคฏाเค™् เค”เคฐ เคคिเคฌ्เคฌเคค เคฎें เคšीเคจเคตिเคฐोเคงी เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เคนเคฎेเคถा เคšเคฒเคคे เคฐเคนเคคे เคนैं เคœो เค•เคญी-เค•เคญी เคนिंเคธเค• เคฐूเคช เคญी เคฒे เคฒेเคคे เคนैं। เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เค•े เค…เคฒाเคตे เคถेเคท เคช्เคฐเคฆेเคถों เค•े เคจाเคฎ เคšीเคจ เค•ी เค•เคฎ्เคฏूเคจिเคธ्เคŸ เคธเคฐเค•ाเคฐ เคจे เคฌเคฆเคฒ เคฆिเค เคนैं। เคธंเคญเคตเคคः เคตे เค‰เคจ เค•्เคทेเคค्เคฐों เค•ी เคœเคจเคคा เค•ो เค…เคชเคจा เค‡เคคिเคนाเคธ เคญुเคฒเคตा เคฆेเคจा เคšाเคนเคคे เคนोंเค—े। เคคुเคฐ्เค•िเคธ्เคคाเคจ เค•ा เคจाเคฎ เคถिเคจ เคœ्เคฏाเค™् เคฐเค–ा เคนै เคœिเคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนोเคคा เคนै เคจเคฏा เคช्เคฐเคฆेเคถ। เคฎांเคšू เคช्เคฐเคฆेเคถ เค•ो เคฎंเคšु เค•ुเค“ เค•े เคชुเคฐाเคจे เคจाเคฎ เคธे เคชुเค•ाเคฐเคจे เค•ी เคฌเคœाเคฏ เคคीเคจ เคช्เคฐเคฆेเคถों เคฎें เคฌांเคŸ เค•เคฐ เคฒ्เคฏाเค“ เคจिเค™्, เค•ीเคฐिเคจ เค”เคฐ เคนाเค‡ เคฒुเค™् เคœ्เคฏाเค™् เคจाเคฎ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคคीเคจों เค•ो เคฎिเคฒा เค•เคฐ เค‰เคค्เคคเคฐ เคชूเคฐ्เคตी เคช्เคฐเคฆेเคถ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคšीเคจ เคจे เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•ो เคญी เคคीเคจ เคญाเค—ों เคฎें เคฌांเคŸ เคฆिเคฏा เคนै। เคคिเคฌ्เคฌเคค, เค›ाเคฎ्เคฆो เค”เคฐ เคšिเค™् เคนाเค‡। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฎूเคฒเคคः เคนाเคจ เค”เคฐ เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เค•เคฎ्เคฏूเคจिเคธ्เคŸ เคšीเคจ เคจे เค‡เคจ เคธเคญी เค•्เคทेเคค्เคฐों เค•ो เค…เคชเคจे เคฐंเค— เคฎें เคฐंเค—เคจे เค•ी เคญเคฐเคชूเคฐ เค•ोเคถिเคถें เค•ी เคนैं।
เคฌเคนเคฐเคนाเคฒ, เคšीเคจ เคฆेเคถ เค•ा เค‰เคฒ्เคฒेเค– เคญाเคฐเคค เคฎें เคชुเคฐाเคฃों เค•े เค…เคฒाเคตा เค•ौเคŸिเคฒीเคฏ เค…เคฐ्เคฅเคถाเคธ्เคค्เคฐा เคฎें เคญी เคชाเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคšाเคฃเค•्เคฏ เคจे เคšीเคจ เคธे เคฐेเคถเคฎ เค•ा เคต्เคฏाเคชाเคฐ เค•िเคฏे เคœाเคจे เค•ी เคšเคฐ्เคšा เค•ी เคนै। เคšीเคจ เค•ा เคจाเคฎ เคญी เคตเคนां เค•ा เค…เคชเคจा เคจเคนीं เคนै। เคšीเคจ เคถเคฌ्เคฆ เคธंเคธ्เค•ृเคค เคญाเคทा เค•ा เคนै เคšीเคจी เคญाเคทा เค•ा เคจเคนीं। เคšीเคจ เค•ा เคตเคนां เค•ी เคญाเคทा เคฎें เคจाเคฎ เคนै เคोंเค—ुเค“ เคœिเคธเค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนोเคคा เคนै เคฎเคง्เคฏ เคช्เคฐเคฆेเคถ। เคธीเคงी-เคธी เคฌाเคค เคนै เค•ि เคฆुเคจिเคฏा เคšीเคจ เค•ो เคญाเคฐเคคीเคฏ เคจाเคฎ เคธे เคนी เคœाเคจเคคी เค”เคฐ เคชुเค•ाเคฐเคคी เคนै เค”เคฐ เคตे เคธ्เคตเคฏं เคญी เค…เคชเคจी เคญाเคทा เค•े เคจाเคฎ เค•ी เคฌเคœाเคฏ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคญाเคทा เค•े เคจाเคฎ เค•ो เคนी เคธ्เคตीเค•ाเคฐเคคे เคนैं। เค‡เคธเคธे เคช्เคฐเคฎाเคฃिเคค เคนोเคคा เคนै เค•ि เคšीเคจ เคญी เค•เคญी เคญाเคฐเคค เค•ा เคนी เคเค• เคช्เคฐเคฆेเคถ เคฐเคนा เคนोเค—ा। เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เคฎें เคเค• เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคธंเคœเคฏ เคงृเคคเคฐाเคท्เคŸ्เคฐ เค•ो เค‰เคจเค•े เคตिเคถाเคฒ เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏ เค•ा เคธ्เคฎเคฐเคฃ เคฆिเคฒाเคคे เคนैं, เคคो เค‰เคธเคฎें เคšीเคจเคฆेเคถ เค•ा เคญी เคจाเคฎ เคฒेเคคे เคนैं। เค‡เคธเคธे เคช्เคฐเคคीเคค เคนोเคคा เคนै เค•ि เค•เคฎ เคธे เค•เคฎ เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•े เค•ाเคฒ เคฎें เคคो เคšीเคจ เคญाเคฐเคค เค•ा เคนी เคเค• เคช्เคฐเคฆेเคถ เคฐเคนा เคนोเค—ा। เคฏเคฆि เคตเคน เคญाเคฐเคค เค•ा เคช्เคฐเคฆेเคถ เคจ เคญी เคฐเคนा เคนो เคคो เคญी เค‡เคคเคจा เคคो เค‡เคธเคธे เคธाเคซ เคนो เคœाเคคा เคนै เค•ि เคšीเคจ เค•ो เคญाเคฐเคค เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคนी เคฆुเคจिเคฏा เคจे เคœाเคจा เค”เคฐ เคธเคฎเคा เคฅा। เค‡เคธीเคฒिเค เค‰เคธเค•ा เคญाเคฐเคคीเคฏ เคจाเคฎ เคนी เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคนुเค†। เคฏเคฆि เคนเคฎ เคšीเคจ เค•े เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคญूเคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคคเคฅा เคญूเคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐों เค•ी เคชเฅœเคคाเคฒ เค•เคฐें, เคฏเคน เคฌाเคค เค”เคฐ เคญी เค…เคงिเค• เคธ्เคชเคท्เคŸ เคนो เคœाเคเค—ी।

เคคिเคฌ्เคฌเคค เค”เคฐ เคญाเคฐเคค
เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคšीเคจ เค•ा เคเค• เคฌเฅœा เคญाเค— เคนै เคคिเคฌ्เคฌเคค। เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•ा เค‰เคฒ्เคฒेเค– เคญाเคฐเคคीเคฏ เค—्เคฐंเคฅों เคฎें เคค्เคฐिเคตिเคท्เคŸเคช เค•े เคจाเคฎ เคธे เคชाเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคค्เคฐिเคตिเคท्เคŸเคช เคธे เคนी เคคिเคฌ्เคฌเคค เคถเคฌ्เคฆ เคฌเคจा เคนै। เคคिเคฌ्เคฌเคค เค”เคฐ เคญाเคฐเคค เค•े เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคธंเคฌंเคงों เค•ो เคคो เคฌเฅœी เค†เคธाเคจी เคธे เคชเคนเคšाเคจा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคตเคฐ्เคท 1951 เคธे เคชเคนเคฒे เคคเค• เคคिเคฌ्เคฌเคค เคเค• เค…เคฒเค— เคฐाเคœ्เคฏ เคฅा เคœो เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคฐूเคช เคธे เคชूเคฐी เคคเคฐเคน เคญाเคฐเคค เค•ा เค…ंเค— เคฅा। เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•े เคจिเคตाเคธी เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฎूเคฒ เค•े เคฌौเคฆ्เคง เคฎเคค เค•ो เคฎाเคจเคคे เคฐเคนें เคนैं। เคคिเคฌ्เคฌเคคी เคญाเคทा เคฎें เคธंเคธ्เค•ृเคค เค”เคฐ เคชाเคฒी เค•े เคฌเฅœी เคธंเค–्เคฏा เคฎें เค…เคจुเคตाเคฆिเคค เค—्เคฐंเคฅ เคชाเค เคœाเคคे เคนैं เคœिเคจเคฎें เคธे เค•เคˆ เคคो เค…เคญी เคฎूเคฒ เคฐूเคช เคฎें เค…เคช्เคฐाเคช्เคฏ เคนो เคšुเค•े เคนैं। เคคिเคฌ्เคฌเคค เคตเคฐ्เคท 1950 เคคเค• เคšीเคจ เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคจเคนीं เคฐเคนा เคนै เค”เคฐ เคฏเคฆि เคญाเคฐเคคीเคฏ เคจेเคคाเค“ं เคจे เคฅोเฅœी เคธเคฎเคเคฆाเคฐी เคฆिเค–ाเคˆ เคนोเคคी เคคो เค†เคœ เคญी เคตเคน เคšीเคจ เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคจเคนीं เคนोเคคा। เค‡เคคिเคนाเคธ เคฆेเค–ें เคคो เคญी เคฎंเค—ोเคฒों เค•े เคถाเคธเคจ เค•े เค…เคฒाเคตा เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•เคญी เคญी เคšीเคจ เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคจเคนीं เคฐเคนा। เคฆुเค–เคฆ เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เคœเคฌ เคšीเคจ เคจे เคคिเคฌ्เคฌเคค เคชเคฐ เค•เคฌ्เคœा เค•िเคฏा เคคो เคญाเคฐเคค เค•ी เคคเคค्เค•ाเคฒीเคจ เคธเคฐเค•ाเคฐ เคจे เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•ा เคธเคนเคฏोเค— เคจเคนीं เค•िเคฏा। เค†เคœ เคญी เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•ी เคจिเคฐ्เคตाเคธिเคค เคธเคฐเค•ाเคฐ เค•ा เค•ेंเคฆ्เคฐ เคญाเคฐเคค เคฎें เคนी เคนै।
เคถिเคจ เคœ्เคฏाเค™् เค”เคฐ เค–ोเคคाเคจ
เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•े เค…เคฒाเคตा เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคšीเคจ เค•ा เคเค• เคฌเฅœा เคญूเคญाเค— เคนै เคถिเคจ เคœ्เคฏाเค™्। เคฏเคน เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคคुเคฐ्เค•िเคธ्เคคाเคจ เคนै เคœिเคธे เคšीเคจी เคคुเคฐ्เค•िเคธ्เคคाเคจ เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคถिเคจ เคœ्เคฏाเค™् เคญी เคเค• เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฐाเคœ्เคฏ เคฐเคนा เคนै। เคฏเคนां เคนเคœाเคฐ เคตเคฐ्เคท เคฒंเคฌे เคฌौเคฆ्เคง เคฐाเคœ्เคฏ เค•े เคนोเคจे เค•े เคชुเคฐाเคคाเคค्เคตिเค• เคช्เคฐเคฎाเคฃ เคฌเฅœी เคธंเค–्เคฏा เคฎें เคชाเค เค—เค เคนैं। เคเคคिเคนाเคธिเค• เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคฏเคน เคชूเคฐा เคช्เคฐเคฆेเคถ เค–ोเคคाเคจ เค•เคนा เคœाเคคा เคฅा। เคคिเคฌ्เคฌเคคी เค”เคฐ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธ्เคฐोเคคों เคธे เคœ्เคžाเคค เคนोเคคा เคนै เค•ि เค–ोเคคाเคจ เค†เคœ เคธे เคฒเค—เคญเค— เคขाเคˆ เคนเคœाเคฐ เคตเคฐ्เคท เคชเคนเคฒे เคคเค• เคเค• เคตीเคฐाเคจ เคช्เคฐเคฆेเคถ เคฅा। เคเค• เคตเคฐ्เคฃเคจ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคฎौเคฐ्เคฏ เคถाเคธเค•ों เค•े เค•ाเคฒ เคฎें เค…เคถोเค• เคจे เคนिเคฎाเคฒเคฏी เค•्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เคฌเคธे เคฒोเค—ों เคธे เคจाเคฐाเคœ เคนोเค•เคฐ เค‰เคจ्เคนें เค‡เคงเคฐ เคญेเคœ เคฆिเคฏा เคฅा। เค‰เคจ्เคนीं เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฒोเค—ों, เคœिเคจเค•ी เคธंเค–्เคฏा เคฒเค—เคญเค— 7000 เคฌเคคाเคˆ เคœाเคคी เคนै, เคจे เค–ोเคคाเคจ เค•ो เคฌเคธाเคฏा। เค‰เคธเค•े เค•ुเค› เคธเคฎเคฏ เคชเคถ्เคšाเคค् เคšीเคจ เคธे เคฒोเค—ों เค•ा เคเค• เคธเคฎूเคน เคญी เค–ोเคคाเคจ เค•े เคชूเคฐ्เคตी เค‡เคฒाเค•े เคฎें เค†เค•เคฐ เคฌเคธ เค—เคฏा। เค•ाเคฒांเคคเคฐ เคฎें เค–ोเคคाเคจ เคชเคฐ เคช्เคฐเคญुเคค्เคต เค•े เคฒिเค เคฆोเคจों เค—ुเคŸों เคฎें เคธंเค˜เคฐ्เคท เคนुเค† เค”เคฐ เคฌाเคฆ เคฎें เคฆोเคจों เคจे เคฎिเคฒ เค•เคฐ เคถाเคธเคจ เค•เคฐเคจा เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•िเคฏा। เคชเคฐंเคคु เค–ोเคคाเคจ เคชเคฐ เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคฐूเคช เคธे เคญाเคฐเคคीเคฏ เค…เคงिเค• เคช्เคฐเคญाเคตी เคฐเคนे। เค‡เคธเคฒिเค เคตเคนां เค•ी เคฒिเคชि, เคธाเคนिเคค्เคฏ เค”เคฐ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เคธเคญी เคญाเคฐเคคीเคฏ เคนी เคฌเคจी เคฐเคนी। เค•ेเคตเคฒ เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคช्เคฐเคญुเคค्เคต เคšीเคจ เค•े เคธाเคฅ เคธाเคा เค•เคฐเคจा เคชเฅœा। เคฏเคนी เค•ाเคฐเคฃ เคนै เค•ि เค–ोเคคाเคจ เคฎें เคชुเคฐाเคคाเคค्เคตिเค• เค–ुเคฆाเคˆ เคฎें เคฌเฅœी เคธंเค–्เคฏा เคฎें เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•े เค…เคตเคถेเคท เคช्เคฐाเคช्เคค เคนुเค เคนैं।
เค–ोเคคाเคจ เค•े เคธंเคฌंเคง เคฎें เค…เคจेเค• เค•เคฅाเคं เคญाเคฐเคคीเคฏ เค”เคฐ เคคिเคฌ्เคฌเคคी เคธंเคฆเคฐ्เคญों เคฎें เคฎिเคฒเคคी เคนैं। เค‰เคจเคฎें เค•ाเคซी เคธाเคฎ्เคฏเคคा เคญी เคนै เค”เคฐ เค•ुเค› เคญेเคฆ เคญी। เค‡เคจ เค•เคฅाเค“ं เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคšंเคฆ्เคฐเค—ुเคช्เคค เคตेเคฆाเคฒंเค•ाเคฐ เคฒिเค–เคคे เคนैं, “เคญเค—เคตाเคจ् เคฌुเคฆ्เคง เค•े เคจिเคฐ्เคตाเคฃ เคชเคฆ เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคšाเคฐ เคธौ เคตเคฐ्เคท เค‰เคชเคฐाเคจ्เคค เค”เคฐ เคงเคฐ्เคฎाเคถोเค• เค•ी เคฎृเคค्เคฏु เค•े 165 เคตเคฐ्เคท เคฌाเคฆ 53 เคˆ. เคชू. เค–ोเคคाเคจ เค•े เคฐाเคœा เคตिเคœเคฏเคธเคฎ्เคญเคต เค•े เคถाเคธเคจเค•ाเคฒ เค•े เคชांเคšเคตें เคตเคฐ्เคท เค…เคฐ्เคนเคค เคตैเคฐोเคšเคจ เคจे เคชเคนเคฒे-เคชเคนเคฒे เค–ोเคคाเคจ เคฎें เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคช्เคฐเคšाเคฐ เค•िเคฏा। เค‡เคธ เคธเคฎเคฏ เคญाเคฐเคค เคฎें เคฎौเคฐ्เคฏों เค•ा เคถाเคธเคจ เคธเคฎाเคช्เคค เคนो เคšुเค•ा เคฅा। เคฎौเคฐ्เคฏों เค•े เคฌाเคฆ เค•เคฃ्เคต เค†เคฏे। เค•เคฃ्เคต เคฐाเคœा เคญूเคฎिเคฎिเคค्เคฐा เค•ो เคถाเคธเคจ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคœเคฌ 10 เคตเคฐ्เคท เคนो เคšुเค•े เคฅे เคœเคฌ เค•เคถ्เคฎीเคฐ เคธे เค…เคฐ्เคนเคค เคตैเคฐोเคšเคจ เคจाเคฎเค• เคเค• เคญिเค•्เคทु เค–ोเคคाเคจ เค—เคฏा। เค‡เคธเคจे เคฐाเคœा เค•ो เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคฆीเค•्เคทा เคฆी। ’เคฒी’ เคญाเคทा เค”เคฐ ’เคฒी’ เคฒिเคชि เค•ा เคช्เคฐเคšाเคฐ เค•िเคฏा।“
เคตिเคญिเคจ्เคจ เคคिเคฌ्เคฌเคคी เค”เคฐ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคตเคฐ्เคฃเคจों เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคจिเคฎ्เคจ เคฌाเคคें เคธाเคฎเคจे เค†เคคी เคนैं-
(เค•) เค…เคถोเค• เคธे เคฌเคนुเคค เคตเคฐ्เคท เคชूเคฐ्เคต เค•ुเค› เค‹เคทि (เคงเคฐ्เคฎเคช्เคฐเคšाเคฐเค•) เค–ोเคคाเคจ เค—เคฏे เคฅे। เคชเคฐเคจ्เคคु เคตเคนां เค•े เคจिเคตाเคธिเคฏों เคจे เค‰เคจเค•ा เคธ्เคตाเค—เคค เคจ เค•เคฐ เค…เคชเคฎाเคจ เค•िเคฏा, เคœिเคธเคธे เค‰เคจ्เคนें เคตाเคชिเคธ เคฒौเคŸเคจा เคชเฅœा।
(เค–) เค•िเคจ्เคนीं เคฆैเคตीเคฏ เค•ाเคฐเคฃों เคธे เค–ोเคคाเคจ เคฎें เคญเคฏंเค•เคฐ เคœเคฒ-เคตिเคช्เคฒเคต เคนुเค† เค”เคฐ เคตเคนां เค•ी เคœเคจ-เคธंเค–्เคฏा เคฌिเคฒเค•ुเคฒ เคจเคท्เคŸ เคนो เค—เคˆ।
(เค—) เคชाเคจी เคธूเค–เคจे เคชเคฐ เค…เคถोเค• เค•ा เคฎंเคค्เคฐाी เคฏเคถ เค”เคฐ เคฐाเคœเค•ुเคฎाเคฐ เค•ुเคธ्เคคเคจ เคธ्เคฅाเคจ เคขूंเฅเคคे เคนुเค เค–ोเคคाเคจ เคชเคนुंเคšे। เคฆेเคถ เค•ो เคœเคจเคถूเคจ्เคฏ เคฆेเค–เค•เคฐ เค”เคฐ เคธ्เคฅाเคจ เค•ी เคธुเคจ्เคฆเคฐเคคा เคธे เคฎुเค—्เคง เคนोเค•เคฐ เคฆोเคจों เคจे เค‰เคธे เคฌเคธा เคฒिเคฏा।
(เค˜) เค‡เคจ्เคนीं เค•เคฅाเคจเค•ों เคธे เคเค• เคชเคฐिเคฃाเคฎ เค”เคฐ เคจिเค•เคฒเคคा เคนै เค”เคฐ เคตเคน เคฏเคน เคนै เค•ि เค–ोเคคाเคจ เคเค• เคญाเคฐเคคीเคฏ เค‰เคชเคจिเคตेเคถ เคฅा। เคœिเคจ เคฒोเค—ों เคจे เค‰เคธे เคฌเคธाเคฏा เคตे เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฅे। เค‰เคจเค•े เคฆेเคตเคคा เคตैเคถ्เคฐเคตเคฃ เค”เคฐ เคถ्เคฐी เคฎเคนाเคฆेเคตी เคฅे। เค‰เคจเค•े เคฎเคจ्เคฆिเคฐों เค•ी เคฎूเคฐ्เคคिเคฏां เคญी เค‡เคจ्เคนी เคฆेเคตเคคाเค“ं เค•ी เคฅीं।

เคถिเคจ เคœ्เคฏाเค™् เคฎें เคญाเคฐเคคीเคฏ เคงเคฐ्เคฎ
เค…เคฐ्เคนเคค เคตैเคฐोเคšเคจ เค•เคถ्เคฎीเคฐ เคธे เค–ोเคคाเคจ เค—เคฏा। เคตเคนां เคœाเค•เคฐ เค‰เคธเคจे เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคช्เคฐเคšाเคฐ เค•िเคฏा। เคฐाเคœा เค‰เคธเคธे เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคนोเค•เคฐ เคฌुเคฆ्เคง เค•ा เคญเค•्เคค เคฌเคจ เค—เคฏा เค”เคฐ เค•ुเค› เคธเคฎเคฏ เคชเคถ्เคšाเคค् เค‰เคธเคจे เคเค• เคตिเคนाเคฐ เคฌเคจเคตाเคฏा เคœो เค–ोเคคाเคจ เค•ा เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ เคฌौเคฆ्เคงเคตिเคนाเคฐ เคฅा। เค–ोเคคाเคจ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคšीเคจी เคฏाเคค्เคฐाी เคซाเคน्เคฏाเคจ เคจे เคœो เคตเคฐ्เคฃเคจ เค•िเคฏा เคนै, เคตเคน เคญी เคญाเคฐเคคीเคฏ เคช्เคฐเคญाเคตों เค•ी เคชुเคท्เคŸि เค•เคฐเคคा เคนै। 404 เคˆ. เคฎें เคซाเคน्เคฏाเคจ เคฒिเค–เคคा เคนै, “เคฆेเคถ เคฌเคนुเคค เคธเคฎृเคฆ्เคง เคนै। เคฒोเค— เค–ूเคฌ เคธเคฎ्เคชเคจ्เคจ เคนैं। เคœเคจเคธंเค–्เคฏा เคฌเฅ เคฐเคนी เคนै। เคฏเคนां เค•े เคธเคฌ เคจिเคตाเคธी เคฌौเคฆ्เคง เคนै เค”เคฐ เคฎिเคฒ เค•เคฐ เคฌुเคฆ्เคง เค•ी เคชूเคœा เค•เคฐเคคे เคนैं। เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เค˜เคฐ เค•े เคธाเคฎเคจे เคเค• เคธ्เคคूเคช เคนै। เค›ोเคŸे-เคธे เค›ोเคŸे เคธ्เคคूเคช เค•ी เคŠंเคšाเคˆ เคชเคš्เคšीเคธ เคซीเคŸ เคนै। เคธंเค˜ाเคฐाเคฎों เคฎें เคฏाเคค्เคฐिเคฏों เค•ा เค–ूเคฌ เคธ्เคตाเค—เคค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฐाเคœ्เคฏ เคฎें เคฌเคนुเคค เคธे เคญिเค•्เคทु เคจिเคตाเคธ เค•เคฐเคคे เคนैं। เค‡เคจเคฎें เค…เคงिเค•ांเคถ เคฎเคนाเคฏाเคจ เคธเคฎ्เคช्เคฐเคฆाเคฏ เค•े เคนैं। เค…เค•ेเคฒे เค—ोเคฎเคคि เคตिเคนाเคฐ เคฎें เคนी เคฎเคนाเคฏाเคจ เคธเคฎ्เคช्เคฐเคฆाเคฏ เค•े เคคीเคจ เคธเคนเคธ्เคค्เคฐा เคญिเค•्เคทु เคจिเคตाเคธ เค•เคฐเคคे เคนैं, เคคเคฅा เค˜เคฃ्เคŸा เคฌเคœเคจे เคชเคฐ เคญोเคœเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคญोเคœเคจाเคฒเคฏ เคฎें เคช्เคฐเคตिเคท्เคŸ เคนोเคคे เคนैं เค”เคฐ เคšुเคชเคšाเคช เค…เคชเคจे เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เคฌैเค  เคœाเคคे เคนै। เคญोเคœเคจ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฏे เคชเคฐเคธ्เคชเคฐ เคฌाเคค-เคšीเคค เคจเคนीं เค•เคฐเคคे เค”เคฐ เคจ เคฌांเคŸเคจे เคตाเคฒे เค•े เคธाเคฅ เคนी เคฌोเคฒเคคे เคนैं। เคช्เคฐเคค्เคฏुเคค เคนाเคฅ เคธे เคนी ’เคนां’ เค”เคฐ ’เคจ’ เค•ा เค‡เคถाเคฐा เค•เคฐ เคฆेเคคे เคนैं।”
เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคเค• เค”เคฐ เคšीเคจी เคฏाเคค्เคฐाी เคธुเคก्.-เคฏुเคจ् 519 เคˆ. เคฎें เค–ोเคคाเคจ เคชเคนुंเคšा। เคตเคน เคฒिเค–เคคा เคนै, ’’เค‡เคธ เคฆेเคถ เค•ा เคฐाเคœा เคธिเคฐ เคชเคฐ เคฎुเคฐ्เค—े เค•ी เค†เค•ृเคคि เค•ा เคฎुเค•ुเคŸ เคงाเคฐเคฃ เค•เคฐเคคा เคนै। เค‰เคค्เคธเคตों เค•े เคธเคฎเคฏ เคฐाเคœा เค•े เคชीเค›े เคคเคฒเคตाเคฐ เค”เคฐ เคงเคจुเคท เค‰เค ाเคจे เคตाเคฒों เค•े เค…เคคिเคฐिเค•्เคค เคตिเคตिเคง เคตाเคฆ्เคฏ-เค‰เคชเค•เคฐเคฃों เค•ो เคฌเคœाเคจे เคตाเคฒे เคญी เคšเคฒเคคे เคนैं। เคฏเคนां เค•ी เคธ्เคค्เคฐिाเคฏों เคชुเคฐुเคทों เค•ी เคญांเคคि เค˜ोเฅœों เคชเคฐ เคšเฅเคคी เคนैं। เคฎुเคฐ्เคฆे เคœเคฒाเคฏे เคœाเคคे เคนैं।“
เคช्เคฐाเคšीเคจ เค–ोเคคाเคจ เคจเค—เคฐ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคšंเคฆ्เคฐเค—ुเคช्เคค เคตेเคฆाเคฒंเค•ाเคฐ เคจे เคฒिเค–ा เคนै, “เคฏुเคฐเค™्เค•ाเคถ เคจเคฆी เค•े เคชเคถ्เคšिเคฎीเคฏ เค•िเคจाเคฐे เคชเคฐ เคฏोเคคเค•เคจ เคจाเคฎเค• เคจเค—เคฐ เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคนै। เคฏเคนां เคชเคฐ เคช्เคฐाเคšीเคจ เคธเคฎเคฏ เค•े เคญเค—्เคจाเคตเคถेเคท เคช्เคฐเคญूเคค เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนुเค เคนैं। เค—เคฎ्เคญीเคฐ เค…เคจ्เคตेเคทเคฃ เคธे เคœ्เคžाเคค เคนुเค† เคนै เค•ि เค‡เคธी เคธ्เคฅाเคจ เคชเคฐ เค–ोเคคाเคจ เคฆेเคถ เค•ी เคช्เคฐाเคšीเคจ เคฐाเคœเคงाเคจी เค–ोเคคाเคจ เคจเค—เคฐ เคตिเคฆ्เคฏเคฎाเคจ เคฅा। เคฏเคนां เคธे เคฎเคง्เคฏเค•ाเคฒीเคจ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฐाเคœाเค“ं เค•े เค†เค  เคธिเค•्เค•े เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนुเค เคนैं। เค‡เคธเคฎें เคธे เค›ः เค•ाเคถ्เคฎीเคฐ เค•े เคฐाเคœाเค“ं เค•े เคนै เค”เคฐ เคถेเคท เคฆो เคธिเค•्เค•े เค•ाเคฌुเคฒ เค•े เคนिเคจ्เคฆु เคฐाเคœा ’’เคธाเคฎเคจ्เคคเคฆेเคต’’ เค•े เคนैं। เคฏเคนां เคธे เคฎिเคŸ्เคŸी เค•ा เคฌเคจा เคนुเค† เคเค• เค›ोเคŸा-เคธा เคฌเคฐ्เคคเคจ เคฎिเคฒा เคนै। เค‡เคธเค•े เคธिเคฐ เคชเคฐ เคเค• เคฌเคจ्เคฆเคฐ เคฌैเค ा เคนुเค† เคนै เคœो เคธिเคคाเคฐ เคฌเคœा เคฐเคนा เคนैं। เคเค• เค…เคจ्เคฏ เคฌเคฐ्เคคเคจ เค•े เคฆोเคจों เค“เคฐ เคฆो เคธ्เคค्เคฐिाเคฏों เค•ी เคฎूเคฐ्เคคिเคฏां เคฌเคจी เคนुเคˆ เคนैं। เคฏे เค—เคจ्เคงเคฐ्เคตिเคฏों เค•ी เคฎूเคฐ्เคคिเคฏां เคนै। เคฎिเคŸ्เคŸी เค•े เคฌเคจे เคนुเค เคตैเคถ्เคฐเคตเคฃ เค•े เคธिเคฐ เคฎिเคฒे เคนैं। เค˜เคจ्เคŸे เค•ी เค†เค•ृเคคि เค•ी เคเค• เคฎोเคนเคฐ เคญी เคช्เคฐाเคช्เคค เคนुเคˆ เคนै। เคเค• เค…เคจ्เคฏ เคฎोเคนเคฐ เคชเคฐ เค—ौ เค•ा เคšिเคค्เคฐा เคฌเคจा เคนुเค† เคนै। เคชीเคคเคฒ เค•ी เคฌเคจी เคเค• เคฌुเคฆ्เคง เคฎूเคฐ्เคคि เคญी เคฎिเคฒी เคนै। เค‡เคธเค•ा เคฆाเคฏां เคนाเคฅ เคŠเคชเคฐ เค•ी เค“เคฐ เคนै เค”เคฐ เค…ंเค—ुเคฒिเคฏां เคŠเคชเคฐ เค‰เค ाเคˆ เคนुเคˆ เคนैं। เคเค• เคฆीเคตाเคฐ เคชเคฐ ’เคฎाเคฐ’ เค”เคฐ เค‰เคธเค•ी เคธ्เคค्เคฐाी เคฆ्เคตाเคฐा เคญเค—เคตाเคจ् เคฌुเคฆ्เคง เค•ो เคช्เคฐเคฒोเคญिเคค เค•เคฐเคจे เค•ा เคฆृเคถ्เคฏ เคฆिเค–ाเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคเค• เค†เคฒे เคฎें เคฌोเคงिเคธเคค्เคต เค•ी เคฎूเคฐ्เคคि เคตिเคฐाเคœเคฎाเคจ เคนैं। เค‡เคธเค•ा เคฆाเคนिเคจा เคธ्เค•ंเคง เคคเคฅा เค›ाเคคी เคจंเค—ी เคนै। เคฆेเคน เคชเคฐ เคšीเคตเคฐ เคชเคนเคฐा เคนुเค† เคนै। เคฆाเคฏां เคนाเคฅ เคชृเคฅ्เคตी เค•ी เค“เคฐ เคुเค•ा เคนुเค† เคนै। เคธเคฎीเคช เคนी เคคीเคจ เคธ्เคค्เคฐिाเคฏों เค•ी เคฎूเคฐ्เคคिเคฏां เคนैं। เค‡เคจเคฎें เคธे เคเค• เคฎूเคฐ्เคคि เคจाเค—िเคจ เค•ी เคนै। เคธाเคฎเคจे ’เคฎाเคฐ’ เค•ा เคญเคฏाเคตเคน เคšिเคค्เคฐा เคนै। เค‡เคธเคจे เคนाเคฅ เคฎें เคตเคœ्เคฐ เคชเค•เฅœ เคนुเค† เคนै เค”เคฐ เคฎुंเคน เคฌुเคฆ्เคง เค•ी เค“เคฐ เคซेเคฐा เคนुเค† เคนै।“
เคฏे เคตเคฐ्เคฃเคจ เคธाเคฌिเคค เค•เคฐเคคे เคนैं เค•ि เคช्เคฐाเคšीเคจ เค–ोเคคाเคจ เค”เคฐ เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคถिเคจ เคœ्เคฏाเค™् เคเค• เคธเคฎเคฏ เคฎें เคญाเคฐเคคीเคฏ เคช्เคฐเคฆेเคถ เคนी เคฐเคนे เคนैं। เคตเคนां เคญाเคฐเคคीเคฏ เคชเคฐंเคชเคฐाเค“ं เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคนी เคฒोเค— เคœीเคตเคจ เคœीเคคे เคฐเคนे เคนैं। เค•ाเคฒांเคคเคฐ เคฎें เคฏเคนां เค‡เคธ्เคฒाเคฎ เค•ा เค†เค—เคฎเคจ เคนुเค† เค”เคฐ เคฏเคนां เค•े เคฒोเค—ों เคจे เคชเคฐाเคœिเคค เคนोเคจे เคชเคฐ เค‡เคธ्เคฒाเคฎ เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฒिเคฏा। เคชเคฐंเคคु เค‡เคธเค•े เคฌाเคฆ เคญी เคฏเคน เคธ्เคตाเคงीเคจ เคช्เคฐเคฆेเคถ เคฅा। เคฎंเค—ोเคฒों เคจे เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เค‡เคธे เค…เคชเคจे เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏ เคฎें เคถाเคฎिเคฒ เค•िเคฏा।
เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เคฎें เคญाเคฐเคคीเคฏ เคช्เคฐเคญाเคต
เคšीเคจ เค•े เค‰เคค्เคคเคฐ เคฎें เคธ्เคฅिเคค เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เค•े เคญी เคญाเคฐเคค เคธे เค•ाเคซी เคจเคœเคฆीเค•ी เคธंเคฌंเคง เคฐเคนे เคนैं। เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคตिเคฆ्เคตाเคจ เคคเคฅा เคญाเคฐเคคीเคฏ เคœเคจเคธंเค˜ เค•े เค…เคง्เคฏเค•्เคท เคฐเคนे เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคฐเค˜ुเคตीเคฐ เคชเคšाเคธ เค•े เคฆเคถเค• เคฎें เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เค•ी เคฏाเคค्เคฐा เคชเคฐ เค—เค เคฅे। เคฌीเคธเคตीं เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคฎें เคญाเคฐเคค เคธे เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เคœाเคจे เคตाเคฒे เคตे เคชเคนเคฒे เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคฅे। 1956 เคฎें เคœเคฌ เคตे เคตเคนां เค—เค เคคो เคตเคนां เค•ी เคœเคจเคคा เค•े เคฒिเค เคฎाเคจो เคเค• เคฏुเค—เคช्เคฐเคตเคฐ्เคคเค• เค˜เคŸเคจा เค˜เคŸी เคนो। เคช्เคฐเคงाเคจเคฎंเคค्เคฐाी เคธे เคฒेเค•เคฐ เคตिเคฆ्เคตाเคจ, เคชเคค्เคฐाเค•ाเคฐ, เคœเคจเคคा-เคœเคจाเคฐ्เคฆเคจ เค•ा เค…เคชाเคฐ เคธ्เคจेเคน เค‰เคจ्เคนें เคฎिเคฒा। เคœिเคธ-เคœिเคธ เคคเคฎ्เคฌू เคฎें เคตे เค—เค, เคฎाเคคाเค“ं เคจे เค…เคชเคจे เคฌเคš्เคšों เค•ो เค‰เคจเค•ी เค—ोเคฆ เคฎें เคฌिเค ा เคฆिเคฏा, เคธเคฌ เค‰เคจเค•ा เค†เคถीเคฐ्เคตाเคฆ เคชाเคจे เค•ो เค†เคคुเคฐ เคฅे।
เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เค‰เคจเค•े เค…เคจुเคธंเคงाเคจ เค•ा เคตिเคทเคฏ เคฅा – เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เค•ी เคญाเคทा, เคธाเคนिเคค्เคฏ, เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค”เคฐ เคงเคฐ्เคฎ। เคตเคน เค‡เคคिเคนाเคธ เคœिเคธเคฎें เค›เค ी เคถเคคाเคฌ्เคฆी เค•े เค‰เคจ เคญाเคฐเคคीเคฏ เค†เคšाเคฐ्เคฏों เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคนै เคœो เคงเคฐ्เคฎ เค•ी เคœ्เคฏोเคคि เคฒिเค เคฎंเค—ोเคฒ เคฆेเคถ เคฎें เค—เคฏे, เค”เคฐ 6000 เคธंเคธ्เค•ृเคค เค—्เคฐเคจ्เคฅों เค•ा เคฎंเค—ोเคฒ เคญाเคทा เคฎें เคญाเคทाเคจ्เคคเคฐ เค•िเคฏा, เคœिเคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคจिเคฐ्เคฎिเคค เคฆाเคธ เคฒाเค– เคฎूเคฐ्เคคिเคฏां, เคธाเคค เคธौ เคชเคšाเคธ เคตिเคนाเคฐों เคฎें เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคฅीं, เคœिเคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคฒिเค–ी เค…เคฅเคตा เคฒिเค–เคตाเคฏी เค—เคฏीं เคฌเคค्เคคीเคธ เคฒाเค– เคชाเคฃ्เคกुเคฒिเคชिเคฏां 1940 เคคเค• เคตिเคนाเคฐों เคฎें เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคฅीं, เคฒाเค–ों เคช्เคฐเคญाเคชเคŸ เคฅे। เคตเคนां เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคšंเค—ेเคœ เค–ां เค•े เคตंเคถเคœों เค•े เค…เคคि เคฆिเคต्เคฏ เคฎเคจ्เคฆिเคฐ เคฆेเค–े เคœो เค—เคฃेเคถเคœी เค•ी เคฎूเคฐ्เคคिเคฏों เคธे เคธुเคถोเคญिเคค เคฅे।
เคฏเคนां เคธे เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคœी เคฎंเค—ोเคฒ เคญाเคทा เคฎें เค…เคจूเคฆिเคค เค…เคจेเค• เค—्เคฐเคจ्เคฅ เคฒाเคฏे เคœिเคจเคฎें เค•ाเคฒिเคฆाเคธ เค•ा เคฎेเค˜เคฆूเคค, เคชाเคฃिเคจि เค•ा เคต्เคฏाเค•เคฐเคฃ, เค…เคฎเคฐเค•ोเคถ, เคฆเคฃ्เคกी เค•ा เค•ाเคต्เคฏाเคฆเคฐ्เคถ เค†เคฆि เคธเคฎ्เคฎिเคฒिเคค เคนैं। เค‡เคจเคฎें เคธे เคเค•, เค—िเคธเคจ เค–ां เค…เคฐ्เคฅाเคค् เคฐाเคœा เค•ृเคท्เคฃ เค•ी เค•เคฅाเค“ं เค•ा เค‰เคจเค•ी เคธुเคชुเคค्เคฐाी เคกॉ. เคธुเคทเคฎा เคฒोเคนिเคฏा เคจे เค…เคจुเคตाเคฆ เค•िเคฏा เคนै। เคตे เคญाเคฐเคคीเคฏों เค•ो เคญाเคฐเคคीเคฏเคคा เค•े เค—ौเคฐเคต เค•ी เค…เคจुเคญूเคคि เค•เคฐเคตाเคจा เคšाเคนเคคे เคฅे। เค‡เคธเค•े เคฒिเค เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฎंเค—ोเคฒ-เคธंเคธ्เค•ृเคค เค”เคฐ เคธंเคธ्เค•ृเคค-เคฎंเค—ोเคฒ เค•ोเคถ เคญी เคฒिเค– เคกाเคฒे। เค‰เคจ्เคนोंเคจे เคฎंเค—ोเคฒ เคญाเคทा เค•ा เคต्เคฏाเค•เคฐเคฃ เคญी เคฒिเค–ा เคคाเค•ि เคญाเคตी เคชीเฅिเคฏां เค‰เคธเค•ा เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เค•เคฐ เคธเค•ें। เคตเคนां เค†เคฒि-เค•ाเคฒि-เคฌीเคœเคนाเคฐเคฎ् เคจाเคฎเค•, เคธंเคธ्เค•ृเคค เคชเฅाเคจे เค•ी เคเค• เคชुเคธ्เคคเค• เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคœी เค•ो เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนुเคˆ। เค‡เคธเคฎें เคฒाเคž्เค›ा เค”เคฐ เคตเคฐ्เคคुเคฒ เคฆो เคฒिเคชिเคฏों เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคญाเคฐเคค เคฎें เคฏे เคฒिเคชिเคฏां เค–ो เคšुเค•ी เคนैं। เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เคฎें เคฌौเคฆ्เคง เคญिเค•्เคทु เคธंเคธ्เค•ृเคค เค•ी เคงाเคฐเคฃिเคฏों เค•ो เคฒिเค–เคจे เค”เคฐ เคชเฅเคจे เค•े เคฒिเค เค‡เคธ เคชुเคธ्เคคเค• เค•ा เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เค•िเคฏा เค•เคฐเคคे เคฅे। เค‡เคธเคฎें เคธंเคธ्เค•ृเคค เค…เค•्เคทเคฐों เค•ा เคคिเคฌ्เคฌเคคी เค”เคฐ เคฎंเค—ोเคฒ เคฒिเคชिเคฏों เคฎें เคฒिเคช्เคฏเคจ्เคคเคฐ เค•เคฐ เค‰เคจ्เคนीं เคญाเคทाเค“ं เคฎें เคตเคฐ्เคฃเคจ เคช्เคฐเคธ्เคคुเคค เค•िเค เค—เค เคนैं। เค”เคฐ เคญी เค†เคถ्เคšเคฐ्เคฏ เค•ी เคฌाเคค เคนै เค•ि เค‡เคธเค•ी เค›เคชाเคˆ เคšीเคจ เคฎें เคนुเคˆ เคฅी। เคฏเคน เคชुเคธ्เคคเค• เคฎाเคค्เคฐा เคญाเคฐเคค เค•े เคšीเคจ, เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เค”เคฐ เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•े เคธाเคฅ เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคธเคฎ्เคฌंเคงों เค•ी เค—ाเคฅा เคนी เคจเคนीं เคธुเคจाเคคी เค…เคชिเคคु เคจेเคตाเคฐी, เคฆेเคตเคจाเค—เคฐी เคคเคฅा เคฌंเค—ाเคฒी เคฒिเคชिเคฏों เค•ा เคตिเค•ाเคธ เคœाเคจเคจे เคฎें เคญी เคธเคนाเคฏเค• เคนै।
เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เคญी เคšीเคจ เค•ी เคฌเคœाเคฏ เคญाเคฐเคค เค•े เค…เคงिเค• เคจเคœเคฆीเค• เคฐเคนा เคนै, เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคนी เคจเคนीं, เคตเคฐเคจ् เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคฐूเคช เคธे เคญी। เค‡เคจเคฐ เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เค•ा เคนी เคเค• เคนिเคธ्เคธा เคนै เค”เคฐ เค‡เคธเคฒिเค เคตเคน เคญी เคšीเคจी เคนोเคจे เค•ी เคฌाเคœเคฏ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคธंเคธ्เค•ृเคคि เค•े เคฐंเค— เคฎें เคฐंเค—ा เคนुเค† เคฐเคนा เคนै, เคฌเคนुเคค เค•ुเค› เค†เคœ เคญी เคนै।
เคญाเคฐเคคीเคฏ เคช्เคฐเคญाเคต
เคฏเคนी เค•ाเคฐเคฃ เคนै เค•ि เคšीเคจ เค†เคฆि เคฎें เคญाเคฐเคค เค•े เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคช्เคฐเคญाเคต เค•े เคธूเคค्เคฐा เคญी เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคे เคนैं। เคธเคฎเคเคจे เค•ी เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฐाเคœाเค“ं เคจे เค•เคญी เคญी เค…เคชเคจे เค‰เคชเคจिเคตेเคถ เคฌเคจाเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคนै। เคตे เคนเคฎेเคถा เคธ्เคฅाเคจीเคฏ เคถाเคธเคจ เค•ो เคนी เคตเคฐीเคฏเคคा เคฆेเคคे เคฐเคนे เคนैं। เค‡เคคिเคนाเคธ เคฎें เคเคธे เคธैंเค•เฅœों เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคฎिเคฒเคคे เคนैं, เคœिเคธเคฎें เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฐाเคœा เคจे เค•िเคธी เค…เคค्เคฏाเคšाเคฐी เคฐाเคœा เค•ो เคฎाเคฐा, เคชเคฐंเคคु เคซिเคฐ เคตเคนीं เค•े เค•िเคธी เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ो เคตเคนां เค•ा เคถाเคธเค• เคฌเคจा เคฆिเคฏा। เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฐाเคœाเค“ं เคจे เคนเคฎेเคถा เค•ेเคตเคฒ เคงเคฐ्เคฎ เค•े เคถाเคธเคจ เค•ो เคธुเคจिเคถ्เคšिเคค เค•िเคฏा เคจ เค•ि เค•िเคธी เคต्เคฏเค•्เคคि เคฏा เคฐाเคœเคตंเคถ เค•े เคถाเคธเคจ เค•ो। เคฏเคนी เค•ाเคฐเคฃ เคนै เค•ि เคชूเคฐी เคฆुเคจिเคฏा เคฎें เคญाเคฐเคคीเคฏ เคถाเคธเค•ों เคจे เคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคถाเคธเคจ เคธ्เคฅाเคชिเคค เค•िเคฏा เคฅा เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เคตे เคตเคนां เค…เคค्เคฏंเคค เคฒोเค•เคช्เคฐिเคฏ เคญी เคนुเค เคฅे। เค‡เคธเคฒिเค เค†เคœ เค•ी เค”เคชเคจिเคตेเคถिเค• เคฎाเคจเคธिเค•เคคा เคธे เคฏเคฆि เคนเคฎ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคช्เคฐเคญाเคตों เค•ो เคคเคฒाเคถเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐेंเค—े เคคो เคธंเคญเคตเคคः เคนเคฎें เค•ुเค› เคญी เคนाเคฅ เคจเคนीं เคฒเค—ेเค—ा, เคชเคฐंเคคु เคฏเคฆि เคนเคฎ เคญाเคฐเคค เค•ी เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคชเคฐंเคชเคฐा เค•ो เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฐเค–ेंเค—े เคคो เคนเคฎें เค•ाเคซी เค•ुเค› เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เคธเค•เคคा เคนै। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเค เค•เคฃ्เคต เคตंเคถ เค•े เคถाเคธเค•ों เค•ा เคถाเคธเคจ เคœเคฌ เค–ोเคคाเคจ เคชเคฐ เคฅा เคคเคฌ เคšीเคจ เคธे เคฐाเคœเคจเคฏिเค• เคตिเคตाเคน เคธंเคฌंเคง เคญी เคนोเคคे เคฐเคนे เคนैं। เคตเคฐ्เคท 68 เคฎें เคญाเคฐเคค เคธे เคเค• เคตिเคฆ्เคตเคค् เคฎंเคกเคฒ เคšीเคจ เคฌुเคฒाเคฏा เค—เคฏा। เค‡เคธเค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคฐेเคตเคฐेंเคก เคœोเคธेเคซ เคเคกเค•िเคจ्เคธ เคจे เค…เคชเคจी เคชुเคธ्เคคเค• เคšाเค‡เคจिเคœ เคฌुเคฆ्เคงीเคœ्เคฎ เคฎें เค•िเคฏा เคนै। เคเคกเค•िเคจ्เคธ เคจे เค‡เคธเค•ी เคคुเคฒเคจा เค…เคซ्เคฐीเค•ा เคธे เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เคฏूเคฐोเคช เคชเคนुँเคšे เคชเคนเคฒी เคˆเคธाเคˆ เคฎिเคถเคจเคฐी เค•े เคธाเคฅ เคนुเค เคต्เคฏเคตเคนाเคฐ เคธे เค•ी เคนै। เคญाเคฐเคคीเคฏ เคงเคฐ्เคฎเคช्เคฐเคšाเคฐเค•ों เค•ो เคœเคนां เคถाเคธเค•ीเคฏ เคธเคฎ्เคฎाเคจ เค”เคฐ เคธ्เคตाเค—เคค เคฎिเคฒा เคฅा, เคˆเคธाเคˆ เคฎिเคถเคจเคฐिเคฏों เค•ो เคฌंเคฆी เคฌเคจा เคฒिเคฏा เค—เคฏा เคฅा เค”เคฐ เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เคฐूเคช เคธे เคœเคฒीเคฒ เค•เคฐเคคे เคนुเค เค‰เคจ्เคนें เคฌाเคนเคฐ เค–เคฆेเฅœ เคฆिเคฏा เค—เคฏा เคฅा। เค‡เคธเคธे เค…เคซ्เคฐीเค•ा-เคฏूเคฐोเคช เค•े เคธंเคฌंเคงों เค”เคฐ เคธाเคฅ เคนी เคญाเคฐเคค-เคšीเคจ เค•े เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคธंเคฌंเคงों เค•ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฎिเคฒเคคी เคนै। เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคธ्เคตाเค—เคค เคญी เคคเคญी เคนोเคคे เคนैं เคœเคฌ เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคธंเคฌंเคง เคช्เคฐเค—ाเฅ เคนोเคคे เคนैं।
เคเคกเค•िเคจ्เคธ เค•े เค‡เคธ เคตเคฐ्เคฃเคจ เค•ा เคธाเค•्เคท्เคฏ เค…เคจेเค• เคคिเคฌ्เคฌเคคी เค—्เคฐंเคฅों เคธे เคญी เคฎिเคฒเคคा เคนै। เคšंเคฆ्เคฐเค—ुเคช्เคค เคตेเคฆाเคฒंเค•ाเคฐ เคฒिเค–เคคे เคนैं, “เค…เคถोเค• เคฆ्เคตाเคฐा เคฐाเคœเค•ीเคฏ เคธเคนाเคฏเคคा เคฎिเคฒเคจे เคธे เคฌौเคฆ्เคตเคงเคฐ्เคฎ เคญाเคฐเคค เค•ी เคช्เคฐाเค•ृเคคिเค• เคธीเคฎाเค“ं เค•ो เคชाเคฐ เค•เคฐ เคเคถिเคฏा, เคฏोเคฐुเคช เค”เคฐ เค…เคซ्เคฐीเค•ा เคคीเคจों เคฎเคนाเคฆ्เคตीเคชों เคฎें เคซैเคฒ เค—เคฏा। เคคเคฆเคจเคจ्เคคเคฐ เค•ुเคถเคจ เคฐाเคœ เค•เคจिเคท्เค• เคจे เคฌौเคฆ्เคตเคงเคฐ्เคฎ เค•े เคช्เคฐเคšाเคฐाเคฐ्เคฅ เคญाเคฐी เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•िเคฏा। เค‡เคธी เค•े เคธเคฎเคฏ เคชेเคถाเคตเคฐ เคฎें เคšเคคुเคฐ्เคฅ เคฌौเคฆ्เคงเคธเคญा เคฌुเคฒाเคˆ เค—เคˆ। เคœिเคธ เคธเคฎเคฏ เคชเคถ्เคšिเคฎ-เคญाเคฐเคค เคฎें เค•ुเคถाเคจ เคฐाเคœा เคฐाเคœ्เคฏ เค•เคฐ เคฐเคนे เคฅे เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคคเค• เคšीเคจ เคฎें เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคช्เคฐเคšाเคฐ เคช्เคฐाเคฐเคฎ्เคญ เคนो เคšुเค•ा เคฅा।”

เคšीเคจ เคฎें เคฌौเคฆ्เคง เคงเคฐ्เคฎ
“เคšीเคจी เคชुเคธ्เคคเค• ’เค•ो-เคตैเคจ्-เคซिเคก्.-เคšी’ เคธे เคœ्เคžाเคค เคนोเคคा เคนै เค•ि เคšीเคจ เค•े ’เคนाเคจ’ เคตंเคถीเคฏ เคฐाเคœा เคฎिเค™्เคคी เคจे 65 เคˆ. เคฎें 18 เคต्เคฏเค•्เคคिเคฏों เค•ा เคเค• เคฆूเคคเคฎเคฃ्เคกเคฒ เคญाเคฐเคค เคญेเคœा เคœो เคฒौเคŸเคคे เคนुเค เค…เคชเคจे เคธाเคฅ เคฌเคนुเคค เคธे เคฌौเคฆ्เคง เค—्เคฐเคจ्เคฅ เคคเคฅा เคฆो เคญिเค•्เคทु เคฒे เค—เคฏा। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคšीเคจी เคตिเคตเคฐเคฃ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคฎिเค™्เคคी เค•े เคถाเคธเคจเค•ाเคฒ เคฎें เคนी เคšीเคจ เคฎें เคช्เคฐเคฅเคฎ เคฌाเคฐ เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎ เคช्เคฐเคตिเคท्เคŸ เคนुเค†। เคชเคฐเคจ्เคคु เคช्เคฐเคถ्เคจ เคชैเคฆा เคนोเคคा เคนै เค•ि เคฏเคน เคฆूเคคเคฎเคฃ्เคกเคฒ เคญेเคœा เค•्เคฏों เค—เคฏा? เค‡เคธเค•ा เค‰เคค्เคคเคฐ เคšीเคจी เคชुเคธ्เคคเค•ें เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฆेเคคी เคนै-’’ เคนाเคจ เคตंเคถीเคฏ เคฐाเคœा เคฎिเค™्เคคी เคจे เค…เคชเคจे เคถाเคธเคจ เค•े เคšौเคฅे เคตเคฐ्เคท เคธ्เคตเคช्เคจ เคฎें 12 1/2 เคซीเคŸ เคŠंเคšे เคเค• เคธ्เคตเคฐ्เคฃीเคฏ เคชुเคฐुเคท เค•ो เคฆेเค–ा। เค‰เคธเคจเค•े เคธिเคฐ เคธे เคธूเคฐ्เคฏ เค•ी เคญांเคคि เคคीเคต्เคฐ เคช्เคฐเค•ाเคถ เคจिเค•เคฒ เคฐเคนा เคฅा। เคฐाเคœा เค•ी เค“เคฐ เค†เคคा เคนुเค† เคตเคน เคฆिเคต्เคฏ เคชुเคฐुเคท เคฎเคนเคฒ เคฎें เคช्เคฐเคตिเคท्เคŸ เคนुเค†। เคธ्เคตเคช्เคจ เคธे เคฌเคนुเคค เค…เคงिเค• เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคนोเค•เคฐ เคฐाเคœा เคจे เคฎंเคค्เคฐाी เคธे เค‡เคธ เคธ्เคตเคช्เคจ เค•ा เคฐเคนเคธ्เคฏ เคชूเค›ा। เคฎंเคค्เคฐाी เคจे เค‰เคค्เคคเคฐ เคฆिเคฏा- เค†เคช เคœाเคจเคคे เคนैं เค•ि เคญाเคฐเคคเคตเคฐ्เคท เคฎें เคเค• เคฌเคนुเคค เคตिเคฆ्เคตाเคจ् เคชुเคฐुเคท เคฐเคนเคคा เคนै เคœिเคธे เคฌुเคฆ्เคง เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคฏเคน เคชुเคฐुเคท เคจिเคถ्เคšเคฏ เคธे เคตเคนी เคฅा। เคฏเคน เคธुเคจเค•เคฐ เคฐाเคœा เคจे เค…เคชเคจे เคธेเคจाเคชเคคि เคคเคฅा 17 เค…เคจ्เคฏ เคต्เคฏเค•्เคคिเคฏों เค•ो เคฎเคนाเคค्เคฎा เคฌुเคฆ्เคง เค•ी เคถिเค•्เคทाเค“ं เค•ा เคชเคคा เคฒเค—ाเคจे เค•े เคฒिเคฏे เคญाเคฐเคค เคญेเคœा।” เคฏเคน เค•เคนाเคจी เคฌเคคाเคคी เคนै เค•ि เคšीเคจ เคชเคฐ เคญाเคฐเคค เค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เคฌौเคฆ्เคงों เค•े เค†เคตिเคฐ्เคญाเคต เค•े เคชเคนเคฒे เคธे เคฐเคนा เคนै। เคญाเคฐเคค เคฎें เคนो เคฐเคนी เคธเคญी เค—เคคिเคตिเคงिเคฏों เค•ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคšीเคจ เค•े เคฒोเค—ों เค•ो เคฌเค–ूเคฌी เคนै। เค‡เคคเคจा เคนी เคจเคนीं, เคตे เค‰เคจเคธे เค‡เคคเคจे เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคนैं เค•ि เค‰เคจเค•े เคฐाเคœा เค•ो เค‰เคธเค•े เคธเคชเคจे เคคเค• เค†เคคे เคนैं।
เคตेเคฆाเคฒंเค•ाเคฐ เค†เค—े เคฒिเค–เคคे เคนैं, “เคšीเคจ เคฎें เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎ เค•े เคช्เคฐเคตेเคถ เค•ी เคฏเคน เค•เคฅा เคคเคฆ्เคฆेเคถीเคฏ 13 เค…เคจ्เคฏ เค—्เคฐเคจ्เคฅों เคฎें เคญी เคชाเคˆ เคœाเคคी เคนै। เคฌिเคฒ्เค•ुเคฒ เคฏเคนी เค•เคฅाเคจเค• เคคिเคฌ्เคฌเคคी เค—्เคฐเคจ्เคฅ ’เคคเคฌ्เคฅा-เคถैเคฒ्เค–्เคฏी-เคฎीเคฒเคจ्’ เคฎें เคญी เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธंเค—ृเคนीเคค เคนै। เค‡เคจ เคธเคฌ เค—्เคฐเคจ्เคฅों เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคšीเคจ เคฎें เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎ เค•ा เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ เค‰เคชเคฆेเคท्เคŸा ’เค•ाเคถ्เคฏเคช् เคฎाเคคเค™्เค—’ เคฅा। เคฎाเคคเค™्เค— เค‡เคธเค•ा เคจाเคฎ เคฅा เค”เคฐ เค•्เคฏोंเค•ि เคฏเคน เค•เคถ्เคฏเคช เค—ोเคค्เคฐा เคฎें เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคนुเค† เคฅा เค‡เคธเคฒिเคฏे เคฏเคน เค•ाเคถ्เคฏเคช् เคฎाเคคเค™्เค— เคจाเคฎ เคธे เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคฅा। เคฏเคน เคฎเค—เคง เค•ा เคฐเคนเคจे เคตाเคฒा เคฅा। เคœिเคธ เคธเคฎเคฏ เคšीเคจी เคฆूเคคเคฎเคฃ्เคกเคฒ เคญाเคฐเคค เค†เคฏा เคคเคฌ เคฏเคน เค—ाเคจ्เคงाเคฐ เคฎें เคฅा । เคฆूเคคเคฎเคฃ्เคกเคฒ เค•ी เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคชเคฐ เคฏเคน เคšीเคจ เคœाเคจे เค•ो เค‰เคฆ्เคฏเคค เคนो เค—เคฏा। เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เค—ाเคจ्เคงाเคฐ เคธे เคšीเคจ เคœाเคจे เคตाเคฒा เคฎाเคฐ्เค— เค–ोเคคाเคจ เค”เคฐ เค—ौเคฌी เค•े เคฎเคฐुเคธ्เคฅเคฒ เคฎें เคธे เคนोเค•เคฐ เคœाเคคा เคฅा। เคฎाเคฐ्เค— เค•ी เคธैเค•เฅœों เคตिเคชเคค्เคคिเคฏों เค•ो เคธเคนเคคा เคนुเค† เค•เคถ्เคชเคฏ เคฎाเคคเค™्เค— เคšीเคจ เคชเคนुंเคšा। เคšीเคจ เคชเคนुंเคšเคจे เคชเคฐ เคฐाเคœा เคจे เค‡เคธเค•े เคจिเคตाเคธाเคฐ्เคฅ ’เคฒोเคฏเคก्.’ เคจाเคฎเค• เคตिเคนाเคฐ เคฌเคจเคตाเคฏा। เคฎिเค™्เคคी เคฆ्เคตाเคฐा เคญाเคฐเคคीเคฏ เคชเคฃ्เคกिเคคों เค•े เคช्เคฐเคคि เคชเค•्เคทเคชाเคค เคฆिเค–ाเคจे เคชเคฐ เค•เคจ्เคซ्เคฏूเคถเคธ เค”เคฐ เคคाเคŠ เคงเคฐ्เคฎ เคตाเคฒों เคจे เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎ เค•े เคตिเคฐुเคฆ्เคง เค†เคตाเคœ เค‰เค ाเคˆ। เค‡เคธ เคชเคฐ เคคीเคจों เคงเคฐ्เคฎां เค•ी เคชเคฐीเค•्เคทा เค•ी เค—เคˆ। เค‡เคธ เคชเคฐीเค•्เคทा เคฎें เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎ เคธเคซเคฒ เคนुเค†।”
“เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคšीเคจ เคฎें เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎ เค•े เคœเฅœ เคชเค•เฅœเคคे เคนी เคญाเคฐเคคीเคฏ เคชเคฃ्เคกिเคค เค‡เคธ เค“เคฐ เค†เค•ृเคท्เคŸ เคนुเค เค”เคฐ เคฌเคนुเคค เคฌเฅœी เคธंเค–्เคฏा เคฎें เคšीเคจ เคœाเคจे เคฒเค—े। เคช्เคฐเคฅเคฎ เคœเคค्เคฅे เคฎें เค†เคฐ्เคฏเค•ाเคฒ, เคถ्เคฐเคฎเคฃ เคธुเคตिเคจเคฏ, เคธ्เคฅเคตिเคฐ เคšिเคฒुเค•ाเค•्เคท เค†เคฆि เค•े เคจเคฎा เค‰เคฒ्เคฒेเค–เคจीเคฏ เคนै। เคฆूเคธเคฐी เคถเคคाเคฌ्เคฆी เค•े เค…เคจ्เคฏ เคนोเคจे เคธे เคชूเคฐ्เคต เคนी เคฎเคนाเคฌเคฒ เคšीเคจ เค—เคฏा। เค‡เคธเคจे เคฒोเคฏเคก्. เคตिเคนाเคฐ เคฎें เคฐเคน เค•เคฐ เคธंเคธ्เค•ृเคคเค—्เคฐเคจ्เคฅों เค•ा เคšीเคจी เคญाเคทा เคฎें เค…เคจुเคตाเคฆ เค•िเคฏा। เคคीเคธเคฐी เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคฎें เคงเคฐ्เคฎเคชाเคฒ เคšीเคจ เค—เคฏा เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคธाเคฅ เค•เคชिเคฒเคตเคธ्เคคु เคธे เคเค• เคธंเคธ्เค•ृเคค เค—्เคฐเคจ्เคฅ เคญी เคฒे เค—เคฏा। 207 เคˆ. เคฎें เค‡เคธเค•ा เค…เคจुเคตाเคฆ เค•िเคฏा เค—เคฏा। เคคเคฆुเคชเคฐाเคจ्เคค ’เคฎเคนाเคฏाเคจ เค‡เคค्เคฏुเค•्เคคिเคธूเคค्เคฐा’ เค•ा เค…เคจुเคตाเคฆ เคนुเค†। 222เคˆ. เคฎें เคงเคฐ्เคฎเคชाเคฒ เคšीเคจ เคชเคนुंเคšा। เค‡เคธเคจे เคฆेเค–ा เค•ि เคšीเคจी เคฒोเค— เคตिเคจเคฏ เค•े เคจिเคฏเคฎों เคธे เคธเคฐ्เคตเคฅा เค…เคชเคฐिเคšिเคค เคนैं। เคฏे เคจिเคฏเคฎ ’เคช्เคฐाเคคिเคฎोเค•्เคท เคธूเคค्เคฐा’ เคฎें เคธंเค—ृเคนीเคค เคฅे। เคงเคฐ्เคฎเคชाเคฒ เคจे เคช्เคฐाเคคिเคฎोเค•्เคท เค•ा เค…เคจुเคตाเคฆ เค•เคฐเคจा เค†เคฐเคฎ्เคญ เค•िเคฏा। 250 เคˆ. เคฎें เค‡เคธเค•ा เคชूเคฐ्เคฃเคคเคฏा เค…เคจुเคตाเคฆ เคนो เค—เคฏा। เคตिเคจเคฏ เคชिเคŸเค• เค•ी เคฏเคน เคช्เคฐเคฅเคฎ เคนी เคชुเคธ्เคคเค• เคฅी เคœो เค…เคจुเคฆिเคค เค•ी เค—เคˆ เคฅी। 224 เคˆ. เคฎें เคตिเค˜्เคต เค”เคฐ เคคुเคนเคฏाเคจ, เคฏे เคฆो เคชเคฃ्เคกिเคค เคšीเคจ เค—เคฏे เค”เคฐ เค…เคชเคจे เคธाเคฅ ’เคงเคฎ्เคฎเคชเคฆ’ เคธूเคค्เคฐा เคฒे เค—เคฏे। เคฆोเคจों เคจे เคฎिเคฒเค•เคฐ เค‡เคธเค•ा เค…เคจुเคตाเคฆ เค•िเคฏा। เคคीเคธเคฐी เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคธเคฎाเคช्เคค เคนोเคคे เคนोเคคे เค•เคฒ्เคฏाเคฃเคฐเคจ, เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เค”เคฐ เค—ोเคฐเค•्เคท เคšीเคจ เคชเคนुंเคšे। เคฏे เคญी เค…เคจुเคตाเคฆเค•ाเคฐ्เคฏ เคฎें เคœुเคŸ เค—เคฏे। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคคीเคธเคฐी เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคคเค• เคจिเคฐเคจ्เคคเคฐ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคชเคฃ्เคกिเคคों เค•ा เคช्เคฐเคตाเคน เคšीเคจ เค•ी เค“เคฐ เคช्เคฐเคตृเคค्เคค เคฐเคนा। เค‡เคธ เคฌीเคš เคฎें 350 เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎเค—्เคฐंเคฅ เคšीเคจी เคญाเคทा เคฎें เค…เคจुเคฆिเคค เค•िเคฏे เคœा เคšुเค•े เคฅे। เคœเคจเคคा เคฎें เคฌौเคฆ्เคงเคงเคฐ्เคฎ เค•े เคช्เคฐเคคि เคชเคฐ्เคฏाเคช्เคค เค…เคจुเคฐाเค— เคชैเคฆा เคนो เค—เคฏा เคฅा เค”เคฐ เคฌเคนुเคค เคธे เคฒोเค— เคฌुเคฆ्เคง, เคงเคฐ्เคฎ เคคเคฅा เคธंเค˜ เค•ी เคถเคฐเคฃ เคฎें เค† เคšुเค•े เคฅे।”
เค•ुเคฒ เคฎिเคฒा เค•เคฐ เค•เคนा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค•ि เค†เคœ เคธे เคขाเคˆ เคนเคœाเคฐ เคตเคฐ्เคท เคชเคนเคฒे เคคเค• เคšीเคจ เค•ी เคญौเค—ोเคฒिเค• เคฐเคšเคจा เค•ाเคซी เค›ोเคŸी เคฅी เค”เคฐ เคฎเคนाเคญाเคฐเคค เค•ाเคฒ เคฎें เคšीเคจ เคญाเคฐเคค เค•े เค•ुเคฐूเคฐाเคœ เค•े เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏ เคธे เคœुเฅœा เคญी เคฐเคนा เคนै। เคญाเคฐเคค เค•े เคฒोเค— เคฎเคง्เคฏ, เคชเคถ्เคšिเคฎ เค”เคฐ เค‰เคค्เคคเคฐी เคเคถिเคฏा เค•े เคธเคญी เค•्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค†เคฏा เคœाเคฏा เค•เคฐเคคे เคฅे, เคœैเคธे เค†เคœ เคนเคฎ เคญाเคฐเคค เค•े เค•िเคธी เคเค• เคฐाเคœ्เคฏ เคธे เคฆूเคธเคฐे เคฐाเคœ्เคฏ เคฎें เคšเคฒे เคœाเคฏा เค•เคฐเคคे เคนैं। เค‡เคธ เคชूเคฐे เค•्เคทेเคค्เคฐा เคฎें เคญाเคฐเคค เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฐाเคœเคจीเคคिเค•, เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เค”เคฐ เค†เคฐ्เคฅिเค• เคฆृเคท्เคŸि เคธे เคช्เคฐेเคฐเค• เคคเคฅा เคจाเคฏเค• เค•ी เคฅी। เค‡เคธ เคชूเคฐे เค‡เคฒाเค•े เค•े เคฒोเค— เคญाเคฐเคค เค•ो เค…เคชเคจा เคถ्เคฐเคฆ्เคงा เค•ेंเคฆ्เคฐ เคฎाเคจเคคे เคฅे। เคšीเคจ เคญी เค‡เคธเคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคฐเคนा เคนै।
เค‡เคจ เคคเคฅ्เคฏों เค•ो เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฐเค–ें เคคो เคซिเคฐ เคšीเคจ เค•े เคธाเคฅ เคนเคฎ เค…เคชเคจे เคธंเคฌंเคงों เค”เคฐ เคญाเคตी เคฐเคฃเคจीเคคि เคชเคฐ เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। เคšीเคจ เค•ा เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐा เคญाเคฐเคค เคธे เค•ाเคซी เค›ोเคŸा เคนै เค”เคฐ เคฏเคฆि เคนเคฎ เค‰เคธเค•ा เคฌเฅा เคนुเค† เค•्เคทेเคค्เคฐाเคซเคฒ เคธ्เคตीเค•ाเคฐ เค•เคฐ เคฒें เคคो เคญी เคตเคน เคญाเคฐเคค เค•े เคฌเคฐाเคฌเคฐ เคนी เค เคนเคฐเคคा เคนै। เคธाเคฅ เคนी เคฏเคน เคญी เคธเคฎเคเคจे เค•ी เคฌाเคค เคนै เค•ि เคšीเคจ เค•ा เคตเคน เค•्เคทेเคค्เคฐा เคญाเคฐเคค เคธे เค–ाเคธा เคฆूเคฐ เคนै। เคšीเคจ เค•ो เค‡เคธ เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ी เคฏाเคฆ เคฆिเคฒाเคจे เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนै।
เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคšीเคจ เค•े เคœो เคช्เคฐเคฆेเคถ เคญाเคฐเคค เค•ी เคธीเคฎा เคธे เคฒเค—เคคे เคนैं, เคตे เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เค•เคฎ्เคฏूเคจिเคธ्เคŸ เคธाเคฎ्เคฐाเคœ्เคฏเคตाเคฆी เคšीเคจ เค•े เค…ंเค— เคนैं। เคšूंเค•ि เค•เคฎ्เคฏूเคจिเคธ्เคŸ เคธ्เคตเคญाเคต เคธे เคตिเคธ्เคคाเคฐเคตाเคฆी เคนोเคคे เคนैं, เค‡เคธเคฒिเค เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคšीเคจ เค•ी เคนเคฎ เคšाเคนे เคœिเคคเคจी เคฒเคฒ्เคฒो-เคšเคช्เคชो เค•เคฐ เคฒें, เคตเคน เค…เคชเคจा เคตिเคธ्เคคाเคฐเคตाเคฆी เคฐเคตैเคฏा เคจเคนीं เค›ोเฅœेเค—ा। เค•เคฎ्เคฏूเคจिเคธ्เคŸ เคšीเคจ เค”เคฐ เคชाเค•िเคธ्เคคाเคจ เค•ी เค†เคชเคธ เคฎें เคฌเคจเคคी เคญी เค‡เคธी เค•ाเคฐเคฃ เคธे เคนै เค•ि เคฏे เคฆोเคจों เคนी เคญाเคฐเคค เค•ो เค…เคชเคจा เคถिเค•ाเคฐ เคธเคฎเคเคคे เคนैं।
เคเคธे เคฎें เคญाเคฐเคค เค•े เคฒिเค เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคนो เคœाเคคा เคนै เค•ि เคตเคน เคšीเคจ เค•े เคธाเคฅ เคช्เคฐाเคšीเคจ เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคธंเคฌंเคงों เค•ो เคœीเคตिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคช्เคฐเคฏाเคธ เค•เคฐे। เคœเคฌ เคญी เคšीเคจ เคฆ्เคตाเคฐा เคญाเคฐเคคीเคฏ เคช्เคฐเคฆेเคถों เค•ी เคšเคฐ्เคšा เค•ी เคœाเค, เคคเคฌ-เคคเคฌ เคคिเคฌ्เคฌเคค, เคถिเคจ เคœ्เคฏांเค™् เค”เคฐ เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เค•े เคญाเคฐเคคीเคฏ เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ो เคธाเคฎเคจे เคฒाเคฏा เคœाเคจा เคšाเคนिเค। เคญाเคฐเคค เค•ो เคคो เคถिเคจ เคœ्เคฏाเค™् เค”เคฐ เคคिเคฌ्เคฌเคค เค•े เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ो เคฌौเคฆ्เคงिเค• เคตिเคถ्เคต เคชเคŸเคฒ เคชเคฐ เคจिเคฐंเคคเคฐ เค‰เค ाเคคे เคนी เคฐเคนเคจा เคšाเคนिเค। เค‡เคธเคฎें เคง्เคฏाเคจ เคฐเค–เคจे เค•ी เคฌाเคค เคฏเคน เคนै เค•ि เคšीเคจ เค•ी เคญांเคคि เคญाเคฐเคค เค‡เคจ เคช्เคฐเคฆेเคถों เคชเคฐ เค…เคชเคจी เคธเคค्เคคा เคœเคฎाเคจे เค•ी เคฌाเคค เคจ เค•เคฐे, เคฌเคฒ्เค•ि เคช्เคฐाเคšीเคจ เคชเคฐंเคชเคฐा เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เค‡เคจ्เคนें เคธ्เคตाเคงीเคจ เคฐाเคœ्เคฏ เคฌเคจाเคจे เค•ी เคฌाเคค เค‰เค ाเค เคœिเคธเคธे เคฏे เคญाเคฐเคค เค•े เคฎिเคค्เคฐा เคฐाเคœ्เคฏ เคฌเคจ เค•เคฐ เคฐเคน เคธเค•ें।
เคญाเคฐเคค เค•ो เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เคธे เค…เคชเคจे เคธเคฆिเคฏों เคชुเคฐाเคจे เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคต เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคธंเคฌंเคงों เค•ो เคญी เคชुเคจเคฐ्เคœीเคตिเคค เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค। เค†เคญ्เคฏंเคคเคฐ เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เคšीเคจ เค•ा เคช्เคฐเคฆेเคถ เค•เคญी เคจเคนीं เคฐเคนा เคนै, เคตเคน เคฎंเค—ोเคฒिเคฏा เค•ा เคนी เคนिเคธ्เคธा เคนोเคจा เคšाเคนिเค, เค‡เคธ เคฌाเคค เค•ो เคญी เค‰เคšिเคค เคธ्เคฅाเคจों เคชเคฐ เคธाเคฎเคจे เคฒाเคจा เคšाเคนिเค। เค‡เคธเคธे เคšीเคจ เค•ी เค†เค•्เคฐाเคฎเค•เคคा เคชเคฐ เคฒเค—ाเคฎ เคคो เคฒเค—ेเค—ी เคนी, เคญाเคฐเคค เค•े เคธांเคธ्เค•ृเคคिเค• เคฎिเคค्เคฐों เค•ी เคธंเค–्เคฏा เคญी เคฌเฅेเค—ी เคœो เค•ाเคฒांเคคเคฐ เคฎें เคญाเคฐเคค เค•े เคฐाเคœเคจीเคคिเค• เคฎिเคค्เคฐा เคญी เคธाเคฌिเคค เคนोंเค—े।

เคธंเคฆเคฐ्เคญः
1. เคšाเค‡เคจीเคœ เคฌुเคฆ्เคงिเคœ्เคฎ, เคฐेเคต. เคœोเคธेเคซ เคเคกเค•िเคจ्เคธ, 1893
2. เคเคจเคถिเคंเคŸ เค–ोเคคाเคจ, เค”เคฐीเคฒ เคธ्เคŸीเคจ, 1907
2. เคตृเคนเคค्เคคเคฐ เคญाเคฐเคค, เคถिเคต เค•ुเคฎाเคฐ เค…เคธ्เคฅाเคจा
3. เคตृเคนเคค्เคคเคฐ เคญाเคฐเคค, เคšंเคฆ्เคฐเค—ुเคช्เคค เคตेเคฆाเคฒंเค•ाเคฐ, 1935
4. เคตैเคฆिเค• เคธंเคชเคค्เคคि, เคชंเคกिเคค เคฐเค˜ुเคจंเคฆเคจ เคถเคฐ्เคฎा, 1932
5. เค•ौเคŸिเคฒीเคฏ เค…เคฐ्เคฅเคถाเคธ्เคค्เคฐा, เค‰เคฆเคฏเคตीเคฐ เคถाเคธ्เคค्เคฐाी
6. เค†เคšाเคฐ्เคฏ เคฐเค˜ुเคตीเคฐ, เคถเคถिเคฌाเคฒा
7- //www.ancient.eu/china/
8- www.wikipedia.com
✍๐Ÿปเคฒेเค–เค•:- เคฐเคตि เคถंเค•เคฐ, เค•ाเคฐ्เคฏเค•ाเคฐी เคธंเคชाเคฆเค•, เคญเคฐเคคीเคฏ เคงเคฐोเคนเคฐ

Monday

เคฏोเค—,เค†เคธเคจ,เค…เคง्เคฏाเคค्เคฎ เคเคตं เคต्เคฏाเคฏाเคฎ - About Yoga in Hindi

เคฏोเค—,เค†เคธเคจ,เค…เคง्เคฏाเคค्เคฎ เคเคตं เคต्เคฏाเคฏाเคฎ
เคฒेเค–เค•:- เคชเคตเคจ เคค्เคฐिเคชाเค ी

เคฏोเค— เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคตेเคฆों เคฎें, เคซिเคฐ เค‰เคชเคจिเคทเคฆों เคฎें เค”เคฐ เคซिเคฐ เค—ीเคคा เคฎें เคฎिเคฒเคคा เคนै, เคฒेเค•िเคจ เคชเคคंเคœเคฒि เค”เคฐ เค—ुเคฐु เค—ोเคฐเค–เคจाเคฅ เคจे เคฏोเค— เค•े เคฌिเค–เคฐे เคนुเค เคœ्เคžाเคจ เค•ो เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคฐूเคช เคธे เคฒिเคชिเคฌเคฆ्เคง เค•िเคฏा। เคฏोเค— เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ เค•े เค›เคน เคฆเคฐ्เคถเคจों เคฎें เคธे เคเค• เคนै। เคฏे เค›เคน เคฆเคฐ्เคถเคจ เคนैं- 1.เคจ्เคฏाเคฏ 2.เคตैเคถेเคทिเค• 3.เคฎीเคฎांเคธा 4.เคธांเค–्เคฏ 5.เคตेเคฆांเคค เค”เคฐ 6.เคฏोเค—। เค†เค“ เคœाเคจเคคे เคนैं เคฏोเค— เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคตเคน เคธเคฌ เค•ुเค› เคœो เค†เคช เคœाเคจเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं।

*เคฏोเค— เค•े เคฎुเค–्เคฏ เค…ंเค—:- เคฏเคฎ, เคจिเคฏเคฎ, เค…ंเค— เคธंเคšाเคฒเคจ, เค†เคธเคจ, เค•्เคฐिเคฏा, เคฌंเคง, เคฎुเคฆ्เคฐा, เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ, เคงाเคฐเคฃा, เคง्เคฏाเคจ เค”เคฐ เคธเคฎाเคงि। เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เคฏोเค— เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ, เคฏोเค—ाเคญ्เคฏाเคธ เค•ी เคฌाเคงाเคं, เคฏोเค— เค•ा เค‡เคคिเคนाเคธ, เคฏोเค— เค•े เคช्เคฐเคฎुเค– เค—्เคฐंเคฅ।

เคฏोเค— เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ:- 1.เคฐाเคœเคฏोเค—, 2.เคนเค เคฏोเค—, 3.เคฒเคฏเคฏोเค—, 4. เคœ्เคžाเคจเคฏोเค—, 5.เค•เคฐ्เคฎเคฏोเค— เค”เคฐ 6. เคญเค•्เคคिเคฏोเค—। เค‡เคธเค•े เค…เคฒाเคตा เคฌเคนिเคฐंเค— เคฏोเค—, เคจाเคฆ เคฏोเค—, เคฎंเคค्เคฐ เคฏोเค—, เคคंเคค्เคฐ เคฏोเค—, เค•ुंเคกเคฒिเคจी เคฏोเค—, เคธाเคงเคจा เคฏोเค—, เค•्เคฐिเคฏा เคฏोเค—, เคธเคนเคœ เคฏोเค—, เคฎुเคฆ्เคฐाเคฏोเค—, เค”เคฐ เคธ्เคตเคฐเคฏोเค— เค†เคฆि เคฏोเค— เค•े เค…เคจेเค• เค†เคฏाเคฎों เค•ी เคšเคฐ्เคšा เค•ी เคœाเคคी เคนै। เคฒेเค•िเคจ เคธเคญी เค‰เค•्เคค เค›เคน เคฎें เคธเคฎाเคนिเคค เคนैं।

1.เคชांเคš เคฏเคฎ:- 1.เค…เคนिंเคธा, 2.เคธเคค्เคฏ, 3.เค…เคธ्เคคेเคฏ, 4.เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคšเคฐ्เคฏ เค”เคฐ 5.เค…เคชเคฐिเค—्เคฐเคน।

2.เคชांเคš เคจिเคฏเคฎ:- 1.เคถौเคš, 2.เคธंเคคोเคท, 3.เคคเคช, 4.เคธ्เคตाเคง्เคฏाเคฏ เค”เคฐ 5.เคˆเคถ्เคตเคฐ เคช्เคฐाเคฃिเคงाเคจ।

3.เค…ंเค— เคธंเคšाเคฒเคจ:- 1.เคถเคตाเคธเคจ, 2.เคฎเค•เคฐाเคธเคจ, 3.เคฆंเคกाเคธเคจ เค”เคฐ 4. เคจเคฎเคธ्เค•ाเคฐ เคฎुเคฆ्เคฐा เคฎें เค…ंเค— เคธंเคšाเคฒเคจ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เคœिเคธे เคธूเค•्เคท्เคฎ เคต्เคฏाเคฏाเคฎ เค•เคนเคคे เคนैं। เค‡เคธเค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เค†ंเค–ें, เค•ोเคนเคจी, เค˜ुเคŸเคจे, เค•เคฎเคฐ, เค…ंเค—ुเคฒिเคฏां, เคชंเคœे, เคฎुंเคน เค†เคฆि เค…ंเค—ों เค•ी เคเค•्เคธเคฐเคธाเค‡เคœ เค•ी เคœाเคคी เคนै।

4.เคช्เคฐเคฎुเค– เคฌंเคง:- 1.เคฎเคนाเคฌंเคง, 2.เคฎूเคฒเคฌंเคง, 3.เคœाเคฒเคจ्เคงเคฐเคฌंเคง เค”เคฐ 4.เค‰เคก्เคกिเคฏाเคจ।

5.เคช्เคฐเคฎुเค– เค†เคธเคจ:- เค•िเคธी เคญी เค†เคธเคจ เค•ी เคถुเคฐुเค†เคค เคฒेเคŸเค•เคฐ เค…เคฐ्เคฅाเคค เคถเคตाเคธเคจ (เคšिเคค्เคค เคฒेเคŸเค•เคฐ) เค”เคฐ เคฎเค•เคฐाเคธเคจ (เค”ंเคงा เคฒेเคŸเค•เคฐ) เคฎें เค”เคฐ เคฌैเค เค•เคฐ เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฆंเคกाเคธเคจ เค”เคฐ เคตเคœ्เคฐाเคธเคจ เคฎें, เค–เคก़े เคนोเค•เคฐ เค…เคฐ्เคฅाเคค เคธाเคตเคงाเคจ เคฎुเคฆ्เคฐा เคฏा เคจเคฎเคธ्เค•ाเคฐ เคฎुเคฆ्เคฐा เคธे เคนोเคคी เคนै। เคฏเคนां เคธเคญी เคคเคฐเคน เค•े เค†เคธเคจ เค•े เคจाเคฎ เคฆिเค เค—เค เคนैं।

1.เคธूเคฐ्เคฏเคจเคฎเคธ्เค•ाเคฐ, 2.เค†เค•เคฐ्เคฃเคงเคจुเคท्เคŸंเค•ाเคฐाเคธเคจ, 3.เค‰เคค्เค•เคŸाเคธเคจ, 4.เค‰เคค्เคคाเคจ เค•ुเค•्เค•ुเคŸाเคธเคจ, 5.เค‰เคค्เคคाเคจเคชाเคฆाเคธเคจ, 6.เค‰เคชเคงाเคจाเคธเคจ, 7.เคŠเคฐ्เคง्เคตเคคाเคก़ाเคธเคจ, 8.เคเค•เคชाเคฆ เค—्เคฐीเคตाเคธเคจ, 9.เค•เคŸि เค‰เคค्เคคाเคจाเคธเคจ

10.เค•เคจ्เคงเคฐाเคธเคจ, 11.เค•เคฐ्เคฃ เคชीเคก़ाเคธเคจ, 12.เค•ुเค•्เค•ुเคŸाเคธเคจ, 13.เค•ुเคฐ्เคฎाเคธเคจ, 14.เค•ोเคฃाเคธเคจ, 15.เค—เคฐुเคก़ाเคธเคจ 16.เค—เคฐ्เคญाเคธเคจ, 17.เค—ोเคฎुเค–ाเคธเคจ, 18.เค—ोเคฐเค•्เคทाเคธเคจ, 19.เคšเค•्เคฐाเคธเคจ, 20.เคœाเคจुเคถिเคฐाเคธเคจ, 21.เคคोเคฒांเค—ुเคฒाเคธเคจ 22.เคค्เคฐिเค•ोเคฃाเคธเคจ, 23.เคฆीเคฐ्เค˜ เคจौเค•ाเคธเคจ, 24.เคฆ्เคตिเคšเค•्เคฐिเค•ाเคธเคจ, 25.เคฆ्เคตिเคชाเคฆเค—्เคฐीเคตाเคธเคจ, 26.เคง्เคฐुเคตाเคธเคจ 27.เคจเคŸเคฐाเคœाเคธเคจ, 28.เคชเค•्เคท्เคฏाเคธเคจ, 29.เคชเคฐ्เคตเคคाเคธเคจ, 31.เคชเคถुเคตिเคถ्เคฐाเคฎाเคธเคจ, 32.เคชाเคฆเคตृเคค्เคคाเคธเคจ 33.เคชाเคฆांเค—ुเคท्เคŸाเคธเคจ, 33.เคชाเคฆांเค—ुเคท्เค เคจाเคธाเคธ्เคชเคฐ्เคถाเคธเคจ, 35.เคชूเคฐ्เคฃ เคฎเคค्เคธ्เคฏेเคจ्เคฆ्เคฐाเคธเคจ, 36.เคชॄเคท्เค เคคाเคจाเคธเคจ 37.เคช्เคฐเคธृเคคเคนเคธ्เคค เคตृเคถ्เคšिเค•ाเคธเคจ, 38.เคฌเค•ाเคธเคจ, 39.เคฌเคง्เคฆเคชเคฆ्เคฎाเคธเคจ, 40.เคฌाเคฒाเคธเคจ, 41.เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคšเคฐ्เคฏाเคธเคจ 42.เคญूเคจเคฎเคจाเคธเคจ, 43.เคฎंเคกूเค•ाเคธเคจ, 44.เคฎเคฐ्เค•เคŸाเคธเคจ, 45.เคฎाเคฐ्เคœाเคฐाเคธเคจ, 46.เคฏोเค—เคจिเคฆ्เคฐा, 47.เคฏोเค—เคฎुเคฆ्เคฐाเคธเคจ, 48.เคตाเคคाเคฏเคจाเคธเคจ, 49.เคตृเค•्เคทाเคธเคจ, 50.เคตृเคถ्เคšिเค•ाเคธเคจ, 51.เคถंเค–ाเคธเคจ, 52.เคถเคถเค•ाเคธเคจ

53.เคธिंเคนाเคธเคจ, 55.เคธिเคฆ्เคงाเคธเคจ, 56.เคธुเคช्เคค เค—เคฐ्เคญाเคธเคจ, 57.เคธेเคคुเคฌंเคงाเคธเคจ, 58.เคธ्เค•ंเคงเคชाเคฆाเคธเคจ, 59.เคนเคธ्เคคเคชाเคฆांเค—ुเคท्เค ाเคธเคจ, 60.เคญเคฆ्เคฐाเคธเคจ, 61.เคถीเคฐ्เคทाเคธเคจ, 62.เคธूเคฐ्เคฏ เคจเคฎเคธ्เค•ाเคฐ, 63.เค•เคŸिเคšเค•्เคฐाเคธเคจ, 64.เคชाเคฆเคนเคธ्เคคाเคธเคจ, 65.เค…เคฐ्เคงเคšเคจ्เคฆ्เคฐाเคธเคจ, 66.เคคाเคก़ाเคธเคจ, 67.เคชूเคฐ्เคฃเคงเคจुเคฐाเคธเคจ, 68.เค…เคฐ्เคงเคงเคจुเคฐाเคธเคจ, 69.เคตिเคชเคฐीเคค เคจौเค•ाเคธเคจ, 70.เคถเคฒเคญाเคธเคจ, 71.เคญुเคœंเค—ाเคธเคจ, 72.เคฎเค•เคฐाเคธเคจ, 73.เคชเคตเคจ เคฎुเค•्เคคाเคธเคจ, 74.เคจौเค•ाเคธเคจ, 75.เคนเคฒाเคธเคจ, 76.เคธเคฐ्เคตांเค—ाเคธเคจ, 77.เคตिเคชเคฐीเคคเค•เคฐ्เคฃी เค†เคธเคจ, 78.เคถเคตाเคธเคจ, 79.เคฎเคฏूเคฐाเคธเคจ, 80.เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เคฎुเคฆ्เคฐा, 81.เคชเคถ्เคšिเคฎोเคค्เคคเคจाเคธเคจ, 82.เค‰เคท्เคŸ्เคฐाเคธเคจ, 83.เคตเค•्เคฐाเคธเคจ, 84.เค…เคฐ्เคง-เคฎเคค्เคธ्เคฏेเคจ्เคฆ्เคฐाเคธเคจ, 85.เคฎเคค्เคธ्เคฏाเคธเคจ, 86.เคธुเคช्เคค-เคตเคœ्เคฐाเคธเคจ, 87.เคตเคœ्เคฐाเคธเคจ, 88.เคชเคฆ्เคฎाเคธเคจ เค†เคฆि।

6.เคœाเคจिเค เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เค•्เคฏा เคนै:-

เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เค•े เคชंเคšเค•:- 1.เคต्เคฏाเคจ, 2.เคธเคฎाเคจ, 3.เค…เคชाเคจ, 4.เค‰เคฆाเคจ เค”เคฐ 5.เคช्เคฐाเคฃ।

เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ:- 1.เคชूเคฐเค•, 2.เค•ुเคฎ्เคญเค• เค”เคฐ 3.เคฐेเคšเค•। เค‡เคธे เคนी เคนเค เคฏोเค—ी เค…เคญ्เคฏांเคคเคฐ เคตृเคค्เคคि, เคธ्เคคเคฎ्เคญ เคตृเคค्เคคि เค”เคฐ เคฌाเคน्เคฏ เคตृเคค्เคคि เค•เคนเคคे เคนैं। เค…เคฐ्เคฅाเคค เคถ्เคตाเคธ เค•ो เคฒेเคจा, เคฐोเค•เคจा เค”เคฐ เค›ोเคก़เคจा। เค…ंเคคเคฐ เคฐोเค•เคจे เค•ो เค†ंเคคเคฐिเค• เค•ुเคฎ्เคญเค• เค”เคฐ เคฌाเคนเคฐ เคฐोเค•เคจे เค•ो เคฌाเคน्เคฎ เค•ुเคฎ्เคญเค• เค•เคนเคคे เคนैं।

เคช्เคฐเคฎुเค– เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ:- 1.เคจाเคก़ीเคถोเคงเคจ, 2.เคญ्เคฐเคธ्เคค्เคฐिเค•ा, 3.เค‰เคœ्เคœाเคˆ, 4.เคญ्เคฐाเคฎเคฐी, 5.เค•เคชाเคฒเคญाเคคी, 6.เค•ेเคตเคฒी, 7.เค•ुंเคญเค•, 8.เคฆीเคฐ्เค˜, 9.เคถीเคคเค•ाเคฐी, 10.เคถीเคคเคฒी, 11.เคฎूเคฐ्เค›ा, 12.เคธूเคฐ्เคฏเคญेเคฆเคจ, 13.เคšंเคฆ्เคฐเคญेเคฆเคจ, 14.เคช्เคฐเคฃเคต, 15.เค…เค—्เคจिเคธाเคฐ, 16.เค‰เคฆ्เค—ीเคฅ, 17.เคจाเคธाเค—्เคฐ, 18.เคช्เคฒाเคตเคจी, 19.เคถिเคคाเคฏु เค†เคฆि।

เค…เคจ्เคฏ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ:- 1.เค…เคจुเคฒोเคฎ-เคตिเคฒोเคฎ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 2.เค…เค—्เคจि เคช्เคฐเคฆीเคช्เคค เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 3.เค…เค—्เคจि เคช्เคฐเคธाเคฐเคฃ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 4.เคเค•ांเคก เคธ्เคคเคฎ्เคญ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 5.เคธीเคค्เค•ाเคฐी เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 6.เคธเคฐ्เคตเคฆ्เคตाเคฐเคฌเคฆ्เคต เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 7.เคธเคฐ्เคตांเค— เคธ्เคคเคฎ्เคญ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 8.เคธเคฎ्เคค เคต्เคฏाเคนृเคคि เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 9.เคšเคคुเคฐ्เคฎुเค–ी เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 10.เคช्เคฐเคš्เค›เคฐ्เคฆเคจ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 11.เคšเคจ्เคฆ्เคฐเคญेเคฆเคจ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 12.เคฏเคจ्เคค्เคฐเค—เคฎเคจ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 13.เคตाเคฎเคฐेเคšเคจ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ,

14.เคฆเค•्เคทिเคฃ เคฐेเคšเคจ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 15.เคถเค•्เคคि เคช्เคฐเคฏोเค— เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 16.เคค्เคฐिเคฌเคจ्เคงเคฐेเคšเค• เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 17.เค•เคชाเคฒ เคญाเคคि เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 18.เคนृเคฆเคฏ เคธ्เคคเคฎ्เคญ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 19.เคฎเคง्เคฏ เคฐेเคšเคจ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ,

20.เคค्เคฐिเคฌเคจ्เคง เค•ुเคฎ्เคญเค• เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 21.เคŠเคฐ्เคง्เคตเคฎुเค– เคญเคธ्เคค्เคฐिเค•ा เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 22.เคฎुเค–เคชूเคฐเค• เค•ुเคฎ्เคญเค• เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 23.เคตाเคฏुเคตीเคฏ เค•ुเคฎ्เคญเค• เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 
24.เคตเค•्เคทเคธ्เคฅเคฒ เคฐेเคšเคจ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 25.เคฆीเคฐ्เค˜ เคถ्เคตाเคธ-เคช्เคฐเคถ्เคตाเคธ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 26.เคช्เคฐाเคน्เคฏाเคญ्เคจ्เคตเคฐ เค•ुเคฎ्เคญเค• เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 27.เคทเคจ्เคฎुเค–ी เคฐेเคšเคจ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ 28.เค•เคฃ्เค  เคตाเคคเค‰เคฆा เคชूเคฐเค• เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ, 29.เคธुเค– เคช्เคฐเคธाเคฐเคฃ เคชूเคฐเค• เค•ुเคฎ्เคญเค• เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ,

30.เคจाเฅœी เคถोเคงเคจ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เคต เคจाเฅœी เค…เคตเคฐोเคง เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เค†เคฆि।

7.เคฏोเค— เค•्เคฐिเคฏाเคं เคœाเคจिเคं:-

เคช्เคฐเคฎुเค– 13 เค•्เคฐिเคฏाเคं:- 1.เคจेเคคी- เคธूเคค्เคฐ เคจेเคคि, เค˜ॄเคค เคจेเคคि, 2.เคงौเคคि- เคตเคฎเคจ เคงौเคคि, เคตเคธ्เคค्เคฐ เคงौเคคि, เคฆเคฃ्เคก เคงौเคคि, 3.เค—เคœเค•เคฐเคฃी, 4.เคฌเคธ्เคคी- เคœเคฒ เคฌเคธ्เคคि, 5.เค•ुंเคœเคฐ, 6.เคจ्เคฏौเคฒी, 7.เคค्เคฐाเคŸเค•, 8.เค•เคชाเคฒเคญाเคคि, 9.เคงौंเค•เคจी, 10.เค—เคฃेเคถ เค•्เคฐिเคฏा, 11.เคฌाเคงी, 12.เคฒเค˜ु เคถंเค– เคช्เคฐเค•्เคทाเคฒเคจ เค”เคฐ 13.เคถंเค– เคช्เคฐเค•्เคทाเคฒเคฏเคจ।

8.เคฎुเคฆ्เคฐाเคं เค•เคˆ เคนैं:-

*6 เค†เคธเคจ เคฎुเคฆ्เคฐाเคं:- 1.เคต्เคฐเค•्เคค เคฎुเคฆ्เคฐा, 2.เค…เคถ्เคตिเคจी เคฎुเคฆ्เคฐा, 3.เคฎเคนाเคฎुเคฆ्เคฐा, 4.เคฏोเค— เคฎुเคฆ्เคฐा, 5.เคตिเคชเคฐीเคค เค•เคฐเคฃी เคฎुเคฆ्เคฐा, 6.เคถोเคญเคตเคจी เคฎुเคฆ्เคฐा।

*เคชंเคš เคฐाเคœเคฏोเค— เคฎुเคฆ्เคฐाเคं- 1.เคšाเคšเคฐी, 2.เค–ेเคšเคฐी, 3.เคญोเคšเคฐी, 4.เค…เค—ोเคšเคฐी, 5.เค‰เคจ्เคจ्เคฏुเคจी เคฎुเคฆ्เคฐा।

*10 เคนเคธ्เคค เคฎुเคฆ्เคฐाเคं:- เค‰เค•्เคค เค•े เค…เคฒाเคตा เคนเคธ्เคค เคฎुเคฆ्เคฐाเค“ं เคฎें เคช्เคฐเคฎुเค– เคฆเคธ เคฎुเคฆ्เคฐाเค“ं เค•ा เคฎเคนเคค्เคต เคนै เคœो เคจिเคฎ्เคจ เคนै: -1.เคœ्เคžाเคจ เคฎुเคฆ्เคฐा, 2.เคชृเคฅเคตि เคฎुเคฆ्เคฐा, 3.เคตเคฐुเคฃ เคฎुเคฆ्เคฐा, 4.เคตाเคฏु เคฎुเคฆ्เคฐा, 5.เคถूเคจ्เคฏ เคฎुเคฆ्เคฐा, 6.เคธूเคฐ्เคฏ เคฎुเคฆ्เคฐा, 7.เคช्เคฐाเคฃ เคฎुเคฆ्เคฐा, 8.เคฒिंเค— เคฎुเคฆ्เคฐा, 9.เค…เคชाเคจ เคฎुเคฆ्เคฐा, 10.เค…เคชाเคจ เคตाเคฏु เคฎुเคฆ्เคฐा।

*เค…เคจ्เคฏ เคฎुเคฆ्เคฐाเคं : 1.เคธुเคฐเคญी เคฎुเคฆ्เคฐा, 2.เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคฎुเคฆ्เคฐा, 3.เค…เคญเคฏเคฎुเคฆ्เคฐा, 4.เคญूเคฎि เคฎुเคฆ्เคฐा, 5.เคญूเคฎि เคธ्เคชเคฐ्เคถเคฎुเคฆ्เคฐा, 6.เคงเคฐ्เคฎเคšเค•्เคฐเคฎुเคฆ्เคฐा, 7.เคตเคœ्เคฐเคฎुเคฆ्เคฐा, 8.เคตिเคคเคฐ्เค•เคฎुเคฆ्เคฐा, 8.เคœเคจाเคจा เคฎुเคฆ्เคฐा, 10.เค•เคฐ्เคฃเคฎुเคฆ्เคฐा, 11.เคถเคฐเคฃाเค—เคคเคฎुเคฆ्เคฐा, 12.เคง्เคฏाเคจ เคฎुเคฆ्เคฐा, 13.เคธुเคšी เคฎुเคฆ्เคฐा, 14.เค“เคฎ เคฎुเคฆ्เคฐा, 15.เคœเคจाเคจा เค”เคฐ เคšीเคจ เคฎुเคฆ्เคฐा, 16.เค…ंเค—ुเคฒिเคฏां เคฎुเคฆ्เคฐा 17.เคฎเคนाเคค्เคฐिเค• เคฎुเคฆ्เคฐा, 18.เค•ुเคฌेเคฐ เคฎुเคฆ्เคฐा, 19.เคšीเคจ เคฎुเคฆ्เคฐा, 20.เคตเคฐเคฆ เคฎुเคฆ्เคฐा, 21.เคฎเค•เคฐ เคฎुเคฆ्เคฐा, 22.เคถंเค– เคฎुเคฆ्เคฐा, 23.เคฐुเคฆ्เคฐ เคฎुเคฆ्เคฐा, 24.เคชुเคท्เคชเคชूเคค เคฎुเคฆ्เคฐा, 25.เคตเคœ्เคฐ เคฎुเคฆ्เคฐा, 26เคถ्เคตांเคธ เคฎुเคฆ्เคฐा, 27.เคนाเคธ्เคฏ เคฌुเคฆ्เคงा เคฎुเคฆ्เคฐा, 28.เคฏोเค— เคฎुเคฆ्เคฐा, 29.เค—เคฃेเคถ เคฎुเคฆ्เคฐा 30.เคกॉเคฏเคจेเคฎिเค• เคฎुเคฆ्เคฐा, 31.เคฎाเคคंเค—ी เคฎुเคฆ्เคฐा, 32.เค—เคฐुเคก़ เคฎुเคฆ्เคฐा, 33.เค•ुंเคกเคฒिเคจी เคฎुเคฆ्เคฐा, 34.เคถिเคต เคฒिंเค— เคฎुเคฆ्เคฐा, 35.เคฌ्เคฐเคน्เคฎा เคฎुเคฆ्เคฐा, 36.เคฎुเค•ुเคฒ เคฎुเคฆ्เคฐा, 37.เคฎเคนเคฐ्เคทि เคฎुเคฆ्เคฐा, 38.เคฏोเคจी เคฎुเคฆ्เคฐा, 39.เคชुเคถเคจ เคฎुเคฆ्เคฐा, 40.เค•ाเคฒेเคถ्เคตเคฐ เคฎुเคฆ्เคฐा, 41.เค—ूเคข़ เคฎुเคฆ्เคฐा, 42.เคฎेเคฐुเคฆंเคก เคฎुเคฆ्เคฐा, 43.เคนाเค•िเคจी เคฎुเคฆ्เคฐा, 45.เค•เคฎเคฒ เคฎुเคฆ्เคฐा, 46.เคชाเคšเคจ เคฎुเคฆ्เคฐा, 47.เคตिเคทเคนเคฐเคฃ เคฎुเคฆ्เคฐा เคฏा เคจिเคฐ्เคตिเคทिเค•เคฐเคฃ เคฎुเคฆ्เคฐा, 48.เค†เค•ाเคถ เคฎुเคฆ्เคฐा, 49.เคนृเคฆเคฏ เคฎुเคฆ्เคฐा, 50.เคœाเคฒ เคฎुเคฆ्เคฐा เค†เคฆि।

9.เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ: เค‡ंเคฆ्เคฐिเคฏों เค•ो เคตिเคทเคฏों เคธे เคนเคŸाเคจे เค•ा เคจाเคฎ เคนी เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ เคนै। เค‡ंเคฆ्เคฐिเคฏां เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคฌाเคนเคฐी เคตिเคทเคฏों เคฎें เค‰เคฒเคाเค เคฐเค–เคคी เคนै।। เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ เค•े เค…เคญ्เคฏाเคธ เคธे เคธाเคงเค• เค…เคจ्เคคเคฐ्เคฎुเค–िเคคा เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคคा เคนै। เคœैเคธे เคเค• เค•เค›ुเค† เค…เคชเคจे เค…ंเค—ों เค•ो เคธเคฎेเคŸ เคฒेเคคा เคนै เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนเคฐी เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคนोเคคी เคนै। เคฏเคฎ เคจिเคฏเคฎ, เค†เคธाเคจ, เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เค•ो เคธाเคงเคจे เคธे เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เค˜เคŸिเคค เคนोเคจे เคฒเค—เคคी เคนै।

10.เคงाเคฐเคฃा: เคšिเคค्เคค เค•ो เคเค• เคธ्เคฅाเคจ เคตिเคถेเคท เคชเคฐ เค•ेंเคฆ्เคฐिเคค เค•เคฐเคจा เคนी เคงाเคฐเคฃा เคนै। เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ เค•े เคธเคงเคจे เคธे เคงाเคฐเคฃा เคธ्เคตเคค: เคนी เค˜เคŸिเคค เคนोเคคी เคนै। เคงाเคฐเคฃा เคงाเคฐเคฃ เค•िเคฏा เคนुเค† เคšिเคค्เคค เค•ैเคธी เคญी เคงाเคฐเคฃा เคฏा เค•เคฒ्เคชเคจा เค•เคฐเคคा เคนै, เคคो เคตैเคธे เคนी เค˜เคŸिเคค เคนोเคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เคฏเคฆि เคเคธे เคต्เคฏเค•्เคคि เค•िเคธी เคเค• เค•ाเค—เคœ เค•ो เคนाเคฅ เคฎें เคฒेเค•เคฐ เคฏเคน เคธोเคšे เค•ी เคฏเคน เคœเคฒ เคœाเค เคคो เคเคธा เคนो เคœाเคคा เคนै।

11.เคง्เคฏाเคจ : เคœเคฌ เคง्เคฏेเคฏ เคตเคธ्เคคु เค•ा เคšिंเคคเคจ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคšिเคค्เคค เคคเคฆ्เคฐूเคช เคนो เคœाเคคा เคนै เคคो เค‰เคธे เคง्เคฏाเคจ เค•เคนเคคे เคนैं। เคชूเคฐ्เคฃ เคง्เคฏाเคจ เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เค•िเคธी เค…เคจ्เคฏ เคตเคธ्เคคु เค•ा เคœ्เคžाเคจ เค…เคฅเคตा เค‰เคธเค•ी เคธ्เคฎृเคคि เคšिเคค्เคค เคฎें เคช्เคฐเคตिเคท्เคŸ เคจเคนीं เคนोเคคी।

เคง्เคฏाเคจ เค•े เคฐूเคข़ เคช्เคฐเค•ाเคฐ:- เคธ्เคฅूเคฒ เคง्เคฏाเคจ, เคœ्เคฏोเคคिเคฐ्เคง्เคฏाเคจ เค”เคฐ เคธूเค•्เคท्เคฎ เคง्เคฏाเคจ।

เคง्เคฏाเคจ เคตिเคงिเคฏां:- เคถ्เคตाเคธ เคง्เคฏाเคจ, เคธाเค•्เคทी เคญाเคต, เคจाเคธाเค—्เคฐ เคง्เคฏाเคจ, เคตिเคชเคถ्เคฏเคจा เคง्เคฏाเคจ เค†เคฆि เคนเคœाเคฐों เคง्เคฏाเคจ เคตिเคงिเคฏां เคนैं।

12.เคธเคฎाเคงि: เคฏเคน เคšिเคค्เคค เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा เคนै เคœिเคธเคฎें เคšिเคค्เคค เคง्เคฏेเคฏ เคตเคธ्เคคु เค•े เคšिंเคคเคจ เคฎें เคชूเคฐी เคคเคฐเคน เคฒीเคจ เคนो เคœाเคคा เคนै। เคฏोเค— เคฆเคฐ्เคถเคจ เคธเคฎाเคงि เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคนी เคฎोเค•्เคท เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•ो เคธंเคญเคต เคฎाเคจเคคा เคนै।

เคธเคฎाเคงि เค•ी เคญी เคฆो เคถ्เคฐेเคฃिเคฏां เคนैं : 1.เคธเคฎ्เคช्เคฐเคœ्เคžाเคค เค”เคฐ 2.เค…เคธเคฎ्เคช्เคฐเคœ्เคžाเคค। เคธเคฎ्เคช्เคฐเคœ्เคžाเคค เคธเคฎाเคงि เคตिเคคเคฐ्เค•, เคตिเคšाเคฐ, เค†เคจंเคฆ เค”เคฐ เค…เคธ्เคฎिเคคाเคจुเค—เคค เคนोเคคी เคนै। เค…เคธเคฎ्เคช्เคฐเคœ्เคžाเคค เคฎें เคธाเคค्เคตिเค•, เคฐाเคœเคธ เค”เคฐ เคคाเคฎเคธ เคธเคญी เคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ा เคจिเคฐोเคง เคนो เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธे เคฌौเคฆ्เคง เคงเคฐ्เคฎ เคฎें เคธंเคฌोเคงि, เคœैเคจ เคงเคฐ्เคฎ เคฎें เค•ेเคตเคฒ्เคฏ เค”เคฐ เคนिเคจ्เคฆू เคงเคฐ्เคฎ เคฎें เคฎोเค•्เคท เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจा เค•เคนเคคे เคนैं। เค‡เคธ เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคญाเคทा เคฎें เคฎुเค•्เคคि เค•เคนเคคे เคนैं।

เคชुเคฐाเคฃों เคฎें เคฎुเค•्เคคि เค•े 6 เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฌเคคाเคं เค—เค เคนै เคœो เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคนैं- 1.เคธाเคท्เคŸ्เคฐि, (เคเคถ्เคตเคฐ्เคฏ), 2.เคธाเคฒोเค•्เคฏ (เคฒोเค• เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि), 3.เคธाเคฐूเคช (เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคธ्เคตเคฐूเคช), 4.เคธाเคฎीเคช्เคฏ, (เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เค•े เคชाเคธ), 5.เคธाเคฎ्เคฏ (เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เคœैเคธी เคธเคฎाเคจเคคा) 6.เคฒीเคจเคคा เคฏा เคธाเคฏुเคœ्เคฏ (เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เคฎें เคฒीเคจ เคนोเค•เคฐ เคฌ्เคฐเคน्เคฎ เคนो เคœाเคจा)।

*เคฏोเค—ाเคญ्เคฏाเคธ เค•ी เคฌाเคงाเคं: เค†เคนाเคฐ, เคช्เคฐเคฏाเคธ, เคช्เคฐเคœเคฒ्เคช, เคจिเคฏเคฎाเค—्เคฐเคน, เคœเคจเคธंเค— เค”เคฐ เคฒौเคฒ्เคฏ। เค‡เคธी เค•ो เคธाเคฎाเคจ्เคฏ เคญाเคทा เคฎें เค†เคนाเคฐ เค…เคฐ्เคฅाเคค เค…เคคिเคญोเคœเคจ, เคช्เคฐเคฏाเคธ เค…เคฐ्เคฅाเคค เค†เคธเคจों เค•े เคธाเคฅ เคœोเคฐ-เคœเคฌเคฐเคฆเคธ्เคคी, เคช्เคฐเคœเคฒ्เคช เค…เคฐ्เคฅाเคค เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•ा เคฆिเค–ाเคตा, เคจिเคฏाเคฎाเค—्เคฐเคน เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฏोเค— เค•เคฐเคจे เค•े เค•เคก़े เคจिเคฏเคฎ เคฌเคจाเคจा, เคœเคจเคธंเค— เค…เคฐ्เคฅाเคค เค…เคงिเค• เคœเคจเคธंเคชเคฐ्เค• เค”เคฐ เค…ंเคค เคฎें เคฒौเคฒ्เคฏ เค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เคถाเคฐीเคฐिเค• เค”เคฐ เคฎाเคจเคธिเค• เคšंเคšเคฒเคคा।
1.เคฐाเคœเคฏोเค—:- เคฏเคฎ, เคจिเคฏเคฎ, เค†เคธเคจ, เคช्เคฐाเคฃाเคฏเคฎ, เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ, เคงाเคฐเคฃा, เคง्เคฏाเคจ เค”เคฐ เคธเคฎाเคงि เคฏเคน เคชเคคंเคœเคฒि เค•े เคฐाเคœเคฏोเค— เค•े เค†เค  เค…ंเค— เคนैं। เค‡เคจ्เคนें เค…เคท्เคŸांเค— เคฏोเค— เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै।

2.เคนเค เคฏोเค—:- เคทเคŸ्เค•เคฐ्เคฎ, เค†เคธเคจ, เคฎुเคฆ्เคฐा, เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ, เคง्เคฏाเคจ เค”เคฐ เคธเคฎाเคงि- เคฏे เคนเค เคฏोเค— เค•े เคธाเคค เค…ंเค— เคนै, เคฒेเค•िเคจ เคนเค เคฏोเค—ी เค•ा เคœोเคฐ เค†เคธเคจ เคเคตं เค•ुंเคกเคฒिเคจी เคœाเค—ृเคคि เค•े เคฒिเค เค†เคธเคจ, เคฌंเคง, เคฎुเคฆ्เคฐा เค”เคฐ เคช्เคฐाเคฃाเคฏเคฎ เคชเคฐ เค…เคงिเค• เคฐเคนเคคा เคนै। เคฏเคนी เค•्เคฐिเคฏा เคฏोเค— เคนै।

3.เคฒเคฏเคฏोเค—:- เคฏเคฎ, เคจिเคฏเคฎ, เคธ्เคฅूเคฒ เค•्เคฐिเคฏा, เคธूเค•्เคท्เคฎ เค•्เคฐिเคฏा, เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ, เคงाเคฐเคฃा, เคง्เคฏाเคจ เค”เคฐ เคธเคฎाเคงि। เค‰เค•्เคค เค†เค  เคฒเคฏเคฏोเค— เค•े เค…ंเค— เคนै।

4.เคœ्เคžाเคจเคฏोเค— :- เคธाเค•्เคทीเคญाเคต เคฆ्เคตाเคฐा เคตिเคถुเคฆ्เคง เค†เคค्เคฎा เค•ा เคœ्เคžाเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจा เคนी เคœ्เคžाเคจ เคฏोเค— เคนै। เคฏเคนी เคง्เคฏाเคจเคฏोเค— เคนै।

5.เค•เคฐ्เคฎเคฏोเค—:- เค•เคฐ्เคฎ เค•เคฐเคจा เคนी เค•เคฐ्เคฎ เคฏोเค— เคนै। เค‡เคธเค•ा เค‰เคฆ्เคฏेเคถ्เคฏ เคนै เค•เคฐ्เคฎों เคฎें เค•ुเคถเคฒเคคा เคฒाเคจा। เคฏเคนी เคธเคนเคœ เคฏोเค— เคนै।

6.เคญเค•्เคคिเคฏोเค— : – เคญเค•्เคค เคถ्เคฐเคตเคฃ, เค•ीเคฐ्เคคเคจ, เคธ्เคฎเคฐเคฃ, เคชाเคฆเคธेเคตเคจ, เค…เคฐ्เคšเคจ, เคตंเคฆเคจ, เคฆाเคธ्เคฏ, เคธเค–्เคฏ เค”เคฐ เค†เคค्เคฎเคจिเคตेเคฆเคจ เคฐूเคช- เค‡เคจ เคจौ เค…ंเค—ों เค•ो เคจเคตเคงा เคญเค•्เคคि เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เคญเค•्เคคि เคฏोเค—ाเคจुเคธाเคฐ เคต्เคฏเค•्เคคि เคธाเคฒोเค•्เคฏ, เคธाเคฎीเคช्เคฏ, เคธाเคฐूเคช เคคเคฅा เคธाเคฏुเคœ्เคฏ-เคฎुเค•्เคคि เค•ो เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคा เคนै, เคœिเคธे เค•्เคฐเคฎเคฌเคฆ्เคง เคฎुเค•्เคคि เค•เคนा เคœाเคคा เคนै।

*เค•ुंเคกเคฒिเคจी เคฏोเค— : เค•ुंเคกเคฒिเคจी เคถเค•्เคคि เคธुเคทुเคฎ्เคจा เคจाเคก़ी เคฎें เคจाเคญि เค•े เคจिเคšเคฒे เคนिเคธ्เคธे เคฎें เคธोเคˆ เคนुเคˆ เค…เคตเคธ्เคฅा เคฎें เคฐเคนเคคी เคนै, เคœो เคง्เคฏाเคจ เค•े เค—เคนเคฐाเคจे เค•े เคธाเคฅ เคนी เคธเคญी เคšเค•्เคฐों เคธे เค—ुเคœเคฐเคคी เคนुเคˆ เคธเคนเคธ्เคฐाเคฐ เคšเค•्เคฐ เคคเค• เคชเคนुंเคšเคคी เคนै। เคฏे เคšเค•्เคฐ 7 เคนोเคคे เคนैं:- เคฎूเคฒाเคงाเคฐ, เคธ्เคตाเคงिเคท्เค ाเคจ, เคฎเคฃिเคชुเคฐ, เค…เคจाเคนเคค, เคตिเคถुเคฆ्เคงि, เค†เคœ्เคžा เค”เคฐ เคธเคนเคธ्เคฐाเคฐ। 72 เคนเคœाเคฐ เคจाเคก़िเคฏों เคฎें เคธे เคช्เคฐเคฎुเค– เคฐूเคช เคธे เคคीเคจ เคนै: เค‡เคก़ा, เคชिंเค—เคฒा เค”เคฐ เคธुเคทुเคฎ्เคจा। เค‡เคก़ा เค”เคฐ เคชिंเค—เคฒा เคจाเคธिเค•ा เค•े เคฆोเคจों เค›िเคฆ्เคฐों เคธे เคœुเคก़ी เคนै เคœเคฌเค•ि เคธुเคทुเคฎ्เคจा เคญ्เคฐเค•ुเคŸी เค•े เคฌीเคš เค•े เคธ्เคฅाเคจ เคธे। เคธ्เคตเคฐเคฏोเค— เค‡เคก़ा เค”เคฐ เคชिंเค—เคฒा เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคตिเคธ्เคคृเคค เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฆेเคคे เคนुเค เคธ्เคตเคฐों เค•ो เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เค•เคฐเคจे, เคฐोเค— เคฆूเคฐ เค•เคฐเคจे, เคธिเคฆ्เคงि เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เคญเคตिเคท्เคฏเคตाเคฃी เค•เคฐเคจे เคœैเคธी เคถเค•्เคคिเคฏाँ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เค—เคนเคจ เคฎाเคฐ्เค—เคฆเคฐ्เคถเคจ เคนोเคคा เคนै। เคฆोเคจों เคจाเคธिเค•ा เคธे เคธांเคธ เคšเคฒเคจे เค•ा เค…เคฐ्เคฅ เคนै เค•ि เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคธुเคทुเคฎ्เคจा เค•्เคฐिเคฏाเคถीเคฒ เคนै। เคง्เคฏाเคจ, เคช्เคฐाเคฐ्เคฅเคจा, เคœเคช, เคšिंเคคเคจ เค”เคฐ เค‰เคค्เค•ृเคท्เคŸ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคฏเคนी เคธเคฎเคฏ เคธเคฐ्เคตเคถ्เคฐेเคท्เค  เคนोเคคा เคนै।

เคฏोเค— เค•ा เคธंเค•्เคทिเคช्เคค เค‡เคคिเคนाเคธ (History of Yoga) : เคฏोเค— เค•ा เค‰เคชเคฆेเคถ เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ เคนिเคฐเคฃ्เคฏเค—เคฐ्เคญ เคฌ्เคฐเคน्เคฎा เคจे เคธเคจเค•ाเคฆिเค•ों เค•ो, เคชเคถ्เคšाเคค เคตिเคตเคธ्เคตाเคจ (เคธूเคฐ्เคฏ) เค•ो เคฆिเคฏा। เคฌाเคฆ เคฎें เคฏเคน เคฆो เคถเค–ाเค“ं เคฎें เคตिเคญเค•्เคค เคนो เค—เคฏा। เคเค• เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคฏोเค— เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐा เค•เคฐ्เคฎเคฏोเค—। เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคฏोเค— เค•ी เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เคธเคจเค•, เคธเคจเคจ्เคฆเคจ, เคธเคจाเคคเคจ, เค•เคชिเคฒ, เค†เคธुเคฐि, เคตोเคขु เค”เคฐ เคชเคš्เคšंเคถिเค– เคจाเคฐเคฆ-เคถुเค•ाเคฆिเค•ों เคจे เคถुเคฐू เค•ी เคฅी। เคฏเคน เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคฏोเค— เคฒोเค—ों เค•े เคฌीเคš เคฎें เคœ्เคžाเคจ, เค…เคง्เคฏाเคค्เคฎ เค”เคฐ เคธांเค–्เคฏ เคฏोเค— เคจाเคฎ เคธे เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคนुเค†।

เคฆूเคธเคฐी เค•เคฐ्เคฎเคฏोเค— เค•ी เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เคตिเคตเคธ्เคตाเคจ เค•ी เคนै। เคตिเคตเคธ्เคตाเคจ เคจे เคฎเคจु เค•ो, เคฎเคจु เคจे เค‡เค•्เคท्เคตाเค•ु เค•ो, เค‡เค•्เคท्เคตाเค•ु เคจे เคฐाเคœเคฐ्เคทिเคฏों เคเคตं เคช्เคฐเคœाเค“ं เค•ो เคฏोเค— เค•ा เค‰เคชเคฆेเคถ เคฆिเคฏा। เค‰เค•्เคค เคธเคญी เคฌाเคคों เค•ा เคตेเคฆ เค”เคฐ เคชुเคฐाเคฃों เคฎें เค‰เคฒ्เคฒेเค– เคฎिเคฒเคคा เคนै। เคตेเคฆ เค•ो เคธंเคธाเคฐ เค•ी เคช्เคฐเคฅเคฎ เคชुเคธ्เคคเค• เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै เคœिเคธเค•ा เค‰เคค्เคชเคค्เคคि เค•ाเคฒ เคฒเค—เคญเค— 10000 เคตเคฐ्เคท เคชूเคฐ्เคต เค•ा เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคชुเคฐाเคคเคค्เคตเคตेเคค्เคคाเค“ं เค…เคจुเคธाเคฐ เคฏोเค— เค•ी เค‰เคค्เคชเคค्เคคि 5000 เคˆ.เคชू. เคฎें เคนुเคˆ। เค—ुเคฐु-เคถिเคท्เคฏ เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐा เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคฏोเค— เค•ा เคœ्เคžाเคจ เคชเคฐเคฎ्เคชเคฐाเค—เคค เคคौเคฐ เคชเคฐ เคเค• เคชीเคข़ी เคธे เคฆूเคธเคฐी เคชीเคข़ी เค•ो เคฎिเคฒเคคा เคฐเคนा।

เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฏोเค— เคœाเคจเค•ाเคฐों เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคฏोเค— เค•ी เค‰เคค्เคชเคค्เคคि เคญाเคฐเคค เคฎें เคฒเค—เคญเค— 5000 เคตเคฐ्เคท เคธे เคญी เค…เคงिเค• เคธเคฎเคฏ เคชเคนเคฒे เคนुเคˆ เคฅी। เคฏोเค— เค•ी เคธเคฌเคธे เค†เคถ्เคšเคฐ्เคฏเคœเคจเค• เค–ोเคœ 1920 เค•े เคถुเคฐुเค†เคค เคฎें เคนुเคˆ। 1920 เคฎें เคชुเคฐाเคคเคค्เคต เคตैเคœ्เคžाเคจिเค•ों เคจे ‘เคธिंเคงु เคธเคฐเคธ्เคตเคคी เคธเคญ्เคฏเคคा’ เค•ो เค–ोเคœा เคฅा เคœिเคธเคฎें เคช्เคฐाเคšीเคจ เคนिंเคฆू เคงเคฐ्เคฎ เค”เคฐ เคฏोเค— เค•ी เคชเคฐंเคชเคฐा เคนोเคจे เค•े เคธเคฌूเคค เคฎिเคฒเคคे เคนैं। เคธिंเคงु เค˜ाเคŸी เคธเคญ्เคฏเคคा เค•ो 3300-1700 เคฌी.เคธी.เคˆ. เคชूเคฐाเคจा เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै।
เคฏोเค— เค—्เคฐंเคฅ เคฏोเค— เคธूเคค्เคฐ (Yoga Sutras Books) : เคตेเคฆ, เค‰เคชเคจिเคทเคฆ्, เคญเค—เคตเคฆ เค—ीเคคा, เคนเค  เคฏोเค— เคช्เคฐเคฆीเคชिเค•ा, เคฏोเค— เคฆเคฐ्เคถเคจ, เคถिเคต เคธंเคนिเคคा เค”เคฐ เคตिเคญिเคจ्เคจ เคคंเคค्เคฐ เค—्เคฐंเคฅों เคฎें เคฏोเค— เคตिเคฆ्เคฏा เค•ा เค‰เคฒ्เคฒेเค– เคฎिเคฒเคคा เคนै। เคธเคญी เค•ो เค†เคงाเคฐ เคฌเคจाเค•เคฐ เคชเคคंเคœเคฒि เคจे เคฏोเค— เคธूเคค्เคฐ เคฒिเค–ा। เคฏोเค— เคชเคฐ เคฒिเค–ा เค—เคฏा เคธเคฐ्เคตเคช्เคฐเคฅเคฎ เคธुเคต्เคฏเคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เค—्เคฐंเคฅ เคนै- เคฏोเค—เคธूเคค्เคฐ। เคฏोเค—เคธूเคค्เคฐ เค•ो เคชांเคคเคœเคฒि เคจे 200 เคˆ.เคชूเคฐ्เคต เคฒिเค–ा เคฅा। เค‡เคธ เค—्เคฐंเคฅ เคชเคฐ เค…เคฌ เคคเค• เคนเคœाเคฐों เคญाเคท्เคฏ เคฒिเค–े เค—เค เคนैं, เคฒेเค•िเคจ เค•ुเค› เค–ाเคธ เคญाเคท्เคฏों เค•ा เคฏเคนां เค‰เคฒ्เคฒेเค– เคฒिเค–เคคे เคนैं।

เคต्เคฏाเคธ เคญाเคท्เคฏ: เคต्เคฏाเคธ เคญाเคท्เคฏ เค•ा เคฐเคšเคจा เค•ाเคฒ 200-400 เคˆเคธा เคชूเคฐ्เคต เค•ा เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคฎเคนเคฐ्เคทि เคชเคคंเคœเคฒि เค•ा เค—्เคฐंเคฅ เคฏोเค— เคธूเคค्เคฐ เคฏोเค— เค•ी เคธเคญी เคตिเคฆ्เคฏाเค“ं เค•ा เค ीเค•-เค ीเค• เคธंเค—्เคฐเคน เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธी เคฐเคšเคจा เคชเคฐ เคต्เคฏाเคธเคœी เค•े ‘เคต्เคฏाเคธ เคญाเคท्เคฏ’ เค•ो เคฏोเค— เคธूเคค्เคฐ เคชเคฐ เคฒिเค–ा เคช्เคฐเคฅเคฎ เคช्เคฐाเคฎाเคฃिเค• เคญाเคท्เคฏ เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคต्เคฏाเคธ เคฆ्เคตाเคฐा เคฎเคนเคฐ्เคทि เคชเคคंเคœเคฒि เค•े เคฏोเค— เคธूเคค्เคฐ เคชเคฐ เคฆी เค—เคˆ เคตिเคธ्เคคृเคค เคฒेเค•िเคจ เคธुเคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เคต्เคฏाเค–्เคฏा।

เคคเคค्เคค्เคตเคตैเคถाเคฐเคฆी : เคชเคคंเคœเคฒि เคฏोเค—เคธूเคค्เคฐ เค•े เคต्เคฏाเคธ เคญाเคท्เคฏ เค•े เคช्เคฐाเคฎाเคฃिเค• เคต्เคฏाเค–्เคฏाเค•ाเคฐ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคตाเคšเคธ्เคชเคคि เคฎिเคถ्เคฐ เค•ा ‘เคคเคค्เคค्เคตเคตैเคถाเคฐเคฆी’ เคช्เคฐเคฎुเค– เค—्เคฐंเคฅ เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคตाเคšเคธ्เคชเคคि เคฎिเคถ्เคฐ เคจे เคฏोเค—เคธूเคค्เคฐ เคเคตं เคต्เคฏाเคธ เคญाเคท्เคฏ เคฆोเคจों เคชเคฐ เคนी เค…เคชเคจी เคต्เคฏाเค–्เคฏा เคฆी เคนै। เคคเคค्เคค्เคตเคตैเคถाเคฐเคฆी เค•ा เคฐเคšเคจा เค•ाเคฒ 841 เคˆเคธा เคชเคถ्เคšाเคค เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै।

เคฏोเค—เคตाเคฐ्เคคिเค• : เคตिเคœ्เคžाเคจเคญिเค•्เคทु เค•ा เคธเคฎเคฏ เคตिเคฆ्เคตाเคจों เค•े เคฆ्เคตाเคฐा 16เคตीं เคถเคคाเคฌ्เคฆी เค•े เคฎเคง्เคฏ เคฎें เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคฏोเค—เคธूเคค्เคฐ เคชเคฐ เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคต्เคฏाเค–्เคฏा เคตिเคœ्เคžाเคจเคญिเค•्เคทु เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเค•ा เคจाเคฎ ‘เคฏोเค—เคตाเคฐ्เคคिเค•’ เคนै।

เคญोเคœเคตृเคค्เคคि : เคญोเคœ เค•े เคฐाเคœ्เคฏ เค•ा เคธเคฎเคฏ 1075-1110 เคตिเค•्เคฐเคฎ เคธंเคตเคค เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เคงเคฐेเคถ्เคตเคฐ เคญोเคœ เค•े เคจाเคฎ เคธे เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคต्เคฏเค•्เคคि เคจे เคฏोเค— เคธूเคค्เคฐ เคชเคฐ เคœो ‘เคญोเคœเคตृเคค्เคคि เคจाเคฎเค• เค—्เคฐंเคฅ เคฒिเค–ा เคนै เคตเคน เคญोเคœเคตृเคค्เคคि เคฏोเค—เคตिเคฆ्เคตเคœเคจों เค•े เคฌीเคš เคธเคฎाเคฆเคฐเคฃीเคฏ เคเคตं เคช्เคฐเคธिเคฆ्เคง เคฎाเคจा เคœाเคคा เคนै। เค•ुเค› เค‡เคคिเคนाเคธเค•ाเคฐ เค‡เคธे 16เคตीं เคธเคฆी เค•ा เค—्เคฐंเคฅ เคฎाเคจเคคे เคนैं।

****

****

เค…เคท्เคŸांเค— เคฏोเค— : เค‡เคธी เคฏोเค— เค•ा เคธเคฐ्เคตाเคงिเค• เคช्เคฐเคšเคฒเคจ เค”เคฐ เคฎเคนเคค्เคต เคนै। เค‡เคธी เคฏोเค— เค•ो เคนเคฎ เค…เคท्เคŸांเค— เคฏोเค— เคฏोเค— เค•े เคจाเคฎ เคธे เคœाเคจเคคे เคนैं। เค…เคท्เคŸांเค— เคฏोเค— เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฏोเค— เค•े เค†เค  เค…ंเค—। เคฆเคฐเค…เคธเคฒ เคชเคคंเคœเคฒ‍ि เคจे เคฏोเค— เค•ी เคธเคฎเคธ्เคค เคตिเคฆ्เคฏाเค“ं เค•ो เค†เค  เค…ंเค—ों เคฎें… เคถ्เคฐेเคฃीเคฌเคฆ्เคง เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคนै। เคฒเค—เคญเค— 200 เคˆเคชू เคฎें เคฎเคนเคฐ्เคทि เคชเคคंเคœเคฒि เคจे เคฏोเค— เค•ो เคฒिเค–िเคค เคฐूเคช เคฎें เคธंเค—्เคฐเคนिเคค เค•िเคฏा เค”เคฐ เคฏोเค—-เคธूเคค्เคฐ เค•ी เคฐเคšเคจा เค•ी। เคฏोเค—-เคธूเคค्เคฐ เค•ी เคฐเคšเคจा เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคชเคคंเคœเคฒि เค•ो เคฏोเค— เค•ा เคชिเคคा เค•เคนा เคœाเคคा เคนै।

เคฏเคน เค†เค  เค…ंเค— เคนैं- (1)เคฏเคฎ (2)เคจिเคฏเคฎ (3)เค†เคธเคจ (4) เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ (5)เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ (6)เคงाเคฐเคฃा (7) เคง्เคฏाเคจ (8)เคธเคฎाเคงि। เค‰เค•्เคค เค†เค  เค…ंเค—ों เค•े เค…เคชเคจे-เค…เคชเคจे เค‰เคช เค…ंเค— เคญी เคนैं। เคตเคฐ्เคคเคฎाเคจ เคฎें เคฏोเค— เค•े เคคीเคจ เคนी เค…ंเค— เคช्เคฐเคšเคฒเคจ เคฎें เคนैं- เค†เคธเคจ, เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เค”เคฐ เคง्เคฏाเคจ।

เคฏोเค— เคธूเคค्เคฐ : 200 เคˆ.เคชू. เคฐเคšिเคค เคฎเคนเคฐ्เคทि เคชเคคंเคœเคฒि เค•ा ‘เคฏोเค—เคธूเคค्เคฐ’ เคฏोเค— เคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ा เคช्เคฐเคฅเคฎ เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เค”เคฐ เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เคนै। เคฏोเค—เคฆเคฐ्เคถเคจ เค‡เคจ เคšाเคฐ เคตिเคธ्เคคृเคค เคญाเค—, เคœिเคจ्เคนें เค‡เคธ เค—्เคฐंเคฅ เคฎें เคชाเคฆ เค•เคนा เค—เคฏा เคนै, เคฎें เคตिเคญाเคœिเคค เคนै- เคธเคฎाเคงिเคชाเคฆ, เคธाเคงเคจเคชाเคฆ, เคตिเคญूเคคिเคชाเคฆ เคคเคฅा เค•ैเคตเคฒ्เคฏเคชाเคฆ।

เคช्เคฐเคฅเคฎ เคชाเคฆ เค•ा เคฎुเค–्เคฏ เคตिเคทเคฏ เคšिเคค्เคค เค•ी เคตिเคญिเคจ्เคจ เคตृเคค्เคคिเคฏों เค•े เคจिเคฏเคฎเคจ เคธे เคธเคฎाเคงि เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค†เคค्เคฎ เคธाเค•्เคทाเคค्เค•ाเคฐ เค•เคฐเคจा เคนै। เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เคชाเคฆ เคฎें เคชाँเคš เคฌเคนिเคฐंเค— เคธाเคงเคจ- เคฏเคฎ, เคจिเคฏเคฎ, เค†เคธเคจ, เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เค”เคฐ เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ เค•ा เคตिเคตेเคšเคจ เคนै।

เคคृเคคीเคฏ เคชाเคฆ เคฎें เค…ंเคคเคฐंเค— เคคीเคจ เคงाเคฐเคฃा, เคง्เคฏाเคจ เค”เคฐ เคธเคฎाเคงि เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เคนै। เค‡เคธเคฎें เคฏोเค—ाเคญ्เคฏाเคธ เค•े เคฆौเคฐाเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคจे เคตाเคฒी เคตिเคญिเคจ्เคจ เคธिเคฆ्เคงिเคฏों เค•ा เคญी เค‰เคฒ्เคฒेเค– เคนुเค† เคนै, เค•िเคจ्เคคु เค‹เคทि เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคตे เคธเคฎाเคงि เค•े เคฎाเคฐ्เค— เค•ी เคฌाเคงाเคँ เคนी เคนैं।

เคšเคคुเคฐ्เคฅ เค•ैเคตเคฒ्เคฏเคชाเคฆ เคฎुเค•्เคคि เค•ी เคตเคน เคชเคฐเคฎोเคš्เคš เค…เคตเคธ्เคฅा เคนै, เคœเคนाँ เคเค• เคฏोเค— เคธाเคงเค• เค…เคชเคจे เคฎूเคฒ เคธ्เคฐोเคค เคธे เคเค•ाเค•ाเคฐ เคนो เคœाเคคा เคนै।

‌เคฆूเคธเคฐे เคนी เคธूเคค्เคฐ เคฎें เคฏोเค— เค•ी เคชเคฐिเคญाเคทा เคฆेเคคे เคนुเค เคชเคคंเคœเคฒि เค•เคนเคคे เคนैं- ‘เคฏोเค—ाเคถ्เคšिเคค्เคค เคตृเคค्เคคिเคจिเคฐोเคงः’। เค…เคฐ्เคฅाเคค เคฏोเค— เคšिเคค्เคค เค•ी เคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ा เคธंเคฏเคฎเคจ เคนै। เคšिเคค्เคค เคตृเคค्เคคिเคฏों เค•े เคจिเคฐोเคง เค•े เคฒिเค เคฎเคนเคฐ्เคทि เคชเคคंเคœเคฒि เคจे เคฆ्เคตिเคคीเคฏ เค”เคฐ เคคृเคคीเคฏ เคชाเคฆ เคฎें เคœिเคธ เค…เคท्เคŸांเค— เคฏोเค— เคธाเคงเคจ เค•ा เค‰เคชเคฆेเคถ เคฆिเคฏा เคนै, เค‰เคธเค•ा เคธंเค•्เคทिเคช्เคค เคชเคฐिเคšเคฏ เคจिเคฎ्เคจाเคจुเคธाเคฐ เคนै:-


‌ 1).เคฏเคฎ: เค•ाเคฏिเค•, เคตाเคšिเค• เคคเคฅा เคฎाเคจเคธिเค• เค‡เคธ เคธंเคฏเคฎ เค•े เคฒिเค เค…เคนिंเคธा, เคธเคค्เคฏ, เค…เคธ्เคคेเคฏ เคšोเคฐी เคจ เค•เคฐเคจा, เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคšเคฐ्เคฏ เคœैเคธे เค…เคชเคฐिเค—्เคฐเคน เค†เคฆि เคชाँเคš เค†เคšाเคฐ เคตिเคนिเคค เคนैं। เค‡เคจเค•ा เคชाเคฒเคจ เคจ เค•เคฐเคจे เคธे เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ा เคœीเคตเคจ เค”เคฐ เคธเคฎाเคœ เคฆोเคจों เคนी เคฆुเคท्เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เคนोเคคे เคนैं।

‌(2).เคจिเคฏเคฎ: เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เค•เคฐ्เคคเคต्เคฏ เคชเคฐाเคฏเคฃ เคฌเคจाเคจे เคคเคฅा เคœीเคตเคจ เค•ो เคธुเคต्เคฏเคตเคธ्เคฅिเคค เค•เคฐเคคे เคนेเคคु เคจिเคฏเคฎों เค•ा เคตिเคงाเคจ เค•िเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค‡เคจเค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เคถौเคš, เคธंเคคोเคท, เคคเคช, เคธ्เคตाเคง्เคฏाเคฏ เคคเคฅा เคˆเคถ्เคตเคฐ เคช्เคฐเคฃिเคงाเคจ เค•ा เคธเคฎाเคตेเคถ เคนै। เคถौเคš เคฎें เคฌाเคน्เคฏ เคคเคฅा เค†เคจ्เคคเคฐ เคฆोเคจों เคนी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคถुเคฆ्เคงि เคธเคฎाเคตिเคท्เคŸ เคนै

(3).เค†เคธเคจ: เคชเคคंเคœเคฒि เคจे เคธ्เคฅिเคฐ เคคเคฅा เคธुเค–เคชूเคฐ्เคตเค• เคฌैเค เคจे เค•ी เค•्เคฐिเคฏा เค•ो เค†เคธเคจ เค•เคนा เคนै। เคชเคฐเคตเคฐ्เคคी เคตिเคšाเคฐเค•ों เคจे เค…เคจेเค• เค†เคธเคจों เค•ी เค•เคฒ्เคชเคจा เค•ी เคนै। เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เค†เคธเคจ เคนเค เคฏोเค— เค•ा เคเค• เคฎुเค–्เคฏ เคตिเคทเคฏ เคนी เคนै। เค‡เคจเคธे เคธंเคฌंเคงिเคค ‘เคนเค เคฏोเค— เคช्เคฐเคคीเคชिเค•ा’ ‘เค˜เคฐेเคฃ्เคก เคธंเคนिเคคा’ เคคเคฅा ‘เคฏोเค—ाเคถिเค–ोเคชเคจिเคทเคฆ्’ เคฎें เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคธे เคตเคฐ्เคฃเคจ เคฎिเคฒเคคा เคนै।
(4).เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ: เคฏोเค— เค•ी เคฏเคฅेเคท्เคŸ เคญूเคฎिเค•ा เค•े เคฒिเค เคจाเฅœी เคธाเคงเคจ เค”เคฐ เค‰เคจเค•े เคœाเค—เคฐเคฃ เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคจे เคตाเคฒा เคถ्เคตाเคธ เค”เคฐ เคช्เคฐเคถ्เคตाเคธ เค•ा เคจिเคฏเคฎเคจ เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เคนै। เคช्เคฐाเคฃाเคฏाเคฎ เคฎเคจ เค•ी เคšंเคšเคฒเคคा เค”เคฐ เคตिเค•्เคทुเคฌ्เคงเคคा เคชเคฐ เคตिเคœเคฏ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคฌเคนुเคค เคธเคนाเคฏเค• เคนै।

(5).เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ: เค‡ंเคฆ्เคฐिเคฏों เค•ो เคตिเคทเคฏों เคธे เคนเคŸाเคจे เค•ा เคจाเคฎ เคนी เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ เคนै। เค‡ंเคฆ्เคฐिเคฏाँ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคฌाเคน्เคฏเคญिเคฎुเค– เค•िเคฏा เค•เคฐเคคी เคนैं। เคช्เคฐเคค्เคฏाเคนाเคฐ เค•े เค‡เคธ เค…เคญ्เคฏाเคธ เคธे เคธाเคงเค• เคฏोเค— เค•े เคฒिเค เคชเคฐเคฎ เค†เคตเคถ्เคฏเค• เค…เคจ्เคคเคฐ्เคฎुเค–िเคคा เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคคा เคนै।

(6).เคงाเคฐเคฃा: เคšिเคค्เคค เค•ो เคเค• เคธ्เคฅाเคจ เคตिเคถेเคท เคชเคฐ เค•ेंเคฆ्เคฐिเคค เค•เคฐเคจा เคนी เคงाเคฐเคฃा เคนै।

(7).เคง्เคฏाเคจ: เคœเคฌ เคง्เคฏेเคฏ เคตเคธ्เคคु เค•ा เคšिंเคคเคจ เค•เคฐเคคे เคนुเค เคšिเคค्เคค เคคเคฆ्เคฐूเคช เคนो เคœाเคคा เคนै เคคो เค‰เคธे เคง्เคฏाเคจ เค•เคนเคคे เคนैं। เคชूเคฐ्เคฃ เคง्เคฏाเคจ เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เค•िเคธी เค…เคจ्เคฏ เคตเคธ्เคคु เค•ा เคœ्เคžाเคจ เค…เคฅเคตा เค‰เคธเค•ी เคธ्เคฎृเคคि เคšिเคค्เคค เคฎें เคช्เคฐเคตिเคท्เคŸ เคจเคนीं เคนोเคคी।

(8).เคธเคฎाเคงि: เคฏเคน เคšिเคค्เคค เค•ी เค…เคตเคธ्เคฅा เคนै เคœिเคธเคฎें เคšिเคค्เคค เคง्เคฏेเคฏ เคตเคธ्เคคु เค•े เคšिंเคคเคจ เคฎें เคชूเคฐी เคคเคฐเคน เคฒीเคจ เคนो เคœाเคคा เคนै। เคฏोเค— เคฆเคฐ्เคถเคจ เคธเคฎाเคงि เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคนी เคฎोเค•्เคท เคช्เคฐाเคช्เคคि เค•ो เคธंเคญเคต เคฎाเคจเคคा เคนै।

เคธเคฎाเคงि เค•ी เคญी เคฆो เคถ्เคฐेเคฃिเคฏाँ เคนैं : เคธเคฎ्เคช्เคฐเคœ्เคžाเคค เค”เคฐ เค…เคธเคฎ्เคช्เคฐเคœ्เคžाเคค। เคธเคฎ्เคช्เคฐเคœ्เคžाเคค เคธเคฎाเคงि เคตिเคคเคฐ्เค•, เคตिเคšाเคฐ, เค†เคจंเคฆ เค”เคฐ เค…เคธ्เคฎिเคคाเคจुเค—เคค เคนोเคคी เคนै। เค…เคธเคฎ्เคช्เคฐเคœ्เคžाเคค เคฎें เคธाเคค्เคตिเค•, เคฐाเคœเคธ เค”เคฐ เคคाเคฎเคธ เคธเคญी เคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ा เคจिเคฐोเคง เคนो เคœाเคคा เคนै।,

*****

*****

******

******

เคฏोเค— เคธाเคงเคจा เคฆ्เคตाเคฐा เคœीเคตเคจ เคตिเค•ाเคธ

เคฏोเค— เค•ा เคจाเคฎ เคธुเคจเคคे เคนी เค•िเคคเคจे เคนी เคฒोเค— เคšौंเค• เค‰เค เคคे เคนैं เค‰เคจเค•ी เคจिเค—ाเคน เคฎें เคฏเคน เคเค• เคเคธी เคšीเคœ เคนै เคœिเคธे เคฒเคฎ्เคฌी เคœเคŸा เคตाเคฒा เค”เคฐ เคฎृเค— เคšเคฐ्เคฎเคงाเคฐी เคธाเคงु เคœंเค—เคฒों เคฏा เค—ुเคซाเค“ं เคฎें เค•िเคฏा เค•เคฐเคคे เคนैं। เค‡เคธเคฒिเคฏे เคตे เคธोเคšเคคे เคนैं เค•ि เคเคธी เคšीเคœ เคธे เคนเคฎाเคฐा เค•्เคฏा เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง? เคนเคฎ เค‰เคธเค•ी เคšเคฐ्เคšा เคนी เค•्เคฏों เค•เคฐें?

เคชเคฐ เคเคธे เคตिเคšाเคฐ เค‡เคธ เคตिเคทเคฏ เคฎें เค‰เคจ्เคนीं เคฒोเค—ों เค•े เคนोเคคे เคนैं เคœिเคจ्เคนोंเคจे เค•เคญी เค‡เคธे เคธोเคšเคจे-เคตिเคšाเคฐเคจे เค•ा เค•เคท्เคŸ เคจเคนीं เค•िเคฏा। เค…เคจ्เคฏเคฅा เคฏोเค— เคœीเคตเคจ เค•ी เคเค• เคธเคนเคœ, เคธ्เคตाเคญाเคตिเค• เค…เคตเคธ्เคฅा เคนै เคœिเคธเค•ा เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคธเคฎเคธ्เคค เคฎाเคจเคตीเคฏ เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏों เค”เคฐ เคถเค•्เคคिเคฏों เค•ा เค‰เคšिเคค เคฐूเคช เคธे เคตिเค•ाเคธ เค•เคฐเคจा เค”เคฐ เค‰เคจเค•ो เคเค• เคจिเคฏเคฎ เคฎें เคšเคฒाเคจा เคนै। เค‡เคธीเคฒिเคฏे เคฏोเค— เคถाเคธ्เคค्เคฐ เคฎें “เคšिเคค्เคค เคตृเคค्เคคिเคฏों เค•ा เคจिเคฐोเคง” เค•เคฐเคจा เคนी เคฏोเค— เคฌเคคเคฒाเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค—ीเคคा เคฎें ‘เค•เคฐ्เคฎ เค•ी เค•ुเคถเคฒเคคा’ เค•ा เคจाเคฎ เคฏोเค— เคนै เคคเคฅा ‘เคธुเค–-เคฆुเค– เค•े เคตिเคทเคฏ เคฎें เคธเคฎเคคा เค•ी เคฌुเคฆ्เคงि เคฐเค–เคจे’ เค•ो เคญी เคฏोเค— เคฌเคคเคฒाเคฏा เค—เคฏा เคนै। เค‡เคธเคฒिเคฏे เคฏเคน เคธเคฎเคเคจा เค•ोเคฐा เคญ्เคฐเคฎ เคนै เค•ि เคธเคฎाเคงि เคšเคข़ाเค•เคฐ, เคชृเคฅ्เคตी เคฎें เค—เคก्เคขा เค–ोเคฆเค•เคฐ เคฌैเค  เคœाเคจा เคนी เคฏोเค— เค•ा เคฒเค•्เคทเคฃ เคนै। เคฏोเค— เค•ा เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคคो เคตเคนी เคนै เคœो เคฏोเค— เคถाเคธ्เคค्เคฐ เคฎें เคฏा เค—ीเคคा เคฎें เคฌเคคเคฒाเคฏा เค—เคฏा เคนै। เคนाँ เค‡เคธ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐเคจे เค•ी เคตिเคงिเคฏाँ เค…เคจेเค• เคนैं, เค‰เคจเคฎें เคธे เคœिเคธเค•ो เคœो เค…เคชเคจी เคช्เคฐเค•ृเคคि เค”เคฐ เคฐुเคšि เค•े เค…เคจुเค•ूเคฒ เคœाเคจ เคชเคก़े เคตเคน เค‰เคธी เค•ो เค…เคชเคจा เคธเค•เคคा เคนै। เคจीเคšे เคนเคฎ เคเค• เคฏोเค— เคตिเคฆ्เคฏा เค•े เคœ्เคžाเคคा เค•े เคฒेเค– เคธे เค•ुเค› เคเคธा เคฏोเค—ों เค•ा เคตเคฐ्เคฃเคจ เค•เคฐเคคे เคนैं เคœिเคจเค•ा เค…เคญ्เคฏाเคธ เค˜เคฐ เคฎें เคฐเคนเคคे เคนुเคฏे เค”เคฐ เคธเคฌ เค•ाเคฎों เค•ो เคชूเคฐ्เคตเคตเคค् เค•เคฐเคคे เคนुเคฏे เค…เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เคฐीเคคि เคธे เคนी เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै-

(1) เค•ैเคตเคฒ्เคฏ เคฏोเค—-เค•ैเคตเคฒ्เคฏ เคธ्เคฅिเคคि เค•ो เคฏोเค— เคถाเคธ्เคค्เคฐ เคฎें เคธเคฌเคธे เคฌเคก़ा เคฎाเคจा เค—เคฏा เคนै। เคฆूเคธเคฐों เค•ा เค†เคถ्เคฐเคฏ เค›ोเคก़เค•เคฐ เคชूเคฐ्เคฃ เคฐूเคช เคธे เค…เคชเคจे เคนी เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคฐเคนเคจा เค”เคฐ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคตिเคทเคฏ เคฎें เค…เคชเคจी เคถเค•्เคคि เค•ा เค…เคจुเคญเคต เค•เคฐเคจा เค‡เคธเค•ा เคง्เคฏेเคฏ เคนैं। เคธाเคงाเคฐเคฃ เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เคฎเคจुเคท्เคฏ เค…เคชเคจे เคธเคญी เคธुเค–ों เค•े เคฒिเค เคฆूเคธเคฐों เคชเคฐ เคจिเคฐ्เคญเคฐ เคฐเคนเคคा เคนै। เคฏเคน เคเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคชเคฐाเคงीเคจเคคा เคนै เค”เคฐ เคชเคฐाเคงीเคจเคคा เคฎें เคฆुเค– เคนोเคจा เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคนै। เค‡เคธเคฒिเคฏे เคฏोเค—ी เคธเคฌ เคฆृเคท्เคŸिเคฏों เคธे เคชूเคฐ्เคฃ เคธ्เคตเคคंเคค्เคฐ เคนोเคจे เค•ी เคšेเคท्เคŸा เค•เคฐเคคे เคนैं। เคœो เค‡เคธ เค†เคฆเคฐ्เคถ เค•े เคธเคฐ्เคตोเคš्เคš เคถिเค–เคฐ เคชเคฐ เคชเคนुँเคš เคœाเคคे เคนैं เคตे เคนी เค•ैเคตเคฒ्เคฏ เค•ी เคธ्เคฅिเคคि เคฎें เค…เคฅเคตा เคฎुเค•्เคคाเคค्เคฎा เคธเคฎเคे เคœा เคธเค•เคคे เคนैं। เคชเคฐ เค•ुเค› เค…ंเคถों เคฎें เค‡เคธเค•ा เค…เคญ्เคฏाเคธ เคธเคฌ เค•ोเคˆ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคธ्เคตाเคงीเคจเคคा เค•ा เคธुเค– เคญी เคญोเค— เคธเค•เคคे เคนैं।

(2) เคธुเคทुเคช्เคคि เคฏोเค—-เคจिเคฆ्เคฐाเคตเคธ्เคฅा เคฎें เคญी เคฎเคจुเคท्เคฏ เคเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคธเคฎाเคงि เค•ा เค…เคจुเคญเคต เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै। เคœिเคธ เคธเคฎเคฏ เคจिเคฆ्เคฐा เค†เคจे เคฒเค—เคคी เคนै เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เคฏเคฆि เคชाเค เค• เค…เคจुเคญเคต เค•เคฐเคจे เคฒเค—ेंเค—े เคคो เคเค• เคตเคฐ्เคท เค•े เค…เคญ्เคฏाเคธ เคธे เค‰เคจเค•ो เค†เคค्เคฎा เค•े เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เค•ो เคœ्เคžाเคจ เคนो เคœाเคฏेเค—ा। เคธोเคคे เคธเคฎเคฏ เคœैเคธा เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐเค•े เคธोเคฏा เคœाเคฏเค—ा เค‰เคธเค•ा เคถเคฐीเคฐ เค”เคฐ เคฎเคจ เคชเคฐ เคช्เคฐเคญाเคต เค…เคตเคถ्เคฏ เคชเคก़ेเค—ा। เคœिเคธ เคต्เคฏเค•्เคคि เค•ो เค•ोเคˆ เคฌीเคฎाเคฐी เคฐเคนเคคी เคนै เคตเคน เคฏเคฆि เคธोเคจे เค•े เคธเคฎเคฏ เคชूเคฐ्เคฃ เค†เคฐोเค—्เคฏ เค•ा เคตिเคšाเคฐ เคฎเคจ เคฎें เคฒाเคฏेเค—ा เค”เคฐ “เคฎैं เคฌीเคฎाเคฐ เคจเคนीं เคนूँ।” เคเคธे เคถ्เคฐेเคท्เค  เคธंเค•เคฒ्เคช เค•े เคธाเคฅ เคธोเคฏेเค—ा เคคो เค†เค—ाเคฎी เคฆिเคจ เคธे เคฌीเคฎाเคฐी เคฆूเคฐ เคนोเคจे เค•ा เค…เคจुเคญเคต เคนोเคจे เคฒเค—ेเค—ा। เคธुเคทुเคช्เคคि เคฏोเค— เค•ी เคเค• เคตिเคงि เคฏเคน เคญी เคนै เค•ि เคจिเคฆ्เคฐा เค†เคจे เค•े เคธเคฎเคฏ เคœिเคธเค•ो เคœाเค—ृเคคि เค”เคฐ เคจिเคฆ्เคฐा เคธंเคงि เคธเคฎเคฏ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै, เค•िเคธी เค‰เคค्เคคเคฎ เคฎंเคค्เคฐ เค•ा เคœเคช เค…เคฐ्เคฅ เค•ा เคง्เคฏाเคจ เคฐเค–เคคे เคนुเค เค•เคฐเคจा เค”เคฐ เคตैเคธे เค•เคฐเคคे เคนी เคธो เคœाเคจा। เคคो เคœเคฌ เค†เคช เคœเค—ेंเค—े เคคो เคตเคน เคฎंเคค्เคฐ เค†เคชเค•ो เค…เคชเคจे เคฎเคจ เคฎें เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค–เคก़ा เคฎिเคฒेเค—ा। เคœเคฌ เคเคธा เคนोเคจे เคฒเค—े เคคเคฌ เค†เคช เคฏเคน เคธเคฎเค เคฒीเคœिเคฏे เค•ि เค†เคช เคฐाเคค เคญเคฐ เคœเคช เค•เคฐเคคे เคฐเคนें। เคฏเคน เคœเคช เคฌिเคธ्เคคเคฐे เคชเคฐ เคธोเคคे-เคธोเคคे เคนी เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเคฏे เค”เคฐ เค‰เคธ เคธเคฎเคฏ เค…เคจ्เคฏ เค•िเคธी เคฌाเคค เค•ो เคง्เคฏाเคจ เคฎเคจ เคฎें เคจเคนीं เคฒाเคจा เคšाเคนिเคฏे।
(3) เคธ्เคตเคช्เคจ เคฏोเค— – เคธ्เคตเคช्เคจ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ो เคธเคฆा เคนी เค†เคฏा เค•เคฐเคคे เคนैं, เค‰เคจเคฎें เคธे เค•ुเค› เค…เคš्เค›े เคนोเคคे เคนैं เค”เคฐ เค•ुเค› เค–เคฐाเคฌ। เค‡เคธเค•ा เค•ाเคฐเคฃ เคนเคฎाเคฐे เคถुเคญ เค”เคฐ เค…เคถुเคญ เคตिเคšाเคฐ เคนी เคนोเคคे เคนैं। เค‡เคธเคฒिเคฏे เค†เคช เคธเคฆैเคต เคถ्เคฐेเคท्เค  เคตिเคšाเคฐ เค”เคฐ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเค•े เคคเคฅा เคธोเคคे เคธเคฎเคฏ เคตैเคธा เคนी เคง्เคฏाเคจ เค•เคฐเค•े เค‰เคค्เคคเคฎ เคธ्เคตเคช्เคจ เคฆेเค– เคธเค•เคคे เคนैं। เค‡เคธเค•े เคฒिเคฏे เคœैเคธा เค†เคชเค•ा เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคนो เคตैเคธा เคนी เคตिเคšाเคฐ เคญी เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคฒिเคฏे เคฏเคฆि เค†เคชเค•ी เค‡เคš्เค›ा เคฌ्เคฐเคน्เคฎเคšเคฐ्เคฏ เคชाเคฒเคจ เค•ी เคนो เคคो เคญीเคท्เคฎ เคชिเคคाเคฎเคน เค•ा เคง्เคฏाเคจ เค•ीเคœिเคฏे, เคฆृเคข़ เคต्เคฐเคค เค”เคฐ เคธเคค्เคฏ เคช्เคฐेเคฎ เคนोเคจा เคนो เคคो เคถ्เคฐीเคฐाเคฎ เคšंเคฆ्เคฐ เค•ी เค•เคฒ्เคชเคจा เค•ीเคœिเคฏे, เคฌเคฒเคตाเคจ เคฌเคจเคจे เค•ा เคง्เคฏेเคฏ เคนो เคคो เคญीเคฎเคธेเคจ เค•ा เค…เคฅเคตा เคนเคจुเคฎाเคจ เคœी เค•ा เคธ्เคฎเคฐเคฃ เค•ीเคœिเคฏे। เค†เคช เคธोเคคे เคธเคฎเคฏ เคœिเคธเค•ी เค•เคฒ्เคชเคจा เค”เคฐ เคง्เคฏाเคจ เค•เคฐेंเค—े เคธ्เคตเคช्เคจ เคฎें เค†เคชเค•ो เค‰เคธी เคตिเคทเคฏ เค•ा เค…เคจुเคญเคต เคนोเคคा เคฐเคนेเค—ा।

(4) เคฌुเคฆ्เคงिเคฏोเค— – เคคเคฐ्เค•-เคตिเคคเคฐ्เค• เคธे เคชเคฐे เค”เคฐ เคถ्เคฐเคฆ्เคงा-เคญเค•्เคคि เคธे เคฏुเค•्เคค เคจिเคถ्เคšเคฏाเคค्เคฎเค• เคœ्เคžाเคจ เคงाเคฐเค• เคถเค•्เคคि เค•ा เคจाเคฎ เคนी เคฌुเคฆ्เคงि เคนै। เคเคธी เคนी เคฌुเคฆ्เคงि เค•ी เคธाเคงเคจा เคธे เคฏोเค— เค•ी เคตिเคฒเค•्เคทเคฃ เคธिเคฆ्เคงिเคฏाँ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนोเคคी เคนैं। เคฏเคฆ्เคฏเคชि เค…เคชเคจे เค•ो เค†เคธ्เคคिเค• เคฎाเคจเคจे เคธे เค†เคช เคชเคฐเคฎेเคถ्เคตเคฐ เคชเคฐ เคญเคฐोเคธा เคฐเค–เคคे เคนैं, เคชเคฐ เคคเคฐ्เค•-เคฏुเค•्เคค เคฌाเคค เคเคธे เคฏोเค— เคฎें เค•ाเคฎ เคจเคนीं เคฆेเคคी। เค…เคชเคจा เค…เคธ्เคคिเคค्เคต เค†เคช เคœिเคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฌिเคจा เค•िเคธी เคช्เคฐเคฎाเคฃ เค•े เคฎाเคจเคคे เคนैं, เค‡เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคฌिเคจा เค•िเคธी เคช्เคฐเคฎाเคฃ เค•ा เค–्เคฏाเคฒ เค•िเคฏे เคธเคฐ्เคต เคฎंเค—เคฒเคฎเคฏ เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เคชเคฐ เคชूเคฐा เคตिเคถ्เคตाเคธ เคฐเค–เคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค”เคฐ เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•เคฐเคจा เคšाเคนिเค। เคœो เคฒोเค— เคฌुเคฆ्เคงि เคฏोเค— เคฎें เคธเคซเคฒเคคा เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं เค‰เคจเค•ो เคเคธी เคนी เคคเคฐ्เค• เคฐเคนिเคค เคถ्เคฐเคฆ्เคงा เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เค•เคฐเคจी เคšाเคนिเค เคคเคญी เค†เคชเค•ो เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เคตिเคทเคฏเค• เคธเคš्เคšा เค†เคจเคจ्เคฆ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เคธเค•ेเค—ा।

(5) เคšिเคค्เคค เคฏोเค—-เคšिเคจ्เคคเคจ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒी เคถเค•्เคคि เค•ो เคšिเคค्เคค เค•เคนเคคे เคนैं। เคฏोเค—-เคธाเคงเคจा เคฎें เคœो เค†เคชเค•ा เค…เคญीเคท्เคŸ เคนै เค‰เคธเค•ी เคšिเคจ्เคคा เคธเคฆैเคต เค•เคฐเคคे เคฐเคนिเคฏे। เค…เคฅเคตा เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคช्เคฐเคคिเคฎाเคธ เค•ोเคˆ เค…เคš्เค›ा เคตिเคšाเคฐ เคšुเคจ เคฒीเคœिเคฏे। เคœैเคธे “เคฎैं เค†เคค्เคฎा เคนूँ เค”เคฐ เคฎैं เคถเคฐीเคฐ เคธे เคญिเคจ्เคจ เคนूँ।” เค‡เคธเค•ा เคธเคฆा เคง्เคฏाเคจ เค…เคฅเคตा เคšिเคจ्เคคเคจ เค•เคฐเคจे เคธे เค†เคชเค•ो เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เค…เคชเคจी เค†เคค्เคฎा เค”เคฐ เคถเคฐीเคฐ เค•ा เคญिเคจ्เคจเคค्เคต เคธ्เคชเคท्เคŸ เคช्เคฐเคคीเคค เคนोเคจे เคฒเค—ेเค—ा। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค…เคš्เค›े เค•เคฒ्เคฏाเคฃเค•ाเคฐी เคตिเคšाเคฐों เค•ा เคšिเคจ्เคคเคจ เค•เคฐเคจे เคธे เคฌुเคฐे เคตिเคšाเคฐों เค•ा เค†เคจा เคธเคฐ्เคตเคฅा เคฌเคจ्เคฆ เคนो เคœाเคฏเค—ा เค”เคฐ เค†เคชเค•ो เค…เคชเคจा เคœीเคตเคจ เค†เคจเคจ्เคฆเคชूเคฐ्เคฃ เคœाเคจ เคชเคก़เคจे เคฒเค—ेเค—ा।

(6) เค‡เคš्เค›ा เคฏोเค— -เคœिเคธเคธे เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•िเคธी เคฌाเคค เค•ी เคช्เคฐाเคช्เคคि เค…เคฅเคตा เคจिเคตृเคค्เคคि เค•ी เค‡เคš्เค›ा เค•เคฐเคคा เคนै เค‰เคธเค•ो เค‡เคš्เค›ा เคถเค•्เคคि เค•เคนเคคे เคนैं। เคฎเคจो-เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เคธे เค‡เคš्เค›ा เคถเค•्เคคि เค•ा เคช्เคฐเคญाเคต เค…เคชाเคฐ เคนै, เคœिเคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคธเคฌ เคคเคฐเคน เค•ा เคฎเคนाเคจ् เค•ाเคฐ्เคฏ เคธिเคฆ्เคง เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคฌुเคฐाเคˆ เคธे เคฌเคšเคจे เค•ा เคฎुเค–्เคฏ เคธाเคงเคจ เค‡เคš्เค›ा เคถเค•्เคคि เคนै। เค†เคช เค…เคชเคจी เคช्เคฐเคฌเคฒ เค‡เคš्เค›ाเคถเค•्เคคि เคฆ्เคตाเคฐा เคฐोเค—ों เค•े เค†เค•्เคฐเคฎเคฃ เค•ो เคฐोเค• เคธเค•เคคे เคนैं। เคฎाเคจเคธिเค• เคช्เคฐेเคฐเคฃा เคฆेเคจे เคธे เคฌเคก़ी-เคฌเคก़ी เคฌीเคฎाเคฐिเคฏाँ เคฆूเคฐ เคนो เคธเค•เคคी เคนैं। เคšเคฐिเคค्เคฐ เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคงी เคธเคฌ เคฆोเคทों เค•ो เคญी เค‡เคš्เค›ा เคถเค•्เคคि เคฆ्เคตाเคฐा เคฆूเคฐ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै เค“เคฐ เค‰เคค्เคคเคฎ เค†เคšเคฐเคฃ เค—्เคฐเคนเคฃ เค•िเคฏे เคœा เคธเค•เคคे เคนैं। เคฏเคน เคถเค•्เคคि เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฎें เคนोเคคी เคนै, เคช्เคฐเคถ्เคจ เค•ेเคตเคฒ เค‰เคธे เคฌुเคฐाเคˆ เค•ी เคคเคฐเคซ เคธे เคญเคฒाเคˆ เค•ी เคคเคฐเคซ เคช्เคฐेเคฐिเคค เค•เคฐเคจे เค•ा เคนै।

(7) เคฎाเคจเคธ เคฏोเค— -เคฎเคจ เค•ा เคงเคฐ्เคฎ เค…เคš्เค›े เค”เคฐ เคฌुเคฐे เคตिเคšाเคฐ เค•เคฐเคจा เคนै। เคฎเคจ เค•ो เคเค•ाเค—्เคฐ เค•เคฐเคจे เคธे เค‰เคธเค•ी เคถเค•्เคคि เคฌเคนुเคค เคฌเคข़ เคธเค•เคคी เคนै เค”เคฐ เค‰เคธे เค‰เคจ्เคจเคคि เคคเคฅा เค•เคฒ्เคฏाเคฃ เค•े เค•ाเคฐ्เคฏों เคฎें เคฒเค—ाเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เค‡เคธเค•े เคฒिเคฏे เค…เคญ्เคฏाเคธ เคฆ्เคตाเคฐा เคฎเคจ เค•ो เค†เคœ्เคžाเค•ाเคฐी เคฌเคจाเคจा เคšाเคนिเคฏे เคœिเคธเคธे เคตเคน เค‰เคจ्เคนीं เคตिเคšाเคฐों เคฎें เคฒเค—े เคœिเคจเค•ो เค†เคช เค‰เคค्เคคเคฎ เคธเคฎเคเคคे เคนैं।

(8) เค…เคนंเค•ाเคฐ-เคฏोเค— -เค…เคนंเค•ाเคฐ เคถเคฌ्เคฆ เค•ा เค…เคฐ्เคฅ ‘เค˜เคฎंเคก” เคญी เคนोเคคा เคนै เคชเคฐ เคฏเคนाँ เค‰เคธ เค…เคฐ्เคฅ เคธे เคนเคฎाเคฐा เคคाเคค्เคชเคฐ्เคฏ เคจเคนीं เคนै। เคฏเคนाँ เคชเคฐ เค‡เคธเค•ा เคญाเคต เค…เคชเคจी เค…เคจ्เคคเคฐाเคค्เคฎा เคธे เคนै। เค…เคนंเค•ाเคฐ เคฏोเค— เค•ा เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เคฏเคน เคนै เค•ि เคฎเคจुเคท्เคฏ เค…เคชเคจे เค•ो เคญौเคคिเค• เคถเคฐीเคฐ เคธे เคญिเคจ्เคจ เคธเคฎเคे เค”เคฐ เค†เคค्เคฎा เค•े เค…เคœเคฐ, เค…เคฎเคฐ, เคธเคฐ्เคตเคต्เคฏाเคชी, เคธเคฐ्เคตเคถเค•्เคคिเคถाเคฒी เค†เคฆि เค—ुเคฃों เค•ा เคง्เคฏाเคจ เค•เคฐเค•े เค‰เคจเค•ो เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐเคจे เค•ा เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•เคฐे। เคœเคฌ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคญीเคคเคฐ เคฏเคน เคตिเคšाเคฐ เคœเคฎ เคœाเคคा เคนै เคคो เคตเคน เคœिเคธ เค•ाเคฐ्เคฏ เค•ा เคฏा เค…เคจुเคท्เค ाเคจ เค•ा เคจिเคถ्เคšเคฏ เค•เคฐ เคฒेเคคा เคนै, เค‰เคธे เคซिเคฐ เคชूเคฐा เค•เคฐเค•े เคนी เคฐเคนเคคा เคนै, เค•्เคฏोंเค•ि เค‰เคธे เคฏเคน เคฆृเคข़ เคตिเคถ्เคตाเคธ เคนोเคคा เคนै เค•ि เคฎैं เคถเค•्เคคिเคถाเคฒी เค†เคค्เคฎा เค•ा เคฐूเคช เคนूँ เคœिเคธเค•े เคฒिเค เค•ोเคˆ เค•ाเคฐ्เคฏ เค…เคธंเคญเคต เคจเคนीं।

(9) เคœ्เคžाเคจेเคจ्เคฆ्เคฐिเคฏ-เคฏोเค— -เคœ्เคžाเคจेเคจ्เคฆ्เคฐिเคฏाँ เคชाँเคš เคฎाเคจी เค—เคˆ เคนैं-เค†ँเค–, เค•ाเคจ, เคจाเค•, เคœीเคญ, เคšเคฐ्เคฎ। เค‡เคจเค•ा เคธเคฎ्เคฌเคจ्เคง เค•्เคฐเคฎเคถः เค…เค—्เคจि, เค†เค•ाเคถ, เคชृเคฅ्เคตी, เคœเคฒ เค”เคฐ เคตाเคฏु เค•े เคธाเคฅ เคนोเคคा เคนै। เค‡เคจเคฎें เคฏोเค— เคธाเคงเคจ เค•े เคฒिเคฏे เคธเคฌเคธे เคช्เคฐเคฎुเค– เค‡เคจ्เคฆ्เคฐी เค†ँเค– เค•ो เคฎाเคจा เค—เคฏा เคนै। เคฎเคจ เค•ी เคเค•ाเค—्เคฐเคคा เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเคฏे เค†ँเค–ों เค•ी เคฆृเคท्เคŸि เค•ो เค•िเคธी เคเค• เคธ्เคฅाเคจ เคฏा เค•ेเคจ्เคฆ्เคฐ เคชเคฐ เคœเคฎाเคจा เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธเคธे เคฎเคจ เค•ी เคถเค•्เคคि เคฌเคข़ เคœाเคคी เคนै เค”เคฐ เค‰เคธเค•ा เคฆूเคธเคฐों เคชเคฐ เคตिเคถेเคท เคฐूเคช เคธे เคช्เคฐเคญाเคต เคชเคก़เคจे เคฒเค—เคคा เคนै। เค‡เคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคซिเคฐ เค…เคจ्เคฏ เค‡เคจ्เคฆ्เคฐिเคฏों เคชเคฐ เคญी เค•เคฒ्เคฏाเคฃเค•ाเคฐी เคช्เคฐเคญाเคต เคชเคก़เคจे เคฒเค—เคคा เคนै।

(10) เค•เคฐ्เคฎेเคจ्เคฆ्เคฐिเคฏ-เคฏोเค— -เค•เคฐ्เคฎेเคจ्เคฆ्เคฐिเคฏाँ เคชाँเคš เคนैं-เคตाเคฃी, เคนाเคฅ, เคชाँเคต, เค—ुเคฆा เค”เคฐ เคถिเคถ्เคจ। เค‡เคจเคฎें เคธเคฌเคธे เค…เคงिเค• เค‰เคชเคฏोเค— เคตाเคฃी เค•ा เคนी เคนोเคคा เคนै เค”เคฐ เคตเคน เคฎाเคจเคต-เคœीเคตเคจ เค•े เคตिเค•ाเคธ เค•ा เคธเคฌเคธे เคฌเคก़ा เคธाเคงเคจ เคนै। เคตाเคฃी เคฆ्เคตाเคฐा เคนเคฎ เคœो เคถเคฌ्เคฆ เค‰เคš्เคšाเคฐเคฃ เค•เคฐเคคे เคนैं เค‰เคจเคฎें เคฌเคก़ी เคถเค•्เคคि เคนोเคคी เคนै। เคฏोเค— เคธाเคงเคจ เคตाเคฒे เค•ो เคตाเคฃी เคธे เคธเคฆैเคต เค‰เคค्เคคเคฎ เค”เคฐ เคนिเคคเค•ाเคฐी เคถเคฌ्เคฆ เคนी เคจिเค•ाเคฒเคจे เคšाเคนिเคฏे। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เค…เคญ्เคฏाเคธ เค•เคฐเคจे เคธे เค…ंเคค เคฎें เค†เคชเค•ो เคตाเค•्เคธिเคฆ्เคงि เค•ी เคถเค•्เคคि เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เคธเค•ेเค—ी।
เคตाเคธ्เคคเคต เคฎें เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ा เคธเคฎเคธ्เคค เคœीเคตเคจ เคนी เคเค• เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ा เคฏोเค— เคนै। เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค†เค•เคฐ เคœीเคตाเคค्เคฎा, เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•ो เคชเคนिเคšाเคจ เคธเค•เคคा เคนै เค”เคฐ เค‰เคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै। เค‡เคธเคฒिเคฏे เคนเคฎเค•ो เค…เคชเคจी เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคถเค•्เคคि เค•ो เคเค• เคตिเคถेเคท เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เค”เคฐ เคจिเคฏเคฎ เค•े เคธाเคฅ เคตिเค•เคธिเคค เค•เคฐเคจी เคšाเคนिเคฏे เคœिเคธเคธे เคตเคน เค‰เคจ्เคจเคค เคนोเคคी เคšเคฒी เคœाเคฏ। เค…เค—เคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค‡เคธ เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เคฎें เคธเคš्เคšे เคฎเคจ เคธे เคฌเคฐाเคฌเคฐ เคฒเค—ा เคฐเคนेเค—ा เคคो เค‰เคธे เคธเคฌ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคฆैเคตी เคถเค•्เคคिเคฏाँ เคช्เคฐाเคช्เคค เคนो เคœाเคฏेंเค—ी เค”เคฐ เคตเคน เคชเคฐเคฎाเคค्เคฎा เค•े เคจिเค•เคŸ เคชเคนुँเคšเคคा เคœाเคฏเค—ा।

Note-เคฏเคน เคฒेเค– เคฎेเคฐा เคฎौเคฒिเค• เคจเคนी เคนै।เคตिเคญिเคจ्เคจ เคœ्เคžाเคค-เค…เคœ्เคžाเคค เคชเคค्เคฐ-เคชเคค्เคฐिเค•ाเค“ं,เคฒेเค–ों,เค”เคฐ เคญाเคทเคฃों เคธे เค…เค•्เคทเคฐเคถः เค‰เคงाเคฐ เคฒिเคฏा เค—เคฏा เคนै।เค‡เคธเค•ा เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เค•ेเคตเคฒ เคฏोเค— เค•ा เคช्เคฐเคšाเคฐ เคช्เคฐเคธाเคฐ เคนै।

Sunday

เคœ्เคฏाเคฆा เคธे เคœ्เคฏाเคฆा เคญाเคฐเคคिเคฏों เค•ो เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เคธे เคœोเคก़เคจे เค•ी เคเค• เคชเคนเคฒ - 1 เค•เคฐोเคก़ เคฐेเคฒ เคฏाเคค्เคฐिเคฏों เคช्เคฐเคคिเคฆिเคจ เคธे เคถुเคฐुเค†เคค

(To read in English, please scroll down)

Bringing the Internet to more Indians – starting with 10 million rail passengers a day


เคœเคฌ เคฎैं เคเค• เค›ाเคค्เคฐ เคฅा, เคฎैं เคšेเคจ्เคจเคˆ เคธेंเคŸ्เคฐเคฒ เคธ्เคŸेเคถเคจ (เคคเคฌ เคฎเคฆ्เคฐाเคธ เคธेंเคŸ्เคฐเคฒ เค•े เคฐूเคช เคฎें เคœाเคจा เคœाเคคा เคฅा) เคธे เค†เคˆเค†เคˆเคŸी เค–เคก़เค—เคชुเคฐ เค•ी เคฆिเคจ เค•ी เคฐेเคฒ เคฏाเคค्เคฐाเคชเคธंเคฆ เค•เคฐเคคा เคฅा । เคฎुเคे เคตिเคญिเคจ्เคจ เคธ्เคŸेเคถเคจों เคชเคฐ เค‰เคจ्เคฎเคค्เคค เคŠเคฐ्เคœा เค•ी เคฏाเคฆ เค†เคœ เคญी เคคाเคœा เคนै เค”เคฐ เคฎैं เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฐेเคฒ เค•े เค…เคตिเคถ्เคตเคธเคจीเคฏ เคธ्เคคเคฐ เค”เคฐ เคตिเคธ्เคคाเคฐ เคชเคฐ เค…เคšเคฎ्เคญा เค•เคฐเคคा เคฅा ।




เคฎुเคे เคฏเคน เค˜ोเคทเคฃा เค•เคฐเคคे เคนुเค เคฌเคนुเคค เค—เคฐ्เคต เคนो เคฐเคนा เคนै เค•ि เคฏे เคญाเคฐเคค เค•े เคฐेเคฒเคตे เคธ्เคŸेเคถเคจ เคนैं เคœो เค•เคฐोเฅœों เคฒोเค—ों เค•ो เค‘เคจเคฒाเค‡เคจ เคฒाเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เค•เคฐेंเค—े । เคชिเค›เคฒे เคธाเคฒ, เคญाเคฐเคค เคฎें 10 เค•เคฐोเฅœ เคฒोเค—ों เคจे เคชเคนเคฒी เคฌाเคฐ เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค‰เคชเคฏोเค— เคถुเคฐू เค•िเคฏा เคนै । เค‡เคธเค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เคฏเคน เคนै เค•ि เคญाเคฐเคค เคฎें เค…เคฌ เคšीเคจ เค•ो เค›ोเฅœ เค•เคฐ เคนเคฐ เคฆेเคถ เคธे เค…เคงिเค• เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค‰เคชเคฏोเค—เค•เคฐ्เคคा เคนैं । เคชเคฐ เคšौंเค•ाเคจे เคตाเคฒी เคฌाเคค เคฏे เคนै เค•ी เคญाเคฐเคค เคฎें เค…เคญी เคญी 100 เค•เคฐोเฅœ เคธे เฅ›्เคฏाเคฆा เคฒोเค— เค‘เคจเคฒाเค‡เคจ เคจเคนीं เคนैं । 

เคนเคฎ เค‡เคจ 100 เค•เคฐोเฅœ เคญाเคฐเคคเคตाเคธिเคฏों เค•ो เค‘เคจเคฒाเค‡เคจ เคฒाเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เค•เคฐเคจा เคšाเคนเคคे เคนैं - เคคाเค•ि เค‰เคจ्เคนें เคชूเคฐे เคตेเคฌ เคคเค• เคชเคนुँเคš เคฎिเคฒ เคธเค•े, เค”เคฐ เคตเคนां เคฎौเคœूเคฆ เคœाเคจเค•ाเคฐी เค”เคฐ เค…เคตเคธเคฐ เคญी । เค”เคฐ เค•िเคธी เคชुเคฐाเคจे เค•เคจेเค•्เคถเคจ เคธे เคจเคนीं - เคคेเฅ› เคฌ्เคฐॉเคกเคฌैंเคก เคธे เคคाเค•ि เคตे เคตेเคฌ เค•ा เคธเคฌเคธे เค…เคš्เค›ा เค…เคจुเคญเคต เค•เคฐ เคธเค•ें । เค‡เคธเคฒिเค เค†เคœ, เคญाเคฐเคค เค•े เคช्เคฐเคงाเคจเคฎंเคค्เคฐी เคถ्เคฐी เคจเคฐेंเคฆ्เคฐ เคฎोเคฆी เคœी เค•े เคนเคฎाเคฐे U.S. เคฎुเค–्เคฏाเคฒเคฏ เคฎें เค‰เคชเคธ्เคฅिเคค เคนोเคจे เค•े เค…เคตเคธเคฐ เคชเคฐ, เค”เคฐ เค‰เคจเค•ी เคกिเคœिเคŸเคฒ เค‡ंเคกिเคฏा เคชเคนเคฒ เค•े เค…เคจुเคฐूเคช, เคนเคฎเคจे เคญाเคฐเคค เคญเคฐ เคฎें 400 เคฐेเคฒเคตे เคธ्เคŸेเคถเคจों เคฎें เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เค‰เคš्เคš เค—เคคि เคตाเคˆ-เคซाเคˆ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•เคฐाเคจे เค•े เคฒिเค เคเค• เคจเคˆ เคชเคฐिเคฏोเคœเคจा เค•ी เค˜ोเคทเคฃा เค•ी เคนै ।

เคนเคฎाเคฐी เคชเคนुंเคš เค”เคฐ เคŠเคฐ्เคœा เคŸीเคฎ เค•ी, เคญाเคฐเคคीเคฏ เคฐेเคฒเคตेเคœ, เคœो เค•ि เคฆुเคจिเคฏा เค•े เคธเคฌเคธे เคฌเคก़े เคฐेเคฒเคตे เคจेเคŸเคตเคฐ्เค•ों เคฎें เคธे เคเค• เคšเคฒा เคฐเคนी เคนै, เค”เคฐ เคฐेเคฒเคŸेเคฒ, เคœो เคต्เคฏाเคชเค• เคซाเค‡เคฌเคฐ เคจेเคŸเคตเคฐ्เค• เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฐेเคฒเคตाเคฏเคฐ เคœैเคธी เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เคธेเคตाเคं เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคคा เคนै, เค•े เคธाเคฅ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคे เคนुเค เค†เคจे เคตाเคฒे เคฎเคนीเคจों เคฎें เคชเคนเคฒे เคธ्เคŸेเคถเคจों เค•ो เค‘เคจเคฒाเค‡เคจ เคฒाเคจे เค•ी เคฏोเคœเคจा เคนै। เคฏเคน เคจेเคŸเคตเคฐ्เค• 2016 เค•े เค…ंเคค เคธे เคชเคนเคฒे เคญाเคฐเคค เคฎें เคธเคฌเคธे เคต्เคฏเคธ्เคค เคธ्เคŸेเคถเคจों เคฎें เคธे 100 เค•ो เค•เคตเคฐ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคคेเคœी เคธे เคตिเคธ्เคคाเคฐ เค•เคฐेเค—ा, เค”เคฐ เคถेเคท เคธ्เคŸेเคถเคจ เค‰เคธเค•े เคฌाเคฆ เคœเคฒ्เคฆ เคนी เค•เคตเคฐ เคนोंเค—े । 


เคœเคฌ เคธिเคฐ्เคซ เคชเคนเคฒे 100 เคธ्เคŸेเคถเคจ เค‘เคจเคฒाเค‡เคจ เคนोंเค—े, เคคเคฌ เคญी เค‡เคธ เคชเคฐिเคฏोเคœเคจा เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคนเคฐ เคฆिเคจ 1 เค•เคฐोเฅœ เคธे เค…เคงिเค• เคฒोเค—ों เค•े เคฒिเค เคตाเคˆ-เคซाเคˆ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนोเค—ा। เคฏเคน เคญाเคฐเคค เคฎें เคธเคฌเคธे เคฌเคก़ी เคธाเคฐ्เคตเคœเคจिเค• เคตाเคˆ-เคซाเคˆ เคชเคฐिเคฏोเคœเคจा เคนोเค—ी, เค”เคฐ เคธंเคญाเคตिเคค เค‰เคชเคฏोเค—เค•เคฐ्เคคाเค“ं เค•ी เคธंเค–्เคฏा เค•े เคนिเคธाเคฌ เคธे เคฆुเคจिเคฏा เค•ी เคธเคฌเคธे เคฌเฅœी เคชเคฐिเคฏोเคœเคจाเค“ं เคฎें เค—िเคจी เคœाเคเค—ी । เคฏเคน เคตाเคˆ-เคซाเคˆ เคคेเฅ› เคญी เคนोเค—ा - เคญाเคฐเคค เคฎें เค…เคงिเค•เคคเคฎ เคฒोเค— เค†เคœ เคœो เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคนैं เค‰เคธเค•ी เคคुเคฒเคจा เคฎें เค•เคˆ เค—ुเคจा เคคेเฅ› । เค‡เคธ เคธे เคฏाเคค्เคฐी เคœिเคคเคจी เคฆेเคฐ เค‡ंเคคเฅ›ाเคฐ เค•เคฐ เคฐเคนे เคนैं เค‰เคคเคจी เคฆेเคฐ เคฎें เคเค• เค‰เคš्เคš เคชเคฐिเคญाเคทा เคตीเคกिเคฏो เคธ्เคŸ्เคฐीเคฎ เค•เคฐ เคชाเคंเค—े, เค…เคชเคจे เค—ंเคคเคต्เคฏ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เค•ुเค› เค…เคจुเคธंเคงाเคจ เค•เคฐ เคชाเคंเค—े เคฏा เค•ुเค› เคตीเคกिเคฏो, เคเค• เคชुเคธ्เคคเค• เคฏा เคเค• เคจเคฏा เค–ेเคฒ เคกाเค‰เคจเคฒोเคก เค•เคฐ เคชाเคंเค—े । เคธเคฌเคธे เค…เคš्เค›ी เคฌाเคค, เคฏเคน เคธेเคตा เคถुเคฐू เคฎें เคฎुเคซ्เคค เคนोเค—ी, เค”เคฐ เคญเคตिเคท्เคฏ เคฎें เค‡เคธे เค†เคค्เคฎเคจिเคฐ्เคญเคฐ เคฌเคจाเคจे เค•ा เคฆीเคฐ्เค˜เค•ाเคฒीเคจ เคฒเค•्เคท्เคฏ เคนै เคคाเค•ि เคฐेเคฒเคŸेเคฒ เค”เคฐ เค…เคงिเค• เคญाเค—ीเคฆाเคฐों เค•े เคธाเคฅ เค…เคงिเค• เคธ्เคŸेเคถเคจों เค”เคฐ เค…เคจ्เคฏ เคธ्เคฅाเคจों เคฎें เค‡เคธเค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เค•िเคฏा เคœा เคธเค•े । 

เคนเคฎें เคฒเค—เคคा เคนै เค•ि เคฏเคน 30 เค•เคฐोเฅœ เคธे เค…เคงिเค• เคญाเคฐเคคीเคฏ เคœो เคชเคนเคฒे เคธे เคนी เค‘เคจเคฒाเค‡เคจ เคนैं เค”เคฐ เคฒเค—เคญเค— เคเค• เค…เคฐเคฌ เคธे เค…เคงिเค• เคนै เคœो เคจเคนीं เคนैं, เค‰เคจเค•े เคฒिเค เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค•ो เคธुเคฒเคญ เค”เคฐ เค‰เคชเคฏोเค—ी เคฌเคจाเคจे เค•ा เคเค• เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคนिเคธ्เคธा เคนै । 

เคชเคฐ เคฏเคน เคธिเคฐ्เคซ เคเค• เคนिเคธ्เคธा เคนै । เค…เคงिเค• เคญाเคฐเคคीเคฏों เค•ो เคธเคธ्เคคी, เค‰เคš्เคš เค—ुเคฃเคตเคค्เคคा เคตाเคฒे เคธ्เคฎाเคฐ्เคŸเคซोเคจ्เคธ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค, เคœो เค…เคงिเค•เคคเคฎ เคฒोเค—ों เค•े เคฒिเค เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคช्เคฐाเคฅเคฎिเค• เคคเคฐीเค•ा เคนै, เคนเคฎเคจे เคชिเค›เคฒे เคธाเคฒ เคंเคก्เคฐाเค‡เคก เคตเคจ เฅžोเคจ เคฒांเคš เค•िเคฏा เคฅा । เคธीเคฎिเคค เคฌैंเคกเคตिเคก्เคฅ เค•ी เคšुเคจौเคคिเคฏों เคธे เคจिเคชเคŸเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค, เคนเคฎ เคนाเคฒ เคนी เคฎें เคฎोเคฌाเค‡เคฒ เคตेเคฌ เคชृเคท्เค ों เค•ो เคคेเคœी เคธे เค”เคฐ เค•เคฎ เคกेเคŸा เค•े เคธाเคฅ เคฒोเคก เค•เคฐเคจे เค•ी เคธुเคตिเคงा เคฒाเคฏे เคนैं, เคฏूเคŸ्เคฏूเคฌ เค‘เคซ़เคฒाเค‡เคจ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคฌเคจाเคฏा เคนै เค”เคฐ เค‘เคซเคฒाเค‡เคจ เคฎैเคช्เคธ เคœเคฒ्เคฆ เคนी เค†เคจे เคตाเคฒा เคนै ।

เคญाเคฐเคคीเคฏों, เคœिเคจเคฎे เคธे เค•เคˆ เค…ंเค—्เคฐेเคœी เคจเคนीं เคฌोเคฒเคคे, เค•े เคฒिเค เคตेเคฌ เคธाเคฎเค—्เคฐी เค”เคฐ เค…เคงिเค• เค‰เคชเคฏोเค—ी เคฌเคจाเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค”เคฐ เค…เคงिเค• เคธ्เคฅाเคจीเคฏ เคญाเคทा เค•ी เคธाเคฎเค—्เคฐी เค•ो เคฌเคข़ाเคตा เคฆेเคจे เค•े เคฒिเค เคนเคฎเคจे เคชिเค›เคฒे เคธाเคฒ เคญाเคฐเคคीเคฏ เคญाเคทा เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เคเคฒाเคฏंเคธ เค•ी เคถुเคฐूเค†เคค เค•ी เคนै, เค”เคฐ เคนเคฎाเคฐे เค‰เคค्เคชाเคฆों เคฎें เค…เคงिเค• เคธे เค…เคงिเค• เคธ्เคฅाเคจीเคฏ เคญाเคทा เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•िเคฏा เคนै - เคนिंเคฆी เคตॉเคฏเคธ เค–ोเคœ, เค‰เคจ्เคจเคค เคนिंเคฆी เค•ीเคฌोเคฐ्เคก เค”เคฐ เคंเคก्เคฐाเค‡เคก เค•े เคจเคตीเคจเคคเคฎ เคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ เคฎें เคธाเคค เคญाเคฐเคคीเคฏ เคญाเคทाเค“ं เค•े เคฒिเค เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เคฎें เคธुเคงाเคฐ । เค”เคฐ เค…ंเคค เคฎें, เคธเคญी เคญाเคฐเคคीเคฏों เค•ो เค•เคจेเค•्เคŸिเคตिเคŸी เค•ा เคฒाเคญ เคฒेเคจे เคฎें เคฎเคฆเคฆ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค, เคนเคฎเคจे เคฎเคนिเคฒाเค“ं, เคœो เค•ि เค†เคœ เคญाเคฐเคค เคฎें เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค‰เคชเคฏोเค—เค•เคฐ्เคคाเค“ं เค•ा เคธिเคฐ्เคซ เคเค• เคคिเคนाเคˆ เคญाเค— เคนैं, เค•ी เคฎเคฆเคฆ เค•เคฐเคจे เคฎें เค…เคชเคจे เคช्เคฐเคฏाเคธ เค”เคฐ เคคेเฅ› เค•िเคฏे เคนैं เคคाเค•ि เคตे เคตेเคฌ เคธे เค…เคงिเค•เคคเคฎ เคฒाเคญ เค‰เค ा เคธเค•ें । 

เคนเฅ›ाเคฐों เคฏुเคตा เคญाเคฐเคคीเคฏ เคนเคฐ เคฆिเคจ เคšेเคจ्เคจเคˆ เคธेंเคŸ्เคฐเคฒ เคธे เคจिเค•เคฒเคคे เคนैं, เคœैเคธे เคฎैं เค•เคˆ เคธाเคฒ เคชเคนเคฒे เคจिเค•เคฒเคคा เคฅा, เคธीเค–เคจे เค”เคฐ เคœाเคจเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคค्เคธुเค•, เค”เคฐ เค…เคตเคธเคฐ เค•ी เคคเคฒाเคถ เคฎें । เคฎेเคฐी เค†เคถा เคนै เค•ि เคฏเคน เคตाเคˆ-เคซाเคˆ เคชเคฐिเคฏोเคœเคจा เค‡เคจ เคธเคฌ เคฌाเคคों เค•ो เคฅोเคก़ा เค†เคธाเคจ เค•เคฐ เคฆेเค—ी । 

เคธुเคจ्เคฆเคฐ เคชिเคšเคˆ, เคธीเคˆเค“, เค—ूเค—เคฒ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคช्เคฐเค•ाเคถिเคค

Bringing the Internet to more Indians – starting with 10 million rail passengers a day

When I was a student, I relished the day-long railway journey I would make from Chennai Central station (then known as Madras Central) to IIT Kharagpur. I vividly remember the frenetic energy at the various stations along the way and marveled at the incredible scale and scope of Indian Railways.

I’m very proud to announce that it’s the train stations of India that are going to help get millions of people online. In the past year, 100 million people in India started using the Internet for the first time. This means there are now more Internet users in India than in every country in the world aside from China. But what's really astounding is the fact that there are still nearly one billion people in India who aren’t online.

We’d like to help get these next billion Indians online—so they can access the entire web, and all of its information and opportunity. And not just with any old connection—with fast broadband so they can experience the best of the web. That’s why, today, on the occasion of Indian Prime Minister Narendra Modi’s visit to our U.S. headquarters, and in line with his Digital India initiative, we announced a new project to provide high-speed public Wi-Fi in 400 train stations across India.

Working with Indian Railways, which operates one of the world's largest railway networks, and RailTel, which provides Internet services as RailWire via its extensive fiber network along many of these railway lines, our Access & Energy team plans to bring the first stations online in the coming months. The network will expand quickly to cover 100 of the busiest stations in India before the end of 2016, with the remaining stations following in quick succession.

Even with just the first 100 stations online, this project will make Wi-Fi available for the more than 10 million people who pass through every day. This will rank it as the largest public Wi-Fi project in India, and among the largest in the world, by number of potential users. It will also be fast—many times faster than what most people in India have access to today, allowing travelers to stream a high definition video while they’re waiting, research their destination, or download some videos, a book or a new game for the journey ahead. Best of all, the service will be free to start, with the long-term goal of making it self-sustainable to allow for expansion to more stations and other places, with RailTel and more partners, in the future.

We think this is an important part of making the Internet both accessible and useful for the more than 300 million Indians already online, and the nearly one billion more who are not.

But it’s not the only piece. To help more Indians get access to affordable, high-quality smartphones, which is the primary way most people there access the Internet, we launched Android One last year. To help address the challenges of limited bandwidth, we recently launched a feature that makes mobile webpages load faster and with less data, and we’ve made YouTube available offline with offline Maps coming soon

To help make web content more useful for Indians, many of whom don’t speak English, we launched the Indian Language Internet Alliance last year to foster more local language content, and have built greater local language support into our products—including Hindi Voice Search, an improved Hindi keyboard and support for seven Indian languages with the latest versions of Android. And finally, to help all Indians reap the benefits of connectivity, we’ve been ramping up efforts to help women, who make up just a third of Internet users in India today, get the most from the web.

Just like I did years ago, thousands of young Indians walk through Chennai Central every day, eager to learn, to explore and to seek opportunity. It’s my hope that this Wi-Fi project will make all these things a little easier. 

Posted by Sundar Pichai, CEO, Google